سازه فلزی یا سازه فضاکار یک سیستم خرپای سه بعدی است که دهانه‌های آن در دو جهت گسترش یافته‌اند و اعضای آن فقط تحت تاثیر کشش و فشار قرار دارند. این سازه‌ها از مدول‌های یکسان و تکرار شونده با لایه‌های موازی در بالا و پایین (مشابه میله‌های فوقانی و تحتانی خرپا) تشکیل می‌گردند. سازه فضاکار، به مجموعه سازه‌های مشابهی اطلاق می‌شود که شامل شبکه‌ها، طاقها، برجها، شبکه‌های کابلی، سیستمهای پوسته‌ای و غشایی، سازه‌های تا شونده و ترکیبات کش بستی می‌شود. این تعریف، یک تعریف ریخت شناسانه از سازه‌های فضا کار است.

یک قاب فضایی یا سازهٔ فضایی، عبارت است از سازه‌ای که از اجزای خرپامانند سبک و محکم تشکیل شده از پایه‌هایی که در یک الگوی هندسی در کنار هم قرار گرفته‌اند. قاب‌های فضایی برای پوشش دادن دهانه‌هایی که تکیه‌گاه کم تعدادی دارند به کار می‌روند. چون در قاب‌های فضایی، همچون خرپاها از مثلث استفاده می‌شود، لنگرهای خمشی، به صورت بارهای کششی و فشاری به اعضای محوری خرپا منتقل می‌گردند که این خود باعث مستحکم بودن قاب‌های فضایی می‌شود.

گاهی از سازه‌های فضاکار در ساخت موتور سیکلت و وسایل حمل و نقل نیز استفاده می‌شود.

اصطلاح سازه فضایی گاهی اوقات به جای سازه فضاکار بکار می رودکه این دو اصطلاح از لحاظ کلمه‌ای مترادفند؛ ولی از لحاظ معنا و مفهوم با هم تفاوت دارند. سازه فضایی به سازه‌ای اطلاق می‌شود که در فضای خارج از جو ساخته یا مورد استفاده قرار گیرد که ممکن است خود یک فضاکار باشد.

سازه فضاکار مزیت‌هایی دارند که در ذیل به آنها اشاره می‌کنیم:

زیبایی:

طراحی اجزاء سازه‌ای در این سیستم به گونه‌ای است که سیستم اجرا شده از چنان زیبایی برخوردار است که در اکثر پروژ ه‌های اجرا شده، سازه بصورت نمایان باقی می‌ماند، حتی در بسیاری از موارد جهت نماسازی‌ها از این سیستم استفاده می‌گردد.

امکان همزمانی اجرای سازه فضایی با عملیات ساختمانی دیگر از آنجایی که روش‌های مختلفی برای بافت در این سیستم وجود دارد، امکان همزمانی اجرای این سیستم با دیگر فعالیت‌های ساختمانی بطور همزمان و بدون مزاحمت وجود خواهد داشت.

عبور تاسیسات از داخل سازه اجرا شده:

فضای موجود بین لایه‌های سازه فضایی اجرا شده محل مناسبی را جهت عبور تاسیسات برقی و مکانیکی که می‌بایستی در سطح سالن پراکنده شود فراهم می‌سازد با این مزیت که این تاسیسات از حداقل دید برخوردار می‌باشد و هم چنین اتصال این قطعات و قطعات الحاقی دیگر نظیر تابلوها، نور افکن‌ها و … به راحتی و در تمامی سطح ایجاد شده وجود خواهد داشت.

عدم استفاده از عملیات جوشکاری در هنگام نصب

بواسطه پیش ساخته سازی اجزای سازه در کارخانه و پیچ و مهره‌ ای بودن کلیه اتصالات هیچگونه عملیات جوشکاری در هنگام مونتاژ و نصب سازه بر روی قطعات انجام نمی‌پذیرد.

سبک بودن

علیرغم انچه که از شکل ظاهری این سستم به نظر می‌آید سازه اجرا شده بسیار سبک می‌باشد بطوریکه در مقایسه با دیگر سازه‌های ساختمانی در شرایط مساوی ترجیح داده می‌شود و از این سیستم در اضافه اشکوب‌ها و در زمین‌های با مقاومت خاک پایین استفاده فراوانی صورت می‌گیرد.

سرعت

استفاده از نرم‌افزارهای مختلف کامپیوتری و هم چنین نرم‌افزارهای خاص این سیستم که توسط متخصصین این شرکت طراحی وآماده شده است در مرحله طراحی استفاده از ماشین آلات اتوماتیک و نیمه اتوماتیک در تولید قعات در مرحله تولید و روش‌های متعددی که در زمان اجرای سازه فضایی توسط نیروهای مجرب این شرکت بکار گرفته می‌شود.

هزینه پایین در دهانه‌های بزرگ

ارزان تر بودن این سیستم در مقایسه با سایر سیستم‌های سازه‌ای به خصوص در سالن‌های با دهانه بالا این سیستم را تبدیل به تنها گزینه‌ای نموده که با توجه به سایر مزیت‌های آن دارای توجیه اقتصادی می‌باشد.

امکان بازکردن و بستن مجدد سازه

از آنجایی که رد طول عملیات نصب سازه هیچگونه عملیات جوشکاری صورت نمی‌گیرد و کلیه اتصالات در سازه اصلی وقطعات الحاقی بصورت پیچ و مهره‌ای صورت می‌گیرد لذا سازه اجرا شده این قابلیت را دارا می‌باشد که بطور کامل مونتاژ گردد و در محل دیگر به همان شکل دیگری تنها با تغییرات اندکی در قطعات سازه‌ای نصب شود.

تولید قطعات در کارخانه

ساخت و تولید قطعات سازه در کارخانه، کنترل کیفیت و دقت بسیار بالایی را موجب خواهد شد که این امر خود دقت وکیفیت بالا در کل سازه اجرا شده را به همراه خواهد داشت.

تغییر در فضای ایجاد شده

به واسطه قابلیت خاصی که این سیستم سازه‌ای دارا می‌باشد کاهش و یا افزایش سطح سازه فضایی اجرا شده از هر طرف و به هر شکل تغییر محل تکیه گاهها با حفظ سازه قبلی با رعایت نکات طراحی به راحتی امکان‌پذیر می‌باشد که این مطلب امکان فوق العاده‌ای را در سالن‌های تجاری و صنعتی جهت طرح‌های توسعه ایجاد می‌نماید که از این نظر با هیچ نوع از سازه‌های دیگر قابل مقایسه نیست.

ضریب ایمنی بالا

درجه نامعینی بالای این سیستم، ژیچ و مهره‌ای بودن اتصالات و سهولت کنترل کیفیت قطعات و اتصالات و ساخت کارخانه‌ای قطعات بصورت پیش ساخته عواملی است که ضریب اطمینان و ایمنی سازه را به میزان قابل ملاحظه‌ای افزایش می‌دهد.

ایجاد سقف افقی در فضایی داخلی

ایجاد سقف افقی در داخل سالن‌ها از دیگر مزیت این سیستم می‌باشد که علاوه بر زیبایی نسبت به سیستم‌هایی نظیر سوله در مصرف انرژی جهت گرمایش و سرمایش فضای داخل حداکثر صرفه جویی را موجب می‌گردد

پیچ و مهره و ایمنی

مهرهای که بر اثر شل شدن خسارتی بالغ بر 62.4 میلیون دلار به نیروی هوایی آمریکا وارد کرد و جان 27 نفر از نظامیان نیروی هوایی آمریکا را به خطر انداخت.

بر اساس گزارش CNN : یک هواپیمای شناسایی نیروی هوایی آمریکا در ماه آوریل سال جاری بعلت آتش سوزی دچار سانحه شد جان 27 نفر را که سوار بر این هواپیما بودند را به خطر انداخت. طبق بررسی های بازرسان سوانح هوایی ، همه اینها به خاطر درست بسته نشدن یک مهره محافظ که وظیفه اتصال لوله اکسیژن را بر عهده داشت بوده است.این گزارش شرکت خصوصی پیمانکار را مقصر این حادثه میداند.

بازرسان نیروی هوایی ایالات متحده در گزارشی که در 3 اگوست منتشر شد اعلام کردند:خطای مهندسین شرکت L-3 COMMUNICATIONS در بستن یکی از مهره هایی که لوله اکسیژن را به یکی از انشعابات بالای گالی هواپیما متصل میکرده است ، باعث نشت اکسیژن شده است . این نشت باعث شده است تا اکسیژن که گاز بشدت قابل اشتعالی است در محیط پخش و با جرقه ای آتش بگیرد.

بازرسان مقدار خسارت وارده به هواپیمای RC-135V بواسطه این آتش سوزی را 62.4 میلیون دلار تخمین زده اند.هواپیمای RC-135V وظیفه جمع آوری اطلاعات و ارسال آن به فرماندهان را به صورت الکترونیکی بر عهده دارد و همانند دیگر هواپیماها مقدار زیادی پیچ و مهره در آن بکار رفته است.

اما سخنگوی شرکت L-3 COMMUNICATIONS آقای BRUCE ROGOWSKI ضمن رد این ادعا موضوع را به مسئولین نیروی هوایی ارجاع داده است.

این هواپیما در یک ماموریت آموزشی در حال برخواستن از فرودگاه OFFNUTT (که یکی از مقرهای نظامی آمریکا در نبراسکا میباشد.)

در روی باند توقف کرد و تمامی 27 نفر کروی پروازی به سلامت هواپیما را ترک کردند.هواپیما در حالی که 51 مایل در ساعت سرعت داشته خلبان ABOARDTAKEOFF (اعلام انصراف از بر خواستن)

کرده است.شایان ذکر است سرعت مذکور از سرعت مجاز برای برخواستن کمتر بوده است.

خلبان این هواپیما گفته است ، در صورتی که هواپیما از زمین بر خواسته بود اکنون هر 27 نفر بر اثر سقوط هواپیما جان باخته بودند:

“ممکن بود این حادثه به یک فاجعه تبدیل شود،چرا که شدت آتش بحدی بود که اگر هواپیما از زمین بر می خواست هرگز سالم به زمین بر نمی گشت!”

از آنجاییکه پیچ و مهره ها نقش بسزایی در اتصال قطعات مختلف هواپیما ها ایفا می کنند لازم است تا متخصصین آموزشهای لازم را جهت نحوه کار با این قطعات را ببینند.بخصوص در مورد نحوه بستن پیچ و مهره ها و نیروی لازم و همچنین کار با ابزارهای لازم.

به امید اینکه در هیچ حادثه ای نامی از پیچ و مهره برده نشود.پیچ ومهره کیمیاصنعت تولید کننده پیچ و مهره, استاد بولت فلنج, انکربولت ,رول بولت , وارد کننده پیچ و مهره واشر, پیچ hv, پیچ8.8 ,پیچ 10.9 ,کاربرد در اسکلت فلزی ,(اسکلت فلزی پیچ و مهره ), سازه فضایی (سازه فضاکار)