آشنایی با صنعت پیچ و مهره و استانداردهای آن
پیچ‌ها از جنس فلز، چوب و پلاستیک به شکل استوانه که دارای شیارهای مارپیچ به دور آن است ساخته می‌شوند.
شیار پیچ‌ها را به‌صورتی طراحی کرده‌اند که برای مواد نرم و سخت متفاوت هستند.
این شیارها اغلب به‌صورت مثلث، مربع، ذوزنقه و نیم‌دایره روی سطح جانبی
بدنه ایجاد می‌شود. خرید پیچ مهره در هر صنعتی بنا به نیاز آن صنعت صورت می‌گیرد.
پیشرفت و گسترش در تولید پیچ و مهره باعث ایجاد تنوع در آن‌ها شده است.
پیچ‌ها معمولاً به دودسته تقسیم می‌شوند دسته اول با سر که از دو قسمت
تنه و گل پیچ تشکیل شده مانند پیچ آلن و پیچ شش‌گوش و دسته دوم پیچ بی‌سر
که فقط از یک استوانه تشکیل شده که دور آن شیارهای مارپیچ قرار دارد
و معمولاً با انواع مهره مورد استفاده قرار می‌گیرد از انواع پیچ بی‌سر
می‌توان از پیچ استاد بولت و انکربولت نام برد.
برای شناخت بهتر پیچ‌ها ۴ مشخصه وجود دارد که عبارت‌اند از:
· قطر پیچ
· طول پیچ
· نوع کله پیچ
· نوع دنده و گام پیچ فاصله قله دو نخ رزوه کنار هم
معرفی انواع استاندارد مقاومتی در پیچ
انواع پیچ در رده‌های مقاومتی متفاوت بر اساس استاندارد DIN با اعداد ۸/۸، ۱۰/۹ و ۱۲/۹ تعریف شده‌اند.
پراستفاده‌ترین کاربرد پیچ در نگهداری اشیا و متصل کردن قطعات میباشد.
از قسمت زیر سرپیچ تا نوک پیچ، پای پیچ نامیده می‌شود که کل یا بخشی از آن رزوه شده است
و فاصله میان هر شیار با شیار دیگر گام پیچ نامیده می‌شود.
پیچ‌های قدرت که گاهی محرک‌های خطی یا پیچ‌های انتقال نیز نامیده می‌شوند،
برای تبدیل حرکت دورانی مهره یا پیچ به حرکت خطی نسبتاً آهسته در امتداد محور پیچ به کار می‌روند.
معرفی جنس متریال بکار رفته در انواع پیچ
یکی از پرکاربردترین مواد در تولید پیچ و مهره و واشر، فلز فولاد است.
خود فولاد نیز به دو دسته کم‌کربن و کربن متوسط آن برای تولید پیچ و مهره
مورداستفاده قرار می‌گیرد. فولادهای با کربن بالا، فولاد زنگ نزن
(استنلس استیل)(صنایع دریایی -صنایع غذایی -مکانهای مرطوب)،
آلومینیوم (ظروف تفلون)، مس، برنج نیز معمول میباشد.
نکته قابل‌توجه در موادی که برای تولید پیچ و مهره استفاده می‌شود وجود دارد
که دانستن آن خالی از لطف نیست. مواد اولیه تولید به همان اندازه که در کیفیت
انواع پیچ و مهره تأثیر دارد، در قیمت تمام‌شده برای مصرف کننده نیز تأثیرگذار است.
مفتول فولادی که در تولید پیچ و مهره‌ها استفاده می‌شود
باید قابلیت و فرم پذیری سرد را داشته باشد.
این نوع فولادها معمولاً از فولاد ساختمانی و معمولی قیمت بالاتری دارد
و دلیل آن این است که در فولادهای با قابلیت CHQ سعی شده تا وجود
حباب‌های هوا به حداقل خود برسد و سطح و مقطع مفتول به‌صورت
یکنواخت‌تر و همگن‌تر باشد این کار برای آن است که ترک‌خوردگی روی سطح قطعات تولیدی به وجود نیاید.
پیچ‌ها از لحاظ کاربردی در صنعت به دو دسته تقسیم شده و مورد استفاده قرار می‌گیرند.
· پیچ‌های محکم کننده: این نوع پیچ‌ها به‌منظور وصل کردن دو یا چند قطعه مختلف
به یکدیگر به کار گرفته می‌شوند که معمولاً برای آن‌ها فرم دندانه‌ی مثلثی در نظر گرفته می‌شود.
· پیچ انتقال حرکت: پیچ‌های انتقال‌دهنده شامل انواع پیچ‌ها و حلزون‌هایی هستند
که جهت انتقال حرکت یا تبدیل حرکت دورانی به حرکت مستقیم‌الخط و یا تغییر سرعت
مورد استفاده قرار می‌گیرد. فرمی که برای مقطع پیچ‌های انتقال‌دهنده در نظر گفته می‌شود اغلب ذوزنقه‌ای یا مربع‌های میباشد. از دیگر موارد کاربرد این پیچ‌ها هدایت سوپرت ماشین و میز صفحه‌تراش و فرز می‌توان نام برد.
روش‌های استاندارد کردن سیستم پیچ
دو روش برای استاندارد کردن سیستم پیچ‌ها وجود دارد که در اینجا به شرح مختصری از آن‌ها پرداخته‌ایم.
· سیستم DIN که همان فرم صنعتی آلمان است
· سیستم ISO که همان سازمان استاندارد بین‌المللی است.
استفاده از روش استاندارد DIN تا سال ۱۹۶۰ متداول بود و هم‌اکنون
سیستم ISO در تولید اتصالات جایگزین آن شده است. یکی از عواملی
که باعث کنار گذاشتن سیستم DIN شد این بود که معمولاً سر دندانه
پیچ‌ها را بسیار تیز تولید می‌کردند و همین امر باعث می‌شود تا عمر آن‌ها را کوتاه کند.
جهت گردش دندانه در انواع پیچ
پیچ‌ها ازلحاظ جهت گردش دندانه‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند
اگر حرکت به‌طرف راست باشد پیچ راست‌گرد و اگر برعکس باشد
به آن پیچ چپ‌گرد گفته می‌شود. اگر به پیچ‌ها به‌صورت عمودی نگاه کنیم
به‌راحتی می‌توانیم این دودسته را تشخیص دهیم. در صنعت موارد استفاده
پیچ‌های راست‌گرد بیشتر از چپ‌گرد است.
پیچ‌های چپ‌گرد در اتصال لوله‌های گازهای قابل اشتعال مورد استفاده قرار می‌گیرد.
