نوشته‌ها

پیچ های دو سر دنده

پیچ های دو سر دنده ( استاد بولت ):

سه نوع شکل متفاوت از پیچ های دو سر دنده ( استاد بولت ) که بطور وسیعی مورد استفاده قرار میگیرند وجود دارد. معمول ترین نوع این پیچ ها ، پیچ دو سر دنده پیوسته (Continuous thread Stud) میباشند ،که خود بر دو دسته تقسیم میشوند : پیچ های استاد بولت نوع 1 از دو انتها خود اندازه گیری شده و دندانه های آن از نوع UNRC-2A میباشند. پیچ استاد بولت پیوسته نوع 2 از ابتدای دندانه یک طرف سر تا ابتدای دندانه سر دیگر پیچ اندازا گیری شده و نوک آنها نیز تخت و پخ زده شده است. پیچ های استاد بولت پیوسته نوع 2 با توجه به استاندارد ANSI B16.5 تولید شده اند و دندانه های آنها نیز در حالیکه ابعاد آنها از یک اینچ کمتر باشد ازنوع UNRC-2A و در صورتيكه بيشتر از يك اينچ باشد از نوع 8UNR-2A خواهد بود ( این حالت در کارهای با دماها / فشارهای بالا رخ میدهد).

پیچ های دو سر دنده ( استاد بولت ) با انتهای قلاویز کاری شده(Tap-end stud)دارای رزوه های متفاوتی در هر یک از دو سر خود میباشند و قسمت بدون رزوه این پیچ ها در وسط اینها قرار دارد. قسمت رزوه دار کوتاهتر اين پيچها داراي رزوه ها از دسته NC5 با انطباق تداخلی و یا از نوع رزوه هایی از دسته UNRC-3A میباشد. سر پیچ های دو سر دنده ( استاد بولت ) پخ زده شده بوده و بگونه ای طراحی شده که بتواند به داخل یک سوراخ رزوه كاري شده رزوه شوند انتهای دیگر این پیچها ( دارای رزوه بیشتر ) دارای رزوه هایی از نوعUNRC-2A بوده و سر آنها نیز پخ زده شده و یا گرد شده میباشدو در این قسمت مهره ها را بکار میبرند. طول اسمی این پیچ ها به طول کلی آنها اطلاق میشود.پیچ های دو سر دنده ( استاد بولت ) با انتهای قلاویز کاری شده نوع 1 دارای قسمت رزوه کاری نشده ميباشد. پيچهاي دو سردنده با انتهاي قلاويزكاري شده نوع2 ممكن است داراي قسمت هاي رزوه كاري نشده باشند(رزوه ها از نوع نورد شده ) و یا اینکه کاملا بدنه انها رزوه کاری شده باشد (رزوه ها از نوع برشی ).بدنه این پیچها دارای مینیمم قطر گام ا ز دسته 2A بوده و يا داراي ماكزيمم قطر پايه رزوه اي كه مهره خور ميباشد ، خواهد بود.

پیچ های دو سر دنده ( استاد بولت ) با انتهای قلاویز کاری شده نوع 3 دارای تلرانس بدنه اي برابر قطربزرگ رزوه ها از دسته2A میباشند و پیچ های دو سردنده با انتهای قلاویز کاری شده نوع 4 دارای بدنه اي فرز کاری شده با تلرانس بخصوص که مشتری سفارش می دهد میباشند.

پیچ های دو سر دنده ( استاد بولت ) دوبلDouble-end stud:این پیچ ها به گونه ای طراحی شده اند که بتوان در هر دو سر آنها مهره ها را بکار بست . بدنه در این

پیچ ها دو قسمت با طول مساوی را که دارای رزوه هایی از دسته 2A میباشند را از هم جدا کرد . نوک این پیچ ها پخ زده شده و یا گرد شده میباشند. طول این پیچ ها به طولکلی آنها اطلاق میشود%d8%a7%d8%b3%d8%aa%d8%a7%d8%af%d8%a8%d9%88%d9%84%d8%aa-2

پیچ های زبانه دار

پیچ های زبانه دار / نیمه زمانه دار : برای اتصال دایم یک قطعهبه قطعه دیگر از این پیچها استفاده میشود. اغلب بجای میخهای بی سر از این پیچ ها استفاده میگردد.کارکردهای خوبی دربرابر قطعات سختکاری شده یا لوله های توخالی دارند.

مهره های ضامن و مهره های سریع:

این مهره بسته های رزوه دار را بصورت داخلی سفت و محکم دربر میگیرند که این امر نیز خود دارای مزایای زیادی در عملیات مونتاژ کاری میباشد. از آنجاییکه این مهره ها از نوع مهره های آزاد و متحرک (شناور) میباشند ، نیاز به سوراخکاری در فیکسر جهت نصب بر روی آن نمیباشند سیستم هم محوری آزاد این مهره ها نیازی به ابزارهای بخصوص ، مهارتهای خاص و دیگر تجهیزات ویژه ندارد. مهره های ضامن ، مهره های مربعی رزوه داری میباشند که بر روی گیره ضامن سوار میشوند در حالیکه مهره های سریع باعث ایجاد سوراخی میشوند که میتوان در انها مهره های قلاویز کاری شده یا پیچهای واشردار را بکار بست.
پیچ مهره دار چهار گوش ، پيچ های شش گوش استاندارد ملی آمریکا ANSI/ASME B18.2.

مهرهاي شش گوش استاندارد ملی آمریکا ANSI/ASME B18.2.2

پیچ های آلن استاندارد ملی آمریکا ANSI/ASME B18.3

پیچ های مهره دار سر گرد، پیچ مهره دار خزینه دار و پیچ های مهره دار با شکل سر مخصوص استاندارد ملی آمریکا ANSI/ASME B18.5

پیچ های با سر کلاهکدار چاکدار و پیچ های تنظیم با سر چاکدار و با سر مربعی استاندارد ملی آمریکا ANSI/ASME B18.6.2

پیچ های ماشینی و مهره های پیچ های ماشینی استاندارد ملي آمریکا ANSI/ASME B18.6.3

پیچ های خودکار و پیچ های محرک فلزی استاندارد آمریکا ANSI/ASME B18.6.4

پیچ و مهره های خروسکی و پیچ های پروانه ای استاندارد ملی آمریکاANSI B18.17

واشر های قفل کن استاندارد ملی آمریکا ANSI/ASME B18.21.1

واشر های ساده استاندارد ملی آمریکاANSI/ASME B18.22.1

بست ها و واشر ها در واحد متریک

پیچ های شش گوش متریک ANSI B18.2.3.M

پیچ های شش گوش ISO/DIN 4017,DIN 933

پیچ های شش گوش ISO/ DIN 4018, DIN 558

پیچ های شش گوش با رزوه های ریز ISO8676, DIN962

پیچ های شش گوش فلانج دار ANSI B18.2.3.4.M

پیچ مهره دار شش گوش فلنج دارISO 8100 /04 , DIN6921

پیچ های مهره دار شش گوش متریک ANSI B18.2.3.5.M

پیچ های مهره دار سر شش گوش ISO/DIN 4014 , DIN931

پیچ مهره دار با سر شش گوشISO/DIN 4016 , DIN 601

پیچ مهره دار با سر شش گوش با رزوه های ریز ISO 8765, DIN960

پیچ مهره دار ساختاری شش گوش سنگین متریک ANSI B18.2.3.7.M

پیچ مهره دار شش گوش برای بکار بردن در پیچ کاری های ساختاری با کشش بالا DIN 6914

پیچ های بستره شش گوش متریک ANSI B18.2.3.8.M

پیچ های آلن متریک ANSI B18.3.1.M

پیچ های آلن ISO 4762 , DIN 912

مهره های شش گوش متریک ANSI B18.2.4.1.M ,B18.2.4.2.M

مهره شش گوش نوع1 ISO/DIN 4032, DIN 934

مهره های شش گوش ISO/DIN 4034 , DIN 555

مهره های شش گوش چاکدار متریک ANSI B18.2.4.3.M

مهره اشپیل خور شش گوش DIN 935

مهره اشپیل خور باریک شش گوش DIN 979

مهره های فلنج دار شش گوش متریک ANSI B18.2.4.4.M

مهره های فلنج دار شش گوش ISO 4261 , DIN 6923

مهره های پشت گیر شش گوش متریک و مهره های شش گوش سنگینANSI B19.2.4.5.M ,2.4.6.M

پیچ های آلن شولدر دار متریکANSI B18.3.3.M

پیچ های آلن شولدر دار ISO 7379 , DIN 9841

پیچ های آلن سر پهن متریکANSI B18.3.4.M

پیچ های آلن سر تخت متریکANSI B18.3.5.M

پیچ آلن خزینه دار شش گوشDIN 7991

پیچ های تنظیم آلن متریک ANSI B18.3.6.M

پیچ های تنظیم آلن ISO 4026,4027,4028,4029 , DIN 913,914,915

پیچ های مهره دار سر گرد با گلویی چهار گوش ANSI B18.5.2.2.M

مهره های فلانچ دار شش گوش با گشتاور متداول متریکANSI B18.18.3.M-1998

مهره های شش گوش با گوشش با گشتاور متداول با اینسرت نایلونیISO 7043 , DIN 6926

مهره شش گوش با گشتاور متداول – تماما فلزی ISO 7044 , DIN 6927

واشر های ساده متریک ANSI B18.22M

واشر های پیچ و مهره های شش گوش تا سختی 250 ISO 7089/90 , DIN -125-T1

واشر های پیچ و مهره های شش گوش از تا سختی300 ISO 7089/90 , DIN -125-T2

واشر های پیچ و مهره های سر عدسی شکل از سختی250 ISO 7092, DIN -433-T1

واشر های پیچ و مهره های سر عدسی شکل از سختی300 ISO 7092 , DIN -433-T2

پیچ های سر عدسی شکل چاکدار ISO 1207,DIN 84

پیچ های خودکار شش گوش IS0/DON 1479

پیچ های خودکار استوانه سر پهن چاکدار ISO/DIN 1481

پیچ های خودکار سر تخت خزینه دار چاکدار ISO/ DIN 1482

پیچ های خودکار با سر بیضوی شکل خزینه دار چهار سو ISO/ DIN 1483

پیچ های استوانه ای سر پهن چاکدار ISO / DIN 1580,DIN 85

پیچ های سر پهن چهار سو ISO , DIN 7045

پیچ های سر تخت خزینه دار چهر سو ISO , DIN 7046

پیچ های خزینه سر عد سی چهار سو ISO , DIN 7047

پیچ های خودکار سرپهن چهار سو ISO / DIN 7049,DIN 7981

پیچ های خودکار سر تخت خزینه چهار سو ISO / DIN 7050,DIN 7982

پیچ های خودکار سر عدسی خزینه چهار سو ISO / DIN 7051,DIN 7983

پیچ های خودکار و پیچهای برشی رزوه

پیچ های خودکار و پیچهای برشی رزوه :

برای سالهای متمادی پیچ خودکار نوع A یکی از پر استفاده ترین پیچ های خود کار بود. رزوه اين نوع پيچ ها خيلي درشت مي باشد، امروزه این نوع پیچ ها ی خودکار زیاد مورد توجه نبوده و توصیه نمیشوند.رزوه های نوع AB از این پیچها جایگزین نوع A شده اند. و ابعاد آن نیز مطابق با استاندارد های نوع DIN 7940

و ISO 1478 نوعST رزوه های پيچهاي خودكار مي باشد.

پيچ هاي خودكار نوع AB را میتوان برای اغلب کاربرد ها بکار بست، و برای اینکار ابعاد سوراخ مرکزی را میبایست مطابق اندازه های یاد شده در جداول پیچهای خودکار ایجاد کرد، پیچهای خودکار با رزوه هاي از نوع B در ورق های فلزی ، آلیاژ های غیره آهنی تخته های چند لايه و پلاستیک ها بکار بسته ميشوند.

این نوع پیچ ها همان پیچ های نوع AB با انتهای تخت میباشند که نوع متریک آنها با استاندارد DIN 7940 و ISO 1478 مشخص مي شود.پیچ های خودکار نوع BT که به نام پیچ های خودکار نوع 25 معروفند ، دارای رزوه و نوک مته شکل پيچ هاي نوع B مي باشندبا این تفاوت که این پیچ ها دارای شیاربرشی برروی نوک خود نیز میباشند. این نوع پیچ ها بیشتر در پلاستیک ها بکار میرود.

پیچ مهره دار

جداولی که اندازه های آن به صورت متریک باشد نیز به صورت مشابه گروه بندی شده اند.با استفاده از این طبقه بندیها انتظار میرود که میزان اشتباهات به هنگام انتخاب بست های مناسب کاهش یافته و در نتیجه میزان بستها در محل خود افزایش یابد ودر نتیجه از میزان مصرف بی مورد آنها نیز کاسته شو د.

بست های رزوه دار و واشر های مورد استفاده در کشورهای انگلستان/ آمریکا

پیچ مهره دار چهار گوش ، پيچ های شش گوش استاندارد ملی آمریکا ANSI/ASME B18.2.

مهرهاي شش گوش استاندارد ملی آمریکا ANSI/ASME B18.2.2

پیچ های آلن استاندارد ملی آمریکا ANSI/ASME B18.3

پیچ های مهره دار سر گرد، پیچ مهره دار خزینه دار و پیچ های مهره دار با شکل سر مخصوص استاندارد ملی آمریکا ANSI/ASME B18.5

پیچ های با سر کلاهکدار چاکدار و پیچ های تنظیم با سر چاکدار و با سر مربعی استاندارد ملی آمریکا ANSI/ASME B18.6.2

پیچ های ماشینی و مهره های پیچ های ماشینی استاندارد ملي آمریکا ANSI/ASME B18.6.3

پیچ های خودکار و پیچ های محرک فلزی استاندارد آمریکا ANSI/ASME B18.6.4

پیچ و مهره های خروسکی و پیچ های پروانه ای استاندارد ملی آمریکاANSI B18.17

واشر های قفل کن استاندارد ملی آمریکا ANSI/ASME B18.21.1

واشر های ساده استاندارد ملی آمریکاANSI/ASME B18.22.1

بست ها و واشر ها در واحد متریک

پیچ های شش گوش متریک ANSI B18.2.3.M

پیچ های شش گوش ISO/DIN 4017,DIN 933

پیچ های شش گوش ISO/ DIN 4018, DIN 558

پیچ های شش گوش با رزوه های ریز ISO8676, DIN962

پیچ های شش گوش فلانج دار ANSI B18.2.3.4.M

پیچ مهره دار شش گوش فلنج دارISO 8100 /04 , DIN6921

پیچ های مهره دار شش گوش متریک ANSI B18.2.3.5.M

پیچ های مهره دار سر شش گوش ISO/DIN 4014 , DIN931

پیچ مهره دار با سر شش گوشISO/DIN 4016 , DIN 601

پیچ مهره دار با سر شش گوش با رزوه های ریز ISO 8765, DIN960

پیچ مهره دار ساختاری شش گوش سنگین متریک ANSI B18.2.3.7.M

پیچ مهره دار شش گوش برای بکار بردن در پیچ کاری های ساختاری با کشش بالا DIN 6914

پیچ های بستره شش گوش متریک ANSI B18.2.3.8.M

پیچ های آلن متریک ANSI B18.3.1.M

پیچ های آلن ISO 4762 , DIN 912

مهره های شش گوش متریک ANSI B18.2.4.1.M ,B18.2.4.2.M

مهره شش گوش نوع1 ISO/DIN 4032, DIN 934

مهره های شش گوش ISO/DIN 4034 , DIN 555

مهره های شش گوش چاکدار متریک ANSI B18.2.4.3.M

مهره اشپیل خور شش گوش DIN 935

مهره اشپیل خور باریک شش گوش DIN 979

مهره های فلنج دار شش گوش متریک ANSI B18.2.4.4.M

مهره های فلنج دار شش گوش ISO 4261 , DIN 6923

مهره های پشت گیر شش گوش متریک و مهره های شش گوش سنگینANSI B19.2.4.5.M ,2.4.6.M

پیچ های آلن شولدر دار متریکANSI B18.3.3.M

پیچ های آلن شولدر دار ISO 7379 , DIN 9841

پیچ های آلن سر پهن متریکANSI B18.3.4.M

پیچ های آلن سر تخت متریکANSI B18.3.5.M

پیچ آلن خزینه دار شش گوشDIN 7991

پیچ های تنظیم آلن متریک ANSI B18.3.6.M

پیچ های تنظیم آلن ISO 4026,4027,4028,4029 , DIN 913,914,915

پیچ های مهره دار سر گرد با گلویی چهار گوش ANSI B18.5.2.2.M

مهره های فلانچ دار شش گوش با گشتاور متداول متریکANSI B18.18.3.M-1998

مهره های شش گوش با گوشش با گشتاور متداول با اینسرت نایلونیISO 7043 , DIN 6926

مهره شش گوش با گشتاور متداول – تماما فلزی ISO 7044 , DIN 6927

واشر های ساده متریک ANSI B18.22M

واشر های پیچ و مهره های شش گوش تا سختی 250 ISO 7089/90 , DIN -125-T1

واشر های پیچ و مهره های شش گوش از تا سختی300 ISO 7089/90 , DIN -125-T2

واشر های پیچ و مهره های سر عدسی شکل از سختی250 ISO 7092, DIN -433-T1

واشر های پیچ و مهره های سر عدسی شکل از سختی300 ISO 7092 , DIN -433-T2

پیچ های سر عدسی شکل چاکدار ISO 1207,DIN 84

پیچ های خودکار شش گوش IS0/DON 1479

پیچ های خودکار استوانه سر پهن چاکدار ISO/DIN 1481

پیچ های خودکار سر تخت خزینه دار چاکدار ISO/ DIN 1482

پیچ های خودکار با سر بیضوی شکل خزینه دار چهار سو ISO/ DIN 1483

پیچ های استوانه ای سر پهن چاکدار ISO / DIN 1580,DIN 85

پیچ های سر پهن چهار سو ISO , DIN 7045

پیچ های سر تخت خزینه دار چهر سو ISO , DIN 7046

پیچ های خزینه سر عد سی چهار سو ISO , DIN 7047

پیچ های خودکار سرپهن چهار سو ISO / DIN 7049,DIN 7981

پیچ های خودکار سر تخت خزینه چهار سو ISO / DIN 7050,DIN 7982

پیچ های خودکار سر عدسی خزینه چهار سو ISO / DIN 7051,DIN 7983

پيچ شش گريدهاي مختلف

پيچ شش گوش HV

گريدهاي مختلف

استانداردهاي پركاربرد متريالي اين دسته از محصولات همان استانداردهاي Hex Bolt مي­باشند (استانداردهاي ISO 898-1 و ASTM هاي A193، A307B، A325، A490، A320) اما استانداردهاي ابعادي آنها متفاوت اند و شامل استانداردهاي DIN 6914 و ANSI B.18.2.3.7M و ANSI B.18.2.1 مي­باشند كه عمدتاً بصورت نيم رزوه و با گريد متريالي 9/10 استاندارد ISO همخواني دارند. استانداردهاي معادل SAE و استانداردهاي ژاپني و همچنين استانداردهاي انگليسي همگي با خصوصيات مكانيكي مشابه و تركيب مشابه قابل توليد هستند.

كاربرد
پيچ­هاي شش گوش گل درشت (Heavy Hex Bolt) از جمله پيچ­هاي پرمصرف مي­باشد كه طبق تعريف استاندارد از آنها براي اتصالات اصطكاكي استفاده مي­شود كه هم تحت نيروي برشي و هم تحت نيروي كششي قرار مي­گيرد. مهم­ترين تفاوت اين دسته از پيچ­ها با پيچ­هاي معمول شش گوش در استانداردهاي ابعادي آنها مي­باشد اما طبق يك استاندارد واحد مورد ارزيابي قرار مي­گيرد. به منوان مثال پيچ­هاي HV با استاندارد ابعادي DIN6914 و پيچ شش گوش DIN931 با گريد 9/10 هردو با استاندارد بين­المللي ISO 898-1 مورد ارزيابي، تست و آزمايش­هاي خواص مكانيكي و شيميايي قرار مي­گيرند.
از مهم­ترين استانداردهاي ابعادي اين پيچ­ها استانداردهاي DIN 6914 و براي استاندارد آمريكايي ASTM A490 و ASTM A490M با استانداردهاي ابعادي ANSI B.2.1 و ANSI B18.2.3.7M را مي­توان نام برد.
مهم­ترين استفاده و پرمصرف­ترين صنايع اين دسته از پيچ­هاي فولادي سختكاري شده و بسيار        پراستحكام صنايع ساختمان سازي، پل سازي و راه­سازي، صنايع نيروگاهي و صنايع خودروهاي سنگين مي­باشند.

قابليت توليد و تأمين
كليه سايزهاي پر مصرف اين پيچ­ها با توجه به نياز روز كشور در صنايع مختلف از سايز M10 تا M36 توسط شركت کیمیا قابل توليد و تأمين مي­باشند. همچنين اين شركت قادر است مارك يا علائم مشخصه مورد نياز خريدار يا پروژه­ها را روي پيچ­ها حك نمايد.

اقلام موجود
1. سايزهاي M12 ‌تا M36 و همچنين سايزهاي اينچي معادل از 2/1 تا 2/1-1 اينچ
2. گريدهاي 9/10
3. طول از 10 ميليمتر تا 400 ميليمتر بطور روتين بيشر قابل استفاده­اند.indexپیچ شیروانی نوک مته ای

پوشش: بدون پوشش، پوشش داكرومات و گالوانيزه گرم و سرد.

تراشیدن پیچ های داخلی (مهره ها)

تراشیدن پیچ های داخلی (مهره ها)  پیچ های داخلی که همان مهره ها می باشند از نظر دندانه بستگی بنوع دندانه پیچ خارجی داردکه شرح انواع آنها قبلاً داده شده است اکنون میپردازیم بشرح تراشیدن پیچ های داخلی

برای اینکه مهره ای جهت پیچ مشخصی بسازیم لازم است که ابتدا آن را باندازه معینی با مته سوراخ نموده و یا با تراش آنرا داخلی تراشی نمائیم برای این منظور بایستی قطر مته یا اندازه داخلی مهره را محاسبه نموده سپس به همان اندازه با مته سوراخ و یا داخل تراشی نمائیم اصولا برای اینکه مهره ساخته شده روی پیچ بخوبی حرکت نماید باید میان قطر داخلی پیچ و قطر داخلی مهره فضای آزادی بنام لقی Clearance پیش بینی شود یعنی مهره را بامته ای که قطرش از قطر داخلی پیچ بزرگتر است سوراخ نمائیم درنتیجه مهره میتواندآزادانه بدون لقی روی پیچ حرکت کند و همچنین این عمل از شکستن قلاویز ضمن قلاویزکاری جلوگیری خواهند نمود.

مقدارفضای آزاد یعنی اضافه اندازه قطر داخلی سوراخ مهره از قطر داخلی پیچ بستگی به جنس مهره دارد و این مقدار برای فلزات معمولی مانند فولاد کم کربن و بسیاری ازآلیاژهای مس در حدود گودی دنده یعنی انتخاب میشود ولی برای فلزات سخت این مقدار فضای آزاد از هر طرف برابر درنظر گرفته شده است اگر قطر داخلی مهره را با T نشان دهیم میتوان اندازه قطر مته را از رابطه زیر بدست آورد.
سازه های پیچ و مهره

امروزه استفاده از سازه های پیچ و مهره ای در صنعت به نحو چشمگیری افزایش یافته به طوری که این سازه ها در گذشته فقط شامل سوله های صنعتی و مجتمعهای پتروشیمی و سازه های مورد استفاده در صنایع نفت و گاز می شد . هم اکنون کاربرد این سازه ها در ساختمانهای مسکونی ، اداری و تجاری که در شهرها نیز ساخته می شود با رشد چشمگیری روبرو بوده است . از مهمترین دلایل استفاده از سازه های پیچ و مهره ای در کشور های صنعتی عدم نیاز به جوشکاری زمان نصب سازه و در موقعیتهای سخت همچنین سرعت بیشتر اجرا در محل نصب نسبت به سازه های جوشی میباشد . همچنین اسکلتهایی که در محوطه پروژه های ساختمانی تولید می شوند بخاطر محدودیت در تامین برق مکفی و بکار گیری دستگاه های جوش مدرن ( با نرخ نفوذ بالا و استاندارد ) ، عدم وجود ابزار صنعتی سنگین ، تیم های مجرب ، رنگ آمیزی و زنگ زدایی صحیح و … نه تنها فاقد کیفیت هستند بلکه کاملاً دست و پاگیر و دارای پروسه ای زمان بر هستند که بلاشک منجر به ایجاد ترافیک در معا بر و تزاحم همسایگان می شود .

روش سنتی ساخت اسکلت در محل از لحاظ اتصال و برپایی نیز علاوه بر موارد ذکر شده هزینه بالایی از بابت جرثقیل دارد . با توجه به زلزله خیز بودن کشور ما و حوادث ناگواری که در سالهای گذشته خصوصاً در بم صورت گرفت رویکرد و نگرشی جدید به تولید صنعتی و استاندارد اسکلتهای ساختمانی پدید آمده است ، زیرا این نوع ساختمانها با طراحی خاص و اجرا بصورت صنعتی و مدرن ، مقاومت قابل ملاحظه ای در مقایسه با اسکلتهای سنتی دارند . نکته دیگر ، اقتصادی و پایین تر بودن هزینه تولید و نصب نسبت به روش سنتی معمول به صورت کلی است که در مواقع کمبود عرضه و افزایش قیمت تیرآهن درصدی قابل توجه میگردد . با توجه به گستره طراحی در تیر ورقها و سازه های پیش ساخته ، محاسبات فضا سازی و بارگذاری نیز با آزادی عمل بالایی صورت می گیرد .

مزایای ساخت اسکلت پیش ساخته پیچ و مهره ای نسبت به سایر اسکلت های اجراشده عبارتند از :

سرعت اجرا : سرعت اجرای سازه های با اتصالات پیچ و مهره ای نسبت به اتصالات جوشی بالاتر و کاملا قابل لمس می باشد و زمان ساخت سازه های پیچ و مهره ای کمتر از سازه های با اتصالات جوشی است و با توجه به مدت زمان بالای اجرای پروژه های کشورمان این نوع از سازه ها جهت کاهش زمان ساخت پیشنهاد می گردد .

سرعت نصب : در این گونه از سازه ها بدلیل حذف کامل جوشکاری در محل نصب سازه ، فقط با جایگذاری قطعات و بستن تعدادی پیچ و مهره محدود می شود که این عامل باعث افزایش چشمگیر سرعت نصب می شود و خطاهای نصب به حداقل خود می رسد .

کیفیت ساخت : کیفیت ساخت سازه با امکانات موجود در کارخانه و طبق نقشه های طراحی شده و تحت نظارت واحد کنترل کیفی قابل مقایسه با سازه های جوشی که در محل نصب سازه ساخته می شوند نمی باشد و دارای کیفیت بسیار بالایی می باشد .

پرت مصالح : معمولا دست محاسب در انتخاب مقاطع خاص مانندIPE بسته می باشد و مجبور است با اضافه کردن ورق و جوشکاری اضافی به مقطع مورد نظر خود برسد .حال آنکه در ساختمان پیچ و مهره ای امکان اجرا و تولید مقاطع سبک تر و با مقاومت بیشتر وجود دارد استفاده از ورق در ساخت مقاطع و پرت آهن آلات به حداقل می رسد .

ایمنی و پایداری سازه : چه به لحاظ تئوری و چه به لحاظ عملی ثابت شده است که ساختمان های پیچ و مهره ای به دلیل کیفیت بهتر، پایداری و مقاومت بیشتری در برابر زلزله و نیروهای جانبی دارند .

هزینه کمتر : اجرای ساختمان پیچ و مهره ای به لحاظ اقتصادی می تواند هزینه کمتری را به مالک تحمیل کند ولی این بدان معنی نیست که در دو سازه که کاملا مقاطع آن یکسان می باشد سازه پیچ و مهر ه ای کم هزینه تر باشد . ولی به دلیل باز بودن دست طراح در بهینه سازی و ساخت مقاطع با وزن کمتر، امکان کاهش وزن سازه توسط طراح به راحتی امکان پذیر است .

مقاومت در برابر آتش سوزی : در دماهای بالا معمولا اتصالات پیچ و مهره ای مقاومت بیشتری در برابر حرارت دارند و احتمال تخریب سازه بسیار کمتر از اتصالات جوشی است .

عدم نیاز به فضای کار : معمولا در شهر ها به دلیل عدم وجود موقعیت و مکان مناسب جهت ساخت ، اغلب پیمانکاران دچار زحمت فراوان شده که با استفاده از این نوع سازه ها ، قابلیت اجرا در شلوغ ترین و کم حجم ترین موقعیت ها را فراهم کرده است.

رواج جهانی : در کلیه کشورهای آمریکایی و اروپایی تمامی سازه ها به صورت پیچ و مهره ای اجرا می شود مگر در سازه های بسیارکم اهمیت که اتصالات آن جوشی اجرا میشود که از دلایل مهم استفاده از این نوع سازه ها در این کشور ها ، عملکرد بهتر آن وتجربه بیشتر آن کشور ها در ساخت سازه های فولادی می باشد .

خوردگی سازه : در سازه های پیچ و مهره ای قبل از رنگ آمیزی ، قطعات داخل دستگاههای سندبلاست و وایربرس تحت نظر واحد کنترل کیفی زنگ زدایی می شوند که در سازه های جوشی این عملیات انجام نمی گردد و همچنین در سازه های جوشی بجای رنگ غنی شده با روی ، که در سازه های پیچ و مهره ای استفاده می شود ، ضد زنگ بکار می رود که این امر باعث خوردگی سریع سازه می شود

امکان استفاده در مدیریت حوادث : با توجه به امکان جابجایی این گونه سازه ها امکان جابجایی و نصب آن در مناطق بحران زده مانند سیل و زلزله امکان پذیر می باشد .

اطلاعات تخصصی پیچ و مهره

اطلاعات تخصصی پیچ و مهره
پیچ و مهره

تعریف پیچ – Bolt :
در واقع استوانه ای است که شیارهای مارپیچ آن را احاطه کرده است. طراحی شیار پیچ ها برای بریدن مواد نرم تر و سخت تر متفاوت است، شیارها اغلب به صورت مثلث، مربع، ذوزنقه و نیم دایره روی سطح جانبی بدنه ایجاد می شود.
برای شناخت پیچ ها وتعریف پیچ ها به 4 مشخصه نیازمندیم :

الف ) قطر پیچ ب) طول پیچ ج ) نوع کله پیچ د ) نوع دنده وگام پیچ فاصله قله دو نخ رزوه کنار هم
تعریف مهره – Nut :
مهره جسمی حلقه‌ای شکل، گرد یا چند ضلعی است که داخل سوراخش رزوه شده است. مهره‌ها یراقی کمکی برای پیچ‌ها هستند تا به واسطه آنها پیچ‌ها سفت تر در مسیر پیچش خود بسته شوند.مهره و پیچ اصطلاحاً با حالت مادگی و نری درون هم چفت می‌گردند. رزوه و شیار مهره‌ها با رزوه و شیار پیچ‌ها باید دارای تناسب خاص برای چرخش صحیح پیچ درون مهره باشد.مهره‌ها معمولاً از جنس فولاد، آهن یا دیگر فلزات هستند اما برای پیچ‌های پلاستیکی مهره‌های پلاستیکی هم ساخته شده است .

تعریف واشر – Washer :
واشر، در حقیقت، واسطه بین مهره و بدنه بوده و حلقه‌ای است از جنس فلز و یا گاه لاستیک. واشرها معمولاجهت توزیع بار پیچ و مهره‌ها استفاده می‌شوند. استفاده از واشر دلایل گوناگونی دارد؛ :1. زیر مهره قرار می گیرد تا چرخش مهره به قطعه ی اصلی آسیب نرساند. 2. از باز شدن مهره یا پیچ براثر لرزش جلوگیری می كند. 3. فشار حاصل از بستن مهره بر قطعه یكار را بهتر انتقال می دهد .

رده‌ی مقاومتی پیچ:

رده‌ی مقاومتی در پیچ‌ها بر اساس استاندارد DINبا سه عدد ۸٫۸، ۱۰٫۹ و ۱۲٫۹تعریف شده است .

شایع ترین کاربرد پیچ برای نگه داری اشیا و قطعات به یکدیگر می باشند. بخش استوانه ای از قسمت انتها تا نوک پیچ را پای پیچ گویند که ممکن است کل یا بخشی از آن رزوه شده باشد. به فاصله میان هر شیار با شیار دیگر گام پیچ گفته می شود.

پیچ های قدرت که گاهی محرک های خطی یا پیچ های انتقال نیز نامیده می شوند، برای تبدیل حرکت دورانی مهره یا پیچ به حرکت خطی نسبتا آهسته در امتداد محور پیچ به کار می روند. هدف بسیاری از آن ها اخذ مزیت مکانیکی بیشتر است، مانند جک ها و پرس ها و هدف برخی حصول به جا به جایی دقیق حرکت محوری است.

جنس پیچ ها
جنس پیچ ها میتواند از فلز، چوب، پلاستیک باشد. پر مصرف ترین مواد در تولید این نوع اتصالات فولاد میباشد و نوع آن فولادهای کم کربن و کربن متوسط میباشد. ولی استفاده کردن از فولادهای با کربن بالا، فولاد زنگ نزن(استنلس استیل )(صنایع دریایی -صنایع غذایی -مکانهای مرطوب )، آلومینیوم (ظروف تفلون)، مس، برنج نیز معمول میباشد.
یکی از مهمترین نکاتی که در تولید این گونه اتصالات مانند پیچ ومهره و پرچ باید توجه داشت نوع و جنس مواد اولیه میباشد. جنس و نوع مواد اولیه نه تنها در کیفیت این نوع اتصالات تاثیر دارد در قیمت تمام شده آنها نیز تاثیر زیادی دارد. نوع مفتول فولادی که در تولید پیچ و پرچ و مهره ها استفاده میشود باید قابلیت و فرم پذیری سرد را داشته باشد( Cold heading quality (CHQ. این نوع فولادها معمولا از فولاد ساختمانی و معمولی گرانتر هستند و دلیل آن این میباشد که در فولاد های با قابلیت CHQ سعی میشود تا حبابهاب ریز هوا به حداقل برسد و سطح و مقطع مفتول به صورت یکنواخت تر و همگن تر باشد تا در هنگام تولید سطح قطعات تولیدی ترک نخورد وترک نداشته باشد.

فرآیند تولید پیچ

فرآیند تولید پیچ در واقع یك عملیات پرس كاری است كه طی آن مفتول كه ماده اولیه تولید پیچ است طی چند ضربه شكل نهایی را به خود می‌گیرد. این عملیات پرس كاری می‌تواند سرد یا گرم انجام شود كه معمولاً برای تولیداتی تا قطر 24میلی از پرس كاری سرد و برای بالاتر از آن پرس كاری گرم استفاده می‌شود.
عملیات فرم دهی مفتول توسط قالبهای مخصوص این كار انجام می‌شود. معمولاً بخشی از مفتول كه درنهایت ساقه پیچ خواهد شد. توسط قالبهای ثابت یا ماتریس‌ها شكل داده می‌شود و آن بخش از مفتول كه كله پیچ خواهد شد توسط قالبهای متحرك یا پانچ و یا سینه شكل نهایی را به خود می‌گیرد.
برای اینكه مفتول مورد مصرف از نظر مشخصات مكانیكی نهایی یعنی پس از تبدیل شدن به پیچ و همچنین قابلیت فرم‌پذیری و كار سرد در حین تولید را داشته باشد باید دارای آنالیز مواد معین و مشخصات مكانیكی خاصی باشد كه در این مورد به تفصیل توضیح داده خواهد شد.
عملیات فرم دهی روی مفتول باتوجه به شكل و ابعاد پیچ طی چند مرحله صورت می‌گیرد تا پیچ شكل نهایی مورد نظر را به خود بگیرد. باتوجه به این مطلب در انتخاب ماشین برای تولید پیچ چند مشخصه عمده مورد نظر است:
1- تناژ ماشین
2- تعداد قالب
1- همانطور كه در بالا توضیح داده شد ماشین‌های پیچ سازی در واقع پرس‌های ضربه‌ای از نوع افقی (خوابیده) هستند. این پرسها در واقع دارای كورس ثابت هستند و میزان تناژ ضربه‌ آنها متفاوت است و بین حدود 5 تا 400 تن درحال تغییراست. از این رو تولید كننده براساس مشخصه تولید خود از نظر قطر پیچ ماشینی با تناژ مناسب را انتخاب می‌كند.
2- از آنجا كه عمل فرم دهی مفتول طی چند مرحله انجام می‌شود. تعداد مراحل كاری ماشین اهمیت خاص دارد ماشین‌های پیچ زنی در انواع مختلف وجود دارند و آنها را براساس مراحل كاری كله زن دسته بندی می‌كنند مانند یك مرحله،‌دو مرحله، كه در این مورد ذیلاً به توضیح آن می‌پردازیم.
ماشین آلات
ساده ‌ترین نوع ماشین پیچ سازی نوع تك قالب است كه دارای یك ماتریس و یك پانچ است كه برای تولید پیچهای كاملاً‌ ساده مانند پیچها و یا پرچهای سرگرد و یا حتی میخ مورد استفاده قرار می‌گیرند

ماشین در قالب سه ضرب
این ماشین دارای دو ماتریس و سه پانچه است روش كاری آن به این صورت است كه بر روی یك ماتریس دو ضربه و بر روی ماتریس دیگر یك تك ضربه وارد می‌شود. این ماشین توانایی تولید انواع مختلف پیچها را از قبیل سرشش گوش، سرگرد، آلن و غیره را داراست و از نظراقتصادی نیز بسیار مناسب است البته لازم به ذكر است كه در انواع پیشرفته‌تر این ماشین این امكان وجود دارد كه بر روی ماتریس اول دو ضربه و بر روی ماتریس اول دو ضربه و بر روی ماتریس وم یك ضربه زده می‌شود و یا اینكه با با تغییری روی ماشین یك ضربه روی ماتریس اول و دو ضربه روی ماتریس دوم زده می‌شود.
– سه قالب سه ضربه
این ماشین دارای سه ماتریس و سه پانچ است بدین معنی كه هر ماتریس یك پانچ دارد این ماشینها از نر تناژ از ماشینهای قبلی قویتر هستند و برای تولید پیچهایی با قطر بالا استفاده می‌شود.

– چهار قالب چهار ضرب(چهار مرحله‌ای)
این ماشینها كه به ماشینهای چهار مرحله‌ای معروفند دارای چهار ماتریس و چهار پانچ هستند و با توجه به تعداد قالب از قابلیتهای خوبی برخوردارند. تقریباً همه نوع پیچ را میتوان با این ماشینها تولیدكرد از این رو با درنظرگرفتن تعداد قالب دست طراحی برای طراحی برای طراحی خیلی باز است .

انواع پیچ ها از نظر كار برد :
پیچ ها در صنعت به دوصورت مورد استفاده قرار میگیرند.

الف: پیچ های محكم كننده : این پیچ ها به منظور وصلكردن دو چند قطعه مختلف به یكدیگر به كار می روند كه معمو لا فرم دندانه ی آنمثلثی (v) می باشد.

ب: پیچ انتقال حركت : این پیچ ها شامل انو اع پیچهاوحلزون هایی است كه جهت انتقال حركت یا تبدیل حركت دورانی به حركت مستقیم الخط ویاتغیر سرعت به كار می رود. فرم مقطع پیچ های انتقال حركت اغلب ذوزنقه ای یا مربعهای می باشد. وازموارد استفاده ی آ نها هدایت سوپرت ماشین و میز صفحه تراش و فرز میباشد.

سیستم های پیچ :

پیچ ها را در دو سیستم استاندارد كرده اند :

1- سیستم DIN= فرم صنعتی المان

2- سیستم ISO= سازمان استاندارد بین المللی

روش واستاندارد DIN تا سال 1960 متداول بود وهماكنون سیستم ISO

جایگزین ان شده است . درسیستم DIN به دلیل اینكه سر دندانه هاتیز می باشد و باعث خراب شدن سریع پیچ ها میشود یكی از عیب های این سیستم می باشد.

جهت گردش دندانه های پیچ :

اگر جهت حركت دندانه پیچ ها به طرف راست باشدپیچ راست گرد گفته می شود. برای شناخت ان كافی است به ان عمود نگاه كنیم درصنعت موارد استفاده پیچ های راست گرد بیشتر از چپ گرد است . پیچ های چپ گرد برایاتصال لوله هایی كه برای گاز های قابل اشتعال مورد استفاده قرار می گیرد .

اتصالات بیچ شده به صورت اینکه چگونه بار اعمالی را انتقال می دهند دسته بندی می شوند. اگر بار به صورت موازی با محور پیچ ها وارد شود . اتصال با نام اتصال کششی شناخته می شود .

هنگامی که بار وارده بر اتصال به صورت عمود بر محور پیچ ها باشد اتصال به نام اتصال برشی نامیده می شود.

دراتصال برشی پیچ ها می توانند به صورت بین برشی بارها ی اعمالی را انتقال دهند یااینکه پیچ های سفت شده تا یک اتصال اصطکاکی را به وجود آورند.

حالت مرکب نیز می تواند وجود داشته باشد . که درآن بار به صورت حالت مرکبی از دو حالت انتقال پیدا کند. از لغزش در اتصالات اصطکاکی توسط نیروی فشاری بین اجزا جلوگیری می شود که این نیروی فشاری با کشش پیچ حاصل می شود . این نیروی اصطکاکی که باعث نگهداری اتصال می شود به چند عامل مهم بستگی دارد که در این میان نیروی پیچ بارپیچ و مقاومت لغزشی سطوح اعضای اتصال دو عامل مهمتر می باشند .

اتصال برشی به طور معمول در سازه های هوافضایی ،‌ساختمانی ، خطوط راه آهن و پل ها یافت می شوند.

شرح انواع مختلف پیچ ها:

در بیشتر واحدهای صنعتی از پیچ ها برای سوار کردن و اتصال قطعات روی یکدیگر و نیز تنظیم دستگاههای صنعتی و یا جهت انتقال حرکت استفاده می شود. در کمتر دستگاهی است که از پیچها استفاده نمیشود به همین دلیل است که اهمیت آنها در صنعت بسیار زیاد می باشد. مواردی که از پیچها استفاده می شود عبارتند از:

ماشینهای ابزار، انواع گیره ها، وسائط نقلیه، ابزرار و ادوات جنگی ، کشتی ها، هواپیماها، ساختمانهای فلزی، میز و صندلی، ماشینهای چاپ و ریسندگی و بافندگی ، صنایع نفت و گاز و پتروشیمی ، لوازم خانگی و …
نوع جنس پیچ و مهره ها:
در بیشتر مواقع نوع جنس پیچ و مهره بر حسب اعداد و حروف معتبر بین المللی بر روی گل پیچ حک می شود و برای پی بردن

به نوع آلیاژ پیچ و مهره کافیست معنی اعداد و حروف درج شده بر روی آن را بدانید .

انواع رزوه‌های پیچ :
1) مجموعه رزوه درشت
2)مجموعه رزوه ریز
3) مجموعه رزوه فوق‌العاده ریز
4) مجموعه هشت رزوه‌ای
5) مجموعه دوازده رزوه‌ای
6)مجموعه شانزده رزوه‌ای
7) رزوه امریكایی
8) رزوه دندانه ارّه‌ای
9) رزوه چهارگوش
10) رزوه پیچ حلزونی 29 درجه.

پیچ های غیر خودکار یا ساده :
این نوع پیچ ها برای ثابت شدن نیاز به مهره دارند یاقطعه ای که مانند مهره باشد و بتواند کار مهره را انجام دهد. معروفترین پیچ از این نوع را میتوان انواع پیچ های شش گوش ذکر کرد همچنین پیچ هایی دیگر مثل پیچ اتاقی، پیچ جوشی، پیچ استوانه، پیچ آلن و … را میشود نام برد .

پیچ های عادی برای اتصال دادن قطعات در جایی که اتصال غیر دائمی موردنیاز باشد به کار می روند .
پیچ های خودکار :
پیچ های مخروطی معمولاً دارای دندانه های درشت می باشند وبرای اتصال قطعات نرم مانند چوب و پلاستیک بکار می روند.
پیچ های خودکار نوعی از پیچ هستند که برای ثابت شدن درقطعه مورد اتصال نیازی به مهره ندارند و درون کار فرو میروند و نوک آنها معمولامانند میخ تیز هست و حتی می توانند قطعه کار شده را سوراخ کنند مثل پیچ های سرمته ای،پیچ چوب ،…

سرپیچ ها از نظر ظاهری نیز با هم متفاوت می باشند. برخی پیچ ها دوسو، برخی چهارسو، برخی آلن خور، برخی آچارخور، برخی پنج پر و… می باشند .
پیچ های ساختمانی
انواع پیچ، مهره، واشرهای فولادی با قابلیت کشش بالا دراستانداردهای Din6916/HV- Din6914/HV – Din6915/HV درگرید 10/9 جهت پیچ ها و گرید10 برای مهره، مورد استفاده در ساختارهای فولادی، ساخت پل، انواع داربست و چوب بست چهارچورب های ساختمانی و بپج های مختلف مطابق استاندارد و گریدها :
ASTMA325/A325M
ASTMA490/A490M
پیچ های صنایع خودروسازی
پیچ و مهره و واشرهای مخصوص صنایع خودروسازی که شامل انواع پیچ های خودکار و خاص می باشد
پیچ های صنایع نفت، گاز، پتروشیمی، صنایع دریایی
ASTM A193 – A194 – L7 – B7 – B7M – L7M – 2H – A4_80( 316) – A2_70 (304)
مطابق استانداردها و گریدهای مختلف

شرح اجزاء مختلف پیچ و طریقه تراشیدن آنها:

قبل ازاینکه به تراش پیچ ها اقدام نمائیم لازم است که اجزاء مختلف آنرا بشناسیم برای این منظور بطور خلاصه بشرح هر یک بصورت زیر می پردازیم.

۱- قطر خارجی Mujor D – بزرگنرین قطر پیچ و یا مهره را قطر خارجی آن گویند که عبارت است از اندازه سر دندانه تا سر دندانه مقابل که آنرا با حرف OD نمایش می دهند.

۲- ارتفاع یا گودی دندانه Depth of T – ارتفاع دندانه عبارت است ازفاصله قائم میان سر دندانه تا ته دندانه پیچ که آنرا با علامت h مشخص می نمایند.

۳- قطر داخلی Minor D که کوچکترین قطر پیچ و یا مهره را قطر داخلی گویند که اندازه آن عبارت است از فاصله ته دندانه تا ته دندانه مقابل آن یا به عبارت دیگر برابر است با تفاضل قطر بزرگ دو برابر ارتفاع دندانه که با حرف I نشان میدهند.

۴- تعداد دندانه Nimber of T. – تعداد دندانه عبارت استاز تعداد دندانه در یک اینچ روی محیط در طول پیچ که برای تعیین آن خط کش یا کلیس را روی پیچ قرار داده و سپس دندانه های بین یک اینچ را میشماریم که معمولاًآنرا با حرف N نمایش میدهیم. علاوه بر آن میتوان با طرق مختلف دیگری آنرا اندازه گیری نمود که عبارت از استفاده از شابلن به این ترتیب که شابلن مورد نظر را رویدندانه ها قرار داده و در صورتیکه نوری از بین دندانه ها مشاهده نشد تعداد دندانه هائیکه روی شابلن نوشته شده است همان تعداد دندانه پیچ خواهد بود.

۵- گام یا تقسیم دندانه Pitch – فاصله نوک یک دنده تا دنده مجاور و یا فاصله یک نقطه از ته دنده تا نقطه مشابه از ته دنده دیگر را گام یا تقسیم دنده گویند که با علامت P مشخص میکنند.

۶- تارک یا پهنای سر دنده Crest – سر دندانه پیچ های یکنواخت ملی دارای سطح باریکی است که طرفین یک دندانه را بهم متصل میسازد با f علامت گذاری شده است.

۷- پهنای ته دندانه root – کف شیتر بین دو دندانه محور که طرفین آنها را بهم متصل میسازدپهنای ته دندانه گویند که با علامت C یا R نمایش میدهند.

۸- قطر متوسط (قطر میانه) پیچ Pitch D. – قطر میانه عبارت است از استوانه فرضی که دنده های پیچ را درمحلی قطع میکند که در آن قسمت هر دندانه مساوی پهنای شیار مجاور آنست و یا بعبارت دیگر عبارت است از تفاضل قطر بزرگ و ارتفاع دنده که با علامت DP و یا E نمایش داده میشود.

۹- گام محوری پیچ Lead – گام محوری پیچ عبارت است از فاصله ای که پیچ در داخل مهره یامهره روی پیچ در یک دور گردش این گام درست شبیه گام دندانه می باشد. گامهای محوریمتعددی را نشان میدهد. قسمت بالا یک نوع پیچ یک راهه که دارای یک گام میباشد معرفی مینماید.
تراش پیچها اصولاً دو روش درنظر گرفته شده که عبارتند از:

۱- پیچ تراشی با دور معکوس

۲- پیچ تراشی بکمک ساعت پیچ بری

آزمایش های پیچ، مهره و واشر

آزمایش های پیچ، مهره و واشر:

به طور کلی آزمایش های زیر برای ست پیچ و مهره و واشر انجام می شود:

1-4. آزمایش های ابعادی

2-4. آزمایش های متالوژیکی

3-4. آزمایش های مکانیکی

4-4. آزمایش های پوشش مقاوم خوردگی

آزمایش های ابعادی و نیز متالوژیکی در هنگام تولید پیچ و مهره و واشر، در کارخانه ی سازنده انجام می شود. آزمایش های مکانیکی پس از تولید پیچ و مهره و واشر، در کارخانه ی سازنده یا آزمایشگاه های مقاومت مصالح انجام می گیرند. آزمایش های مکانیکی برای مهندسان طراح و بازرسان دارای اهمیت می باشد. به طور کلی آزمایش های مکانیکی شامل آزمایش های کشش، سختی سنجی و ضربه می شود. آزمایش کشش خود شامل سه نوع آزمایش می شود که عبارتند از : آزمایش بار گواه، آزمایش کشش گوه ای بر روی نمونه ی کامل و ازمایش کشش بر روی نمونه ی ماشین کاری شده.

 

1-4-4. آزمایش ضربه: در آزمایش ضربه که به آن تاب نمونه ی زخم دار نیز می گویند، یک نمونه از مصالح مورد استفاده را برداشته، به کمک دستگاه پاندول دار و سقوط آزاد پاندول، قطعه شکسته شده و خمیزان انرژی جذب شده ی آن را اندازه گپیری می کنند. آزمایش ضربه برای پیچ اجباری نیست اما در صورت امکان باید آن را انجام داد.

2-4-4. آزمایش کش: این آزمایش از آزمایش های بسیار معمول باری پیچ می باشد. در آزمایش کشش، پس از بستن کامل پیچ با یک مهره از رده ی مقاومتی بالاتر بر روی دستگاه کشش، با سرعتی مناسب پیچ تا حد تنش تسلیم زیر کشش قرار گرفته و سپس به مدت ده ثانیه در همین حالت باقی می ماند سپس بار کششی از روی پیچ برداشته می شود. در این آزمایش هیچ گونه شکست یا افزایش طول همیشگی در پیچ نباید وجود داشته باشد.

3-4-4. آزمایش کشش گوه ای: پس از آزمون کشش این آزمایش بر روی پیچ انجام می شود. الزام آیین نامه برای انجام آزمایش کشش بر روی نمونه ی کامل و واقعی پیچ و مهره ی استفاده شده در پروژه است، مگر در مورادی که محدودیت ظرفیت دستگاه آزمایش وجود دارد و یا طول پیچ خیلی کوتاه است که در این حالت از نمونه ی ماشین کاری شده استفاده می شود. در این آزمایش باید دست کم به مقدار چهار رزوه ی کامل از پیچ بین فک های دستگاه قرار بگیرد. حداکثر سرعت دستگاه نباید از mm/min 25 بیشتر باشد. شکست به وجود آمده تنها باید در بدنه ی پیچ باشد و در صورت بروز شکست در محل اتصال سرپیچ به بدنه، حتی اگر به مقاومت مورد نیاز نیز رسیده باش، نمونه مورد پذیرش نیست. این شکست در پیچ های ساخته شده به روش فورج گرم بیشتر مشاهده می شود و بر همین اساس تا حد امکان باید از پیچ های ساخته شدهبه روش فوج سرد استفاده شود. از آن جایی که در ایران و در حال حاضر تنها تا قطر M24 به روش فورج سرد تولید می شود، در طراحی باید تلاش نمود تا از قطرهای بالاتر ازاستفاده نشود.

4-4-4- آزمایش سختی سنجی: این آزمایش در رده ی آزمایش های غیرمخرب پیچ بوده و برای آگاهی از میزان سختی قطعه و برابری آن با مقدار استاندارد انجام می شود. سختی سنجی برای بخش انتهایی، سطح صاف بدنه و سطح صاف سرپیچ انجام می شود. به طور کلی از سه روش برای آزمون سختی سنجی استفاده می شود که عبارتند از: روش برینل، روش راکول و روش ویکرز.

5-4-4. برای مهره از آزمایش کشش استفاده نمی شود و تنها ازآمایش های بار گواه و سختی سنجی بر روی مهره ها انجام می گیرد. برای واشر نیز تنها آزمایش سختی سنجی انجام می شود.

6-4-4. جهت انجام آزمایش های لازم برای پیچ و مهره و واشر، باید تعداد نمونه ی لازم بر اساس جدول موجود در نشریه ی 264 (آیین نامه ی اتصالات) استفاده شود. باید دانست که از این جدول تنها می توان تعداد نمونه جهت انجام آزمایش برای پیچ ای پوشش دهی شده به هر دو روش گالوانیزه و غیر گالوانیزه را ارایه داده است که برابر جدول زیر می باشد:

تعداد پیچ و مهره

تا 150

151 تا 200

201 تا 500

501 تا 1200

1201 تا 3200

3201 تا 10000

بیش از 10000

پوشش غیرگالوانیزه

1

2

3

5

8

13

20

پوشش گالوانیزه

20

32

50

80

125

200

325

5-4. تعریف محموله ی تولیدی: به محصولاتی که از نپز ابعادی دارای مشخصات یکسان بوه و همه ی آن ها از یک شماره ی ذوب تولیدی مواد اولیه ساخته شده باشند یک محموله ی تولیدی یا یک بج می گویند. در نتیجه، برای انجام آزمایش های لازم پیچ، مهره و واشر، تعداد نمونه بر اساس هر یج تعریف می شود.

[پیشگامان پیچ پارس]

مشخصات پیچ های تولیدی در ایران:

1-5: تنش گسیختگی FU در پیچ که با توجه به نحوه ی تولید پیچ های پرمقاومت در ایران، طراحان باید به مورد مهمی در طراحی سازه توجه کند. در تولید پیچ، به دلیل استفاده ی تولیدکنندگان از فن آوری و تجهیزات آلمانی، آیین نامه ی مرجع DIN آلمان می باشد، اما آیین نامه ی طراحی براساس مبحث دهم، برگرفته از علایم استانداردهای آمریکایی می باشد. در آیین نامه های آمریکایی، رده ی پیچ بر اساس مقاومت طبقه بندی شده است در حالی که در آیین نامه های آلمانی بر اساس شکل عملکرد پیچ دسته بندی صورت گرفته است. طراح باید به این نکته توجه داشته باشد که در محاسبات و نیز نقشه ها از علامت های آلمانی استفاده کنند چرا که پیچ موجود در بازار ایران بر این اساس می باشد.

1-1-5 دسته بندی پیچ براساس مبحث دهم از مقررات ملی ساختمان براساس جدول زیر است:

کد پیچ

استحکام کششی نهایی Fu

تنش مجاز کششی Fy

A307

4200 kg/cm

3000 kg/cm

A 325

d < 25.mm.8250 kg/cm

d < 25 m.m , 6400 kg/cm

d>25mm,7250 kg/cm

d< 25mm,5600 kg/cm

A 490

10000 kg/cm

9000 kg/cm

کد پیچ

ردهی مقاومت

استحکام کششی

تنش مجاز کششی F

نوع عملکرد

مقدار رزوه

DIN931

8.8

8000 KG/CM

6400 KG/CM

اتکایی

نیم روزه

10.9

10000 KG/CM

9000 KG/CM

DIN933

8.8

8000kg/cm

6400 kg/cm

اتکایی

تمام روزه

10.9

10000 kg/cm

9000 kg/cm

DIN6914-HV

10.9

10000 kg/cm

9000kg/cm

اصطکاکی

نیم رزوه

2-5: تعریف رده ی مقاومتی پیچ: رده ی مقاومتی در پیچ ها براساس DIN با سه عدد 12.9,10.9,8.8 تعریف شده است که در ایران رده ی 12.9 تولید نمی شود. البته این آیین نامه رده های مقاومتی 5.6,4.6 را نیز برای پیچ های معمولی تعریف نموده است. از آن جا که با توه به بند 10-3-5-3 مبحث دهم ویرایش 1387، در اتصالات لرزه ای تنها باید از پیچ های پرمقاومت استفاده شود، این نوع پیچ ها در طراحی اتصالات اصطکاکی کاربردی ندارد، ضمن آن که تولید این نوع پیچ نیز در کشور ما بسیار محدود می باشد. این عدد معرف مقدار تنش جاری شدن و تنش گسیختگی پیچ می باشد. به عنوان مثال، در رده ی مقاومتی 8.8، منظور از 8 اول حداقل مقاوت نهایی پیچ برابر 8000 Kg/m و منظور از 8. مقدار تنش جاری شدن پیچ برابر با 0.8*8000=6400 Kg/cm می باشد.

بازرسي چشمي پيچ ها و مهره ها

بازرسي چشمي پيچ ها و مهره ها

بازرسي چشمي پيچ ها و مهره ها عيوب قابل تشخيص در اين روش:
قسمت اول: بازرسي چشمي پيچ ها
از آنجايي كه بازرسي ظاهري، ميتواند موجب كاهش ساير هزينه هاي بازرسي نظير آزمون هاي مخرب و غير مخرب شود، بنابر اين از اهميت خاصي برخوردار است. هرگاه مطابق استاندارد، پيچ يا مهره اي به دليل وجود عيوب ظاهري مردود اعلام شود، ديگر نيازي به تست هاي بعدي نمي با شد و از طرفي، تنها بازرسي ظاهري براي تاييد پيچ و مهره كفايت نمي كند. نكته قابل توجه اينكه، ابعاد و نوع برخي از عيوب ظاهري به صورت شفاف در استاندارد ها مشخص شده اند و تجربه ومهارت بازرس در اين هنگام بسيار ضروري است،
در ضمن انجام تست هاي مخرب در اين موارد مي تواند كارساز باشد.
همواره تعداد نمونه هاي ارسالي براي تست هاي غير مخرب مانند بازرسي چشمي، بيشتر از نمونه هاي تست مخرب است و از اين تعداد ، نمونه هاي مشكوك براي انجام ازمون هاي مكانيكي جدا، و تست مي شوند.
عيوبي كه در بازرسي چشمي پيچ ها قابل تشخيص است به شرح زير مي با شد:

1-ترك ها

2-شكاف ها
3-درزه ها و رگه ها
4-حفره ها
5-چين خوردگي يا پليسه
6-نشان ابزار
7-آسيب ديدگي ها

1-1ترك هاي آبد هي
اينگونه ترك ها ممكن ا ست در حين عمليا ت سخت كاري(به دليل تنش هاي اضافي حرارتي) يا ناشي از تغيير شكل ناگهاني به وجود مي ايند. ترك هاي سرد معمولا به صورت نا منظم و با خط سيري متغير روي تمامي سطح پيچ و مهره ظاهر مي شوند.
در صورت مشاهده چنين ترك هايي با هر عمق و طولي در هر كجاي محصول، نمونه مردود اعلام ميشود اما موجب مردود شدن كل محصول نمي گردد.
1-2ترك هاي پرس گرم
ترك هاي پرس گرم، ممكن است در حين عمليات برش مواد اوليه و يا كله زني(گيوتين)ايجاد شوند. محل پيدايش آن، روي گل پيچ و در مورد پيچ هاي با گل حفره دار، در پيرامون گل است. اگر طول اين نوع ترك ، كمتر از قطر اسمي پيچ و عمق يا عرض آن كمتر از 04/0 قطر اسمي پيچ باشد، نمونه مورد پذيزش قرار مي گيرد.
2-1شكاف هاي پرس گرم
شكاف هاي چكش كاري ممكن است در حين عمليات پرس گرم اتفاق بيفتد. محل پيدايش انها در كنار يا گوشه هاي گل پيچ، و در مورد پيچ هاي سرگرد و فلنجي، در محيط انها است.
شكاف هايي كه در حد فاصل دو كناره متقابل گل قرار دارند، به شرطي قابل پذيش خواهند بود كه موجب كاهش اندازه عرض گوشه اي گل پيچ (كمتر از حد استاندارد) نشوند.
عرض شكاف هايي كه روي پيچ هاي با گل حفره دار ظاهر مي شوند، نبايد بيشتر از 06/0 قطر اسمي پيچ بوده و يا عمق شكاف قسمت زيرين حفره كشيده شده باشد.
تعداد شكاف هايي كه روي پيچ هاي سر گرد يا فلنجي پديدار مي شون، اگر دو عدد يا بيشتر باشند، نبايد عرضي بيشتر از04/0 قطر گل يا فلنج پيچ داشته باشند (هر يك ا زانها ميتواند فقط غرضي تا08/0 قطر گل داشته باشند) و اگر تنها يك شكاف موجود باشد نبايد عرضي بيش از 08/0 قطر گل يا فلنج پيچ داشته باشند.
2-2 شكاف هاي برشي يا زاويه دار
شكاف برشي، ممكن است در طول عمليات پرس گرم رخ دهند. اين نوع عيب در پيچ هاي قارچي و فلنجي، اغلب در قسمت محيطي پديد امده و با محور پيچ، زاويه اي حدود 45 درجه مي سازد.
شكاف زاويه دار ممكن است در پهلوي گل پيچ هاي سر شش گوش ظاهر شود. شكاف هاي زاويه داري كه كناره هاي گل پيچ به قسمت ماشين خورده ي گل (تاج) و يا سطح تحمل كننده بار در زير گل راه پيدا كرده باشند، موجب مردود شدن نمونه خواهد شد.
شكاف هايي كه در مرز مشترك دو وجه گل قرار دارند، به شرطي قابل قبول هستند كه موجب كاهش اندازه عرض گوشه اي گل پيچ (كمتر از حد استاندارد) نشود.
3- درزها و رگه هاي مواد اوليه
درز يا روي هم افتادگي، ناپيوستگي باريكي است كه عموما خط راست يا با انحناي ملايمي در راستاي محور طول پيچ بر سطح رزوه، ساق و يا گل پيچ مشاهده مي شود. عمق مجاز در مورد درزها و رگه هاي مشاهده شده حداكثر 03/0 قطر اسمي پيچ بوده و در صورت امتداد رگه ها به گل پيچ، معيار پذيرش مانند شكاف هاي پرس گرم مي باشد.
4-حفره ها
حفره، گودي كوچك يا كندگي كوچك روي سطح پيچ است كه به واسطه عدم پر شدن فلز در حين پرس گرم و يا پرس القايي، ايجاد مي شود.
حفره ها در اثر براده ها و لبه هاي زائد يا اكسيد ناشي از زنگ زدگي موجود در مواد اوليه، روي محصول شكل گرفته و در حين عمليات توليد، نيز از بين نمي روند.
عمق حفره ها بايد كمتر از 02/0قطر اسمي پيچ و حد اكثر 25/ ميلي متر باشد، مجموع مساحت حفره هاي موجود در سطح تحمل كننده (زير گل) نبايد بيشتر از 10/0 مجموع كل حفره ها باشد.
5-چين خوردگي يا پليسه
چين خوردگي، روي هم افتادن يا تا خوردگي فلز است كه بر سطح پيچ و مهره و در حين پرس گرم اتفاق مي افتد.
در صورت ناهمگوني در كيفيت وحجم ماده اوليه به هنگام فورج يك مرحله اي در فلز، جابجايي رخ مي دهد كه باعث تا خوردگي يا چين خوردگي در پيچ و مهره ها مي شود. اگ اين عيب در سطوح تماس پيچ يا زير سطح تحمل كننده بار (مماس با قطعه) وجود داشته باشد، موجب مردود شدن نمونه خواهد شد ولي اگر روي گل باشد بلامانع است.
6-نشان ابزار
نشان ابزار شيارهاي كم عمقي هستند كه به صورت طولي يا محيطي وجود دارند. اين عيوب به علت جابجايي ابزار توليد بر سطح محصول پديد مي ايند.
نشان ابزارهايي كه بر ساق و گوشه ها يا سطح تحمل كننده بار قرار دارند و ميزان زبري سطح انها بيش از 2/3 ميكرومتر باشد، مردود است.
7-آسيب ديدگي ها
هر گونه ناهمگوني روي سطح پيچ و مهره مانند لب پريدگي ها، چاكدار بودن، خراشيدگي و كندگي جزو اسيب ديدگي ها به حساب مي ايند. اين نوع عيوب بر اثر عوامل خارجي بعد از توليد مانند بارگيري و حمل و نقل ايجاد مي شوند. عيب مذكور موجب مردود شدن محموله نمي شود، مگر اينكه كاربري و استفاده از انها را دچار اختلال كند.
كليه عيوب ياد شده بايد قبل از هر نوع پوشش دهي بر طرف شوند، چرا كه بعد از پوشش دهي، تشخيص عيوب بسيار دشوار و يا غير ممكن خواهد بود. بنابر اين بهتر است بازرسي چشمي قبل از پوشش دهي انجام شود.
منبع: كتاب بازرسي پيچ و مهره
مولف: مهندس نيما جاويدان

برچسب‌ها: بازرسي چشمي پيچ ها, پيچ ها, پيچ يا مهره, پيچ و مهره, پيچ

انواع پیچ های ساختمانی و سازهای فلزی

انواع پیچ های ساختمانی و سازهای فلزی
گريدهاي مختلف
پيچ هاي ساختماني و سازهای فلزی بر اساس طبقه بندي استانداردها به پيچ¬هاي فولاد ساده كربني و فولادي هاي كم آلياژ اطلاق مي شود كه با توجه به كاربرد آنها در سازه¬هاي مختلف فولادي به منظور اتصال در سازه فولادي بطور خاص با استانداردهاي مشابه با Heavy Hex Bolt استانداردهاي ASTM A325 و ASTM A490 قابل توليد و استفاده اند. ابعاد اين پيچها مطابق با استانداردهاي ابعادي ANSI B18.2.3.7M و يا در صورت اينچي بودن سايزها با ANSI B.2.1 قابل توليد و تأمين مي¬باشند. اما قابل ذكر است پیچ های ساختمانی و سارهای فلزی با پيچهاي DIN 6914 و همچنين پيچ هاي ASTM A449 بجاي A325 و A354 گريد BD بجاي A490 قابل جايگزيني هستند.
كاربرد
بيشترين كاربرد پیچ های ساختمانی و سازهای فلزی مختص اسكلت هاي فلزي سنگين كه بار اصطكاكي كه در محل اتصال بار برشي و كششي توأماً بر روي پيچ اعمال مي شود كاربرد دارند. بيشتر از گريدهاي بالاتر (A490) در طبقات پايين و همچنين در طبقات فوقاني از گريدهاي پايين تر استحكامي (A325) استفاده مي¬شود.
قابليت توليد و تأمين
كليه سايزهاي پر مصرف پیچ های ساختمانی و سازهای فلزی با توجه به نياز روز كشور در صنايع مختلف از سايز M10 تا M36 توسط بازرگانی کیمیاصنعت قابل توليد و تأمين مي باشند. همچنين اين شركت قادر است مارك يا علائم مشخصه مورد نياز خريدار يا پروژه ها را روي پیچ های ساختمانی و سازهای فلزی حك نمايد.

اقلام موجود
سايزهاي پیچ های ساختمانی و سازهای فلزی M12 ‌تا M36 و همچنين سايزهاي اينچي معادل از 1/2 تا ½1 اينچ
گريدهاي 8.8 و 10.9 و 12.9
طول از 10 ميليمتر تا 400 ميليمتر بطور روتين بيشر قابل استفاده اند.
پوشش: بدون پوشش، پوشش داكرومات و گالوانيزه گرم و سرد.پیچ شش گوش فولادی گرید 8.8 . پیچ فولادی گرید 10.9 . پیچ خشکه 8.8 . پیچ خشکه 10.9 . پیچ فولادی HV . پیچ فولادی استاندارد A490 . پیچ فولادی din 6914 . پیچ فولادی din 931 . پیچ فولادی din 933 . پیچ استیل . پیچ شش گوش 8.8 . پیچ شش گوش 10.9 . پیچ پیچ شش گوش HV 10
پیچ سرمته ای سرتخت . سرمته ای سر گرد-سرمته ای آچاری-سر مته ای واشر دار-شیروانی-پیچ سرمته ای استاندارد Din 7504 . پیچ سرمته ای استاندارد din 231
پیچ متری آهنی . پیچ متری فولادی . پیچ متری خشکه . پیچ متری گرید 8.8 . پیچ متری گرید 10.9 . پیچ متری آبکاری شده . پیچ متری گالوانیزه . پیچ متری سفید
پیچ آچاری استیل استاندارد A304 . پیچ استیل استاندارد A316 . پیچ استوانه استیل . پیچ سرتخت استیل . پیچ سرتخت چهارسو . پیچ سر تخت دو سو استیل . پیچ خودکار استیل . پیچ حودکار سراستوانه استیل . پیچ خودکار سر تخت استیل . پیچ شیروانی استیل . پیچ تلگرافی استیل . پیچ متری اینچی استیل . پیچ متری میلیمتر استیل