نوشته‌ها

طراحی پیچ و مهره برای سازه فلزی

طراحی پیچ و مهره برای سازه فلزی

بخش 1 کلیات

پیچ و مهره ، پین و پرچ جزء ابتدایی ترین اتصالات برای وصل کردن سازه های فلزی به یکدیگر می باشند . این اتصالات در مقایسه با اتصالات جوشی با مشکلات کمتری مواجه هستند و نیز به لحاظ اقتصادی ارزانتر می باشند .
دلایل برتری پیچ و مهره نسبت به پین و پرچ :
نکته قابل توجه در مورد پرچ که باعث شده است در مقایسه با پیچ و مهره کارایی خود را از دست بدهد ، این است که پرچ نیروی گیرنده متناقضی از طرفین وارد میکند که تشخیص ظرفیت اصطکاکی نیروی برشی با مشکل مواجه می شود حال آنکه در اتصال پیچ و مهره ای می توان نیروی برشی و ظرفیت اصطکاکی را دقیقا محاسبه نمود . در مقابل ،پین ها دنده ندارند و توانایی بهم فشردن قطعات و در نتیجه توانایی انتقال نیروی اصطکاکی بین قطعات را ندارند . پیچها عمدتا به دو روش بر روی یک سازه بسته میشوند:
به نوعی کار گذاشته شود که نیرو به موازات محور پیچ باشد ، که به آن نیروی تنشی وارد می شود .
به نوعی کار گذاشته شود که نیرو عمود بر محور پیچ باشد ، که به آن نیروی برشی وارد می شود .
دلایل برتری پیچ و مهره نسبت به اتصال با جوش :
سرعت نصب و اجرای اتصالات پیچ و مهره ای نسبت به اتصالات جوشی بسیار بالاتر می باشد ؛ چرا که در یک اتصال جوشی ساخت اسکله بعد از تخریب و اجرای فونداسیون می باشد ، حال آنکه در یک اسکلت پیچ و مهره ای ساخت اسکله در هر زمانی حتی قبل از تخریب امکان پذیر خواهد بود و می توان به سرعت سازه را در محل نصب کرد .بعلاوه سازه های پیچ و مهره ای از استحکام بیشتری برخوردار هستند، در صورت نیاز حتی می توان آنها را از هم باز کرده و در محل دیگری نصب کرد (مثل سوله ها) .شرایط محیطی تاثیر چندانی بر مراحل نصب با پیچ و مهره ندارند. در صورتی که جوشکاری محدود به درجه حرارت محیط ، تهویه هوا ، محل استقرار ، دسترسی به اتصال می باشد ؛ همچنین مقاومت در برابر آتش سوزی ، زلزله و خوردگی در سازه های پیچ و مهره ای از کیفیت بهتری برخوردار هستند .
اتصال سازه ها با استفاده از پیچ و مهره :
از آنجاییکه امروزه اتصالات پیچ و مهره ای به دیگر اتصالات ترجیح داده می شوند ، تمرکز خود را بر روی این نوع اتصال و قابلیت آنها خواهیم گذاشت .
نوع پیچ ها :
پیچ ها از لحاظ نوع،توسط استانداردهایی نظیر / ASTM: (ASTM A307- ASTM A325 – ASTM A490 – ASTM A194 – ASTM A195) (DIN931- DIN 933 – DIN 6914 – … ( / DIN – ISO 4014- ISO 4017 – …) ISO 7412 ) ISO : / GR : ( 12.9 – 10.9 – 8.8)
مشخص می گردند که در بخش محصولات و مشخصات فنی وب سایت این شرکت توضیحات کامل داده شده است که از تکرار آنها در این بخش خودداری می کنیم ، اما آنچه مورد توجه قرار خواهد گرفت کارایی آنها به نسبت استانداردها در تحمل نیروهای وارد بر آن ها می باشد .
طراحی نوع پیچ :
بطور معمول در طراحی سازه ها بایستی از ابتدا تا انتها پیچها از لحاظ متریال و ابعاد هماهنگ ویکسان طراحی شوند.در اقع یکی از اصول کلیدی عدم وجود تناقض و نیز سازگار بودن و هماهنگی طرحها تا حد امکان است ؛ چرا که پیچیدگی بیش از حد طرحها ممکن است باعث بروز خطا شود . در طول طراحی ملزومات مورد نیاز یک پروژه انتقال صحیح اطلاعات توسط مهندسین سازه به مجریان پروژه از مطالب ضروری است . عمدتا در ابتدا استاندارد پیچ ، خط فاصله و سپس حروف اختصاری بعد از ان قرار میگیرند .
حروف متداول عبارتند از :
-N : سازه از نوع اتصال اتکایی است و پیچها به نوعی کار گذاشته می شوند که رزوه ها داخل سطوح برشی می مانند .
X- : سازه از نوع اتصال اصطکاکی می باشد و رزوه ها در سطح برشی نمی مانند . (مثل DIN931 (
SC- : اتصال دارای لغزش بحرانی است . این بدان معناست که سطح رابط بایستی الزامات متناسب با اصطکاک پایدار را داشته باشند .
بستن پیچ :
بستن پیچ و نیروی وارد بر آن بر اساس نوع سازه به لحاظ اعمال نیروی پیش تنیدگی حائز اهمیت است و در ابتدا بایستی نیروهای وارد بر پیچ در نظر گرفته شود . چنانچه نیازی به اعمال نیروی پیش تنیدگی نباشد بایستی پیچ ثابت شده و مهره محکم گردد . بدیهی است هرچه پیچ سفت تر شود نیروهای وارد بر پیچ کمتر خواهد بود و توسط نیروی اصطکاکی به سطوح انتقال داده خواهد شد . اما در عوض نیروی پیش تنیدگی بیشتری در پیچ ذخیره خواهد شد که باعث کشیدگی بیشتر میشود . برای روشن شدن مطلب در ابتدا بایستی مباحثی چون نیروهای وارد بر پیچ ، گسیختگی کششی ، گسیختگی برشی و …. مد نظر قرار گیرند که به تفصیل به آنها خواهیم پرداخت .
تعیین حداقل ممکن :
هدف از بررسی تعیین حداقل ممکن بر اساس مقاومت برای حصول اطمینان از قدرت کافی مشخصه های سازه ای برای تحمل نیروهای فرض شده وارده بر آنها می باشد بنابراین در مورد پیچ ها اینگونه بیان می شود :
نیروی وارده بر پیچ ≥ مقاومت پیچ
نیروهای وارده بر پیچ بسته به نوع نیروی وارده بر آنان یعنی برشی ( عمود بر پیچ ) و یا تنشی ( موازی با محور پیچ ) تعیین می گردد .
نیروی وارد بر پیچ :
نیروی وارده بر تمام پیچ ها نتیجه رابطه نیروهای وارد شده بر اتصال و هندسه اتصال سازه است . اصول مکانیک و تحلیل سازه ای نیروی یک پیچ مشخص در یک اتصال را مشخص میکند که در بخش های بعدی انواع روشها و محاسبات نیروهای وارد بر پیچ را به تفصیل توضیح خواهیم داد .
مقاومت پیچ : پیچها دارای یک ظرفیت کششی و دو ظرفیت برشی هستند . که ظرفیت های اسمی هر کدام با R_n نمایش داده می شوند .
نیروی کششی توسط تعیین حداقل ممکن گسیختگی کششی کنترل می شود بنابراین خواهیم داشت:
نیروی کشش پیچ ≥ گسیختگی کششی پیچ
نیروی برشی با یکی از دو عوامل تعیین حداقل ممکن زیر کنترل می شود :
لغزش ( نیرویی که بر ظرفیت اصطکاکی سطوح متصل شده چیرگی پیدا می کند . )
گسیختگی برشی ( نیرویی که باعث ناتوانی یا شکست برشی پیچ میگردد . )
بنابراین خواهیم داشت :
نیرو برشی وارد بر پیچ ≥ مقاومت گسیختگی برشی پیچ
ار آنجاییکه استفاده از اتصال بیش از دو قطعه با پیچ معمول است نیروی منتقل شده توسط یک پیچ به عملکرد تعداد مقاطع برش در آن مقطع اتصال تبدیل می شود . بنابراین روش بهتر و مناسبتر تعیین حداقل ممکن بدین ترتیب خواهد بود :
نیروی برشی وارده بر مقطع برش ≥ مقاومت لغزشی مقطع برش
نیروی وارده بر مقطع برش ≥ مقاوم

اطلاعات فنی پیچ و مهره

اطلاعات فنی پیچ و مهره, نوشته های پیچ و مهره
نامگذاری صحیح پیچ و مهره ها به دلیل تنوع زیاد آنها بسیار مهم است.55377092
پیچ و مهره و واشرها اکثرا با توجه به شکل ظاهریشان نامگذای شده اند.
نمونه نامگذاری پیچ و مهره از روی شکل ظاهری: پیچ ششگوش، پیچ چشمی، پیچ آلن سر خزینه، پیچ سر استوانه و …
مهره تاجدار، مهره خروسکی، مهره چهارگوش، مهره ششگوش،مهره سربسته، مهره کلاهی، مهره فلنج دار، و …
واشر ستاره ای، واشر تخت، واشر بشقابی، واشر فنری،واشر موجی، واشر فنری دوبل، واشر ریلی، واشر مربعی، و …

نامگذاری صحیح پیچ و مهره تصویر
پیچ و مهره ها از روی عملکرد و محل مصرف آنها نیز نامگذاری شده اند.

برای مثال: مهره قفلی، مهره جوشی،و …
پیچ آلن مغزی، پیچ خودکار یا خودرو، و …
واشر قفلی، واشر تنظیم، و …

با توجه به تنوع پیچ و مهره ها بهترین روش برای مشخص کردن دقیق شکل ظاهری آنها ارایه کد استاندارد ابعادی مربوطه می باشد.
این کد موارد ذیل را مشخص می کند:

شکل ظاهری پیچ و مهره و واشر
مقدار رزوه پیچ ( نیم رزوه یا تمام زوه )

پس از مشخص شدن استاندارد ابعادی، برای مثال استاندارد DIN EN 24014 ، برای نامگذاری صحیح پیچ و مهره ها نیاز به مشخص شدن موارد ذیل می باشد.

نامگذاری صحیح پیچ و مهره

برای پیچها:جنس و متریال پیچ و مهره ها_پیچ-و-مهره-شش-گوش
قطر پیچ
گام رزوه
طول پیچ
گرید
پوشش

برای مهره ها:images (12)
سایز
گام رزوه
گریدنامگذاری صحیح پیچ و مهره – عکس
پوشش

برای واشرها:کیمیا صنعت
سایز
گریدتصویر نامگذاری صحیح پیچ و مهره
پوشش

برای دیگر اقلام قیدو بستی اعلان کد استاندارد و گرید کفایت می کند.

در صورتیکه گام رزوه در سفارش مشخص نشود گام درشت یا Coarse پیش فرض محسوب می شود. اگر خریدار گام رزوه خاصی مد نظر دارد باید در زمان سفارش آن را قید نماید.
در سفارش خرید یا ساخت نامگذاری صحیح پیچ و مهره بسیار مهم است.
مهمترین استانداردهای ابعادی برای پیچ و مهره و واشر عبارتند از:

DIN
DIN ISO
DIN EN
ASME
BS

نمونه اطلاعات کامل برای سفارش پیچ: DIN 933 – M20*80 – Class 8.8 – گالوانیزه سفید
M20 قطر پیچ به میلیمتر
80 طول کل پیچ – از نوک رزوه تا زیر آچارخور – به میلیمتر
8.8 کلاس استحکام پیچ

نمونه اطلاعات کامل جهت سفارش مهره: DIN 934 – M20 – Class 8 گالوانیزه سفید / Electrogalvanize
M20 سایز پیچی که مهره روی آن بسته می شود
8 کلاس استحکام مهره

نمونه اطلاات کامل جهت سفارش واش: DIN 125 – M20 – St – گالوانیزه سفید
M20 سایز پیچی که واشر روی آن قرار می گیرد
St نوع جنس واشر

تولیداستاد بولت

استاد بولت B7

استاد بولت B7:

بی شک یکی از پر کاربرد ترین پیچ هایی که در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی استفاده می شود استاد بولت ASTM A193 با گرید B7 است. استاد بولت B7یک مفتول رزوه شده است که با مواد اولیه فولاد MO40 تهیه می شود که پس از برش جهت انجام عملیات سخت کاری در حد گرید B7 سخت کاری میشود و حداقل نیروی کششی آن 125000 Psi یا 88 کیلوگرم بر متر مربع خواهد بود.رزوه ها ممکن است بر اساس استاندارد ISO metric که با علامت اختصاری M قبل از سایز بیانگر میلیمتری بودن رزوه ها است ، باشند و یا بر اساس 8Unو اینچی می باشند که بر اساس استاندارد های ASME 13.18.2.2 و ASME B1.1 کنترل می شوند. به طور کلی اندازه های استاندارد ابعادی این نوع از پیچ و مهره با استاندارد های زیر تطبیق داده می شود:

ASMe B16.5، ASMe B18.2.1 و ASMe B18.2.2 و پیچهای Go، NAGO و نیز صحت و سلامت رزوه ها را چک می کنند. استاندارد های دیگری که برای گرید B7 بکار می رود AISI4140/4142 می باشد.

استاد بولت ها پس از پایان مراحل تولید با پوشش اولیه black phosphate آبکاری می شوند و سپس آنها را به روغن محافظ آغشته می کنند. در صورت درخواست کارفرمایان پیچها ممکن است تحت انواع عملیات پوشش دهی یا همان آبکاری قرار گیرندکه پر کاربرد ترین آنها برای صنایع پتروشیمی کادمیوم بی کرومات و PTFE هستند.
استادبولت

سایز: 1/4″to 10″

6mm to 250mm

متریال:

stainless steel ,carbon steel alloy steel

گرید:

B7-B5-B6-B7M-B8-B8C-B8M-B8T-B16-L7-L7M

بر اساس استانداردهای:

Din: 2510 / 835 / 940 / 949 / 2510 / 938 / 976 / 939

مشخصات فنی

استادبولت در واقع یک میله فلزی رزوه شده است. البته آنچه در بازار پیچ و مهره بنام استادبولت رواج دارد، نوع سخت کاری شده میلگرد (مواد اولیه MO40 یا CK45) است. رزوه ها بر اساس میلیمتر یا اینچی بر روی میلگرد شکل میگیرد و عملیات سخت کاری گرید آنرا ( 8.8 / 10.9 / B7 / B8 /…) مشخص میکند. سپس میلگرد رزوه شده در طول دلخواه برش داده میشود. ممکن است استادبولت از نوع استنلس استیل نیز باشد. پرکاربرد ترین صنایع برای استادبولت ها صنایع نفت و گازو پتروشیمی است. البته در صنایع دیگری نظیر پل سازی و ساخت مخازن پر فشار ، شیر آلات نیز بکار گرفته میشوند.میلگردهای آهنی تمام رزوه را بیشتر بنام پیچ متری میشناسند ، هرچند از این اصطلاح برای متری 8.8 و 10.9 و متری B7 هم استفاده میشود. کاربرد پیچ متری بیشتر در صنعت ساختمان است.

شایان ذکر است متریال رایج جهت تولید پیچ و مهره و واشرهای شرکت نفتی MO40 می باشد . هم اکنون شرکت کیمیاصنعت با استفاده از فن آوری روز دنیا قابلیت تولید انواع استاد بولتها را با بهترین مواد اولیه داراست . برای استاد بولت از آبکاری های داکرومات و کادمیوم و تفلون رنگی استفاده می شود . باید در نظر داشت آبکاری گالوانیزه گرم مذابی جهت استادبولت ها بر اساس آیین نامه ASTMمناسب نمی باشد چرا که ممکن است باعث ایجاد ترک های هیدروژنی در سطح پیچ گردد .

 

پیچ یوبولت

پیچ یوبولت چیست؟پیچ های یوبولت همان طور که از اسمشان پیداست پیچ هایی هستند به شکل یو و به شکل یک نیم دایره که دو طرف آن دنده شده است.
پیچ های یوبولت مراحل ساخت و تولید پیچیده ای ندارند و نحوه تولید آن ها تقریبا مشابه پیچ های متری می باشد,با این تفاوت که کل پیچ دنده نمی شود و فقط کمی از دو طرف آن دنده شده و با دستگاه های مخصوص از وسط در آن ها انحنایی ایجاد می شود که به شکل یو در آیند.
لازم به ذکر است که پیچ های یو بولت به صورت تکی استفاده نمی شوند و معمولا با اقلام پیچ و مهره ای دیگری مورد استفاده قرار می گیرند که بدون آن ها تقریبا این پیچ کاربردی ندارد,این اقلام از جمله مهره و روبند و تسمه می باشند که هر کدام کاربرد های خاصی دارند,مثلا تسمه و روبند در داخل پیچ یوبولت در داخل پیچ یو بولت قرار می گیرند و اصطلاحا آن را ساپورت و حمایت می کنند و از زیر توسط دو یا چهار مهره بسته شده و در جای خود محکم میشوند.
پیچ های یوبولت در جنس و گرید های مختلفی از قبیل آهنی و خشکه و استیل و در گرید های 5.8و 8.8و 10.9 و همچنین استیل در گرید های 304و316 تولید می شوند که هر کدام کاربرد های خاصی در صنایع مختلفی دارند.
پیچ های یوبولت را در بازار اصطلاحا به پیچ های کرپی می شناسند و به این نام معروف و مشهور هستند.
از پیچ های یوبولت بیشتر در مصارف اتصالاتی و وصل کردن قطعات به هم استفاده می شود
یوبولت

استاندارد

Din 3570
عمدتا برای بستن لوله به یک سطح فلزی استفاده می شوند البته قسمت خم این پیچ ها با توجه به پروفیل متفاوت است و می تواند V شکل یا U شکل باشد . . اگر در هر حال عبور از پلها به میله های محافظ کناری پلها دقت کنید تعداد زیادی از یو بولت ها را خواهید دید . یوبولت ها در ایران به پیچ کرپی معروف هستند . در واقع پیچ کرپی پیچ دو سر دنده ای است که آنرا خم کرده اند .
یو بولت :

یوبولت همان طور که از نام ان مشخص میباشد پیچهای U شکل می باشند که دو سر انها رزوه شده اند و سایزهای آنها با اینچ که اندازه دهانه آن است اندازه گیری می شود و با مفتول های مختلف می باشد . جنس این نوع پیچ ها معمولاً از آهن گالوانیزه و یا استیل می باشد . یو بولتها برای اتصال لوله به یک سطح فلزی مورد استفاده قرار می گیرند و در صنعت نفت و گاز و پتروشیمی و صنعت ساختمان مصرف بالایی دارد . یوبولت بر اساس استاندارد DIN3570 می باشد .کرپی گالوانیزه,پیچ یوبولت,انواع بست کرپی,پیچ و مهره, کرپی الواتور, تولید کرپی های لوله و پروفیل قوطی,بست کرپی,بست کرپی لوله,فروش بست کرپی,خرید بست کرپی,تولید بست کرپی,بست کرپی سفارشی,بست کرپی ضخیم,بست کرپی 6 میلیمتر,بست کرپی 8 میلیمترب,ست کرپی 10 میلیمتر,بست لوله

کاربرد پیچ و مهره

کاربرد پیچ و مهره

کاربرد پیچ و مهره در صنایع پل سازی

صنعت پل سازی یکی از مصرف کنندگان عمده پیچ های پر مقاومت است .

از انکر بولتهای ستونهای پل گرفته تا اتصال بخش های مختلف

پل به یکدیگر از پیچ های پر مقاومت استفاده می شود .

در حین عبور از پلها حتماً انواع مختلف آنها را مشاهده کرده اید .

در طراحی لرزه ای پلها بایستی از پیچ با مقاومت بالا استفاده کرد .

به علاوه پوشش پیچها بایستی بر اساس در معرض رطوبت قرا گرفتن انها تعیین شود .

یکی از بحث برانگیزترین پلها در استفاده از پیچ و مهره پل BAY کالیفرنیا بوده است

که پس از گذشت ۲ سال از شکست پیچهای ان همچنان بحث داغ مطبوعات است

چرا که تعدادی از انکر بولتهای تهیه شده برای این پل ظرف گذشت

چند روز پس از بسته شدن بدلیل خوردگی هیدروژنی شکستند .

حال آنکه تولید کننده پیچ در تولید آنها قصور نکرده است

و اشکال مربوط به نحوه نگهداری پیچها و نیز نوع سفارش آبکاری آن بوده است .

پر کاربردترین متریال برای پلها با استانداردهای زیر می باشد .

پیچ و مهره فولادی ASTM A320

پیچ و مهره فولادی ASTM A325

پیچ و مهره فولادی ASTM A490
کاربرد پیچ و مهره در صنایع خودروسازی :

بدیهی است هرچه نیاز به تعویض قطعات بیشتر باشد

از انواع اتصالات پیچ و مهره ای بیشتر استفاده می شود .

پیچ و مهره ها با انواع و ابعاد مختلف در صنایع خودرو سازی به کار گرفته می شوند ؛

در ساختار کلی و بدنه و اتصال محورها به یکدیگر در قسمت های مختلف موتور خودرو در داخل کابین و … .

گرچه برای باز و بسته کردن تمامی پیچ های یک خودرو تقریباً

به یک ست کامل از ابزارهای مختلف از جمله انواع گوشی ها ،

آچارهای آلن ، آچارهای بوکسی و …. نیاز دارید اما قطعاً اینکار ارزشش دارد

تا برای یک پنچری ساده مجبور به تعویض خودروی خود نباشید .

طراحی و ساخت پیچ و مهره های خودرویی معمولاً نسبت

به پیچ هایی که در صنایع ساختمانی به کار گرفته می شوند

از پیچیدگی بیشتری برخوردار است . و البته بدلیل مسایل ایمنی حساسیت آنها دو چندان می شود .

اینکه هر از چند گاهی شرکت های خودرو سازی برای تعویض

و یا حتی محکم کردن یک پیچ به مشتریان خود فراخوان می دهند خود

بیانگر این مطلب است . از این میان می توان به فراخوان شرکت

تویوتا برای محکم کردن پیچ محور عقب خودروی YARIS 226 مدل ۲۰۱۵ نام برد .
صنعت سدسازی

درکشور پهناورمان ایران تا کنون حدود ۱۲۸۰ سد ساخته شده است

و یکی از کشور هایی است که در صنعت سدسازی بسیار فعال میباشد.

کشومان به دلیل وجود رودخانه های بسیار و مناطق کوهستان پتانسیل بسیار خوبی

برای ساخت سد دارد. در صنعت سدسازی همچون بسیاری

از صنایع دیگر از انواع اتصالات پیچ و مهره ای و انکر بولت ها استفاده می شود

و بدیهی است که در ساخت تجهیزات جانبی سد پیچ و مهره نقش بسزایی دارد.

شرکت کیمیاصنعت با تولید انواع پیچ و مهره های سازه ای ،انکربولت ها ،

استاد بولت ها بهمراه مهره ها و واشرهای مربوطه و نیز پوشش دهی مناسب

جزو تامین کنندگان کار فرمایان محترم این صنعت چه بطور مستقیم و غیر مستقیم می باشد.
راه آهن و مترو:

یکی از کاربرد های پیچ و مهره در ساخت خطوط ریلی است.

که پیچهایی با ابعاد مختلف در ساخت آنها بکار برده می شود که از آنها پیچهای سر چهارگوش را میتوان نام برد.

علاوه بر آنچه در ساخت واگنهای قطارها به وفور به کار گرفته میشود.

انواع پیچ و مهره های پیچ خودکار ، پیچ سرمته ای ، پیچ شش گوش ،

پیچ آلن و پیچهای خودکار سرخزینه است. در ساختمان کلی ایستگاهها

و نیز تونل ها انواع پیچهای سر شش گوش Hv ،پیچهای پیچهای فولادی

با گرید ۱۰.۹ و گرید ۸.۸ به کار گرفته می شود.آماد پیچ یکی از تولید کنندگان

پیچهای خطوط راه آهن در ابعاد و پوشش های مختلف با کیفیت بالا می باشد.کاربرد پیچ و مهره در آب و فاضلاب

. پیچ و مهره در صنعت آب و فاضلاب نسبت به صنعت نفت و گاز پتروشیمی

دارای تفاوت هایی می باشند . البته ظاهراً پیچ و مهره های مصرفی

در صنعت آب و فاضلاب با صنعت نفت و گاز و پترو شیمی شباهت هایی دارند

با این تفاوت که در این صنف پیچ و مهره از گرید و سختی پایین تری استفاده می شود

و چیزی که مورد اهمیت می باشد نوع پوشش آن است . چون پیچ و مهره ها در معرض رطوبت می باشد .

استاندارد ASTM

بدون شک در دنیای مدرن کنونی، برای طراحی هر سازه مهندسی استفاده از استانداردهای مختلف امری اجتناب ناپذیر است. اتصالات پیچ و مهره ای نیز به طبع از این قاعده مثتثنی نیست. طراحی اتصالات پیچ و مهره ای بر اساس استانداردهای مختلفی از جمله DIN، ASTM، EN، ISO، ANSI و غیره انجام می شود. در صنعت سازه های فلزی و دیگر صنایع کشور به طور سنتی (بیشتر) از استاندارد DIN استفاده می شود. با این وجود، با افزایش سطح دانش طراحان و آشنایی با دیگر استانداردها، استفاده از استانداردهایی نظیر ASTM و EN نیز در کشور در حال افزایش است. دنیای پیچ و مهره و استاندادهای آن بسیار متنوع است و تنها استاندارد DIN بالغ بر 150 استاندارد برای پیچ و مهره دارد. در ادامه، انواع استانداردهای مختلف مورد استفاده برای اتصالات پیچ و مهره سازه های فلزی معرفی می شوند.

استاندارد ASTM

استاندارد ASTM پیچ و مهره های گوناگون با اندازه و گرید متنوع برای کاربرد در سازه های فلزی را مشخص می کند. این پیچ و مهره ها معمولا در دو حالت کوئنچ شده و تمپر شده عرضه می شوند و دارای دو نوع 1 و3 (type 1 و type 3) هستند.

  • ASTM A325 یا ASTM A325M (متریک): شامل پیچ های فولادی سخت کاری شده با استحکام معمولی
  • ASTM A490 یا ASTM A490M (متریک): شامل پیچ های فولادی سخت کاری شده با استحکام بالا
  • ASTM F2280: پیچ و مهره های کنترل کششی {tension control bolt (TCB) یا تی سی بولت} استحکام بالا
  • ASTM F1825 : پیچ و مهره های کنترل کششی {tension control bolt (TCB) یا تی سی بولت} استحکام معمولی

کمیته ASTM F16  با رهبری موسسه فلزی آمریکا و شورای تحقیق اتصالات فلزی طرح پیشنهادی تلفیق این استانداردها و ایجاد یک استاندارد واحد را مورد بررسی قرار داده است. تلفیق استانداردها نیاز های صنعت را مشخص و راه حل های ارزشمندی به صورت متمرکز پیشنهاد می دهد. بنابراین استاندارد ASTM F 3125 به صورت تلفیقی از استانداردهای بالا ارائه شده است:

جدول 1. استاندارد ASTM F3125 تلفیقی از تمامی استانداردهای موجود سازه های فلزی  ASTM
ASTM

امروزه صد ها میلیون اتصال پیچ و مهره ای بر اساس مشخصات تعیین شده توسط استانداردهای ASTM تولید می شود. با در نظر گرفتن این حجم بالا، استفاده از یک استاندارد واحد به اسم ASTM F3125 کمک بسیار بزرگی در راستای طراحی آسان تر خواهد بود.

استاندارد DIN:

استاندارد DIN مورد استفاده در سازه های فلزی بزرگ استحکام بالا DIN6914، DIN6915 و DIN6916 است.

DIN6914: پیچ های با گل شش گوش بزرگ، مخصوص سازه های فلزی بزرگ استحکام بالا-اتصالات اصطکاکی (گرید 10.9).

DIN6915: مهره شش گوش بزرگ، مخصوص سازه های فلزی بزرگ استحکام بالا-اتصالات اصطکاکی (گرید 10.9).

DIN6916: واشر مخصوص سازه های فلزی بزرگ استحکام بالا-اتصالات اصطکاکی (گرید 10.9).

DIN931: این پیچ دو نوع نیم-رزوه و تمام-رزوه دارد و در سازه های مختلف می تواند مورد استفاده قرار گیرد-اتصالات اتکایی (در گریدهای مختلف تولید می شود).

DIN933: این پیچ تمام-رزوه است و در سازه های مختلف می تواند مورد استفاده قرار گیرد-اتصالات اتکایی (در گریدهای مختلف تولید می شود).

DIN934: مهره مورد استفاده در سازه های مختلف-اتصالات اتکایی (در گریدهای مختلف تولید می شود).

در جدول 2 معادل ASTM گرید های مختلف استاندارد DIN ( یا ISO) لیست شده است. این جایگزین ها تنها باید به صورت کلی در نظر گرفته شود و قبل از هر گونه جایگزینی بین استانداردها جوانب مختلف باید در نظر گرفته شود تا از عملکرد مناسب پیچ جایگزین شده اطمینان حاصل شود. برای مثال گرید 8.8 برای تمامی قطر ها تا M80 نیاز به خواص مکانیکی مشابهی دارد، در حالی که معادل ASTM آن یعنی A449 با افزایش قطر نیاز به خواص مکانیکی کمتری دارد. همچنین گرید 12.9 که برای پیچ های متریک معمول است، معادل ASTM آن تنها A574 است که دارای گل سوکت دار است و معادل گل شش گوش ندارد. بنابراین هر گونه جایگزینی بین پیچ های مختلف نیازمند بحث و آنالیز کارشناسی است.

جدول 2. معادل ASTM گرید های مختلف پیچ و مهره DIN

DIN and ASTM

 

پیچ کیمیا صنعت

پیچ کیمیا صنعت پیچ ,پیچ ,پیچ و مهره, تولیدپیچ ,فروش پیچ, پخش پیچ ,پیچ فروشی ,پیچ فولادی,پیچخرسندیم که با فعالیت نظام مند توانسته ایم جلب رضایت مشتریان و ارائه سرویسهای مناسب جایگاه قابل توجهی را در صنعت پیچ و مهره بدست آوریم, و با بکارگیری دانش فنی روز و هماهنگ با آخرین دستاوردها شرکت کیمیاصنعت موفق گردیده به عنوان یکی از تأمین کنندگان مطرح ایرانی شناخته شود شرکت تولیدی و صنعتی کیمیاصنعت. موفق گردیده نقش بسزایی در خودکفایی میهن عزیزمان ایفا نماید

نگاه به آینده و دستیابی به افقی روشن در زمینه صنعت خودروسازی کشور نیز از توانایی های ما است چرا که

تقاضای شرکتهای خودروساز بزرگی نظیر ایران خودرو،گروه خودروسازی سایپا و دیگر شرکتهای زیرمجموعه مارا بر آن داشت & تا نسبت به تجهیز و فراهم نمودن امکانات پیشرفته تولیدی از سال 1373 1995 همزمان با تاسیس شرکت ساپکو گام بردارد بدیهی است این امر بدون انطباق با شرایط و استانداردهای روز صنایع خودروسازی ممکن نبود.

به همین منظور اقدامات مستمری جهت & توسعه کمی و کیفی محصولات انجام شده که هم اکنون می توان این شرکت را جزءسه شرکت برتر این صنعت نامید

همین نگرش است که ایجاد تشکلهای اقتصادی را توجیه پذیر ساخته & و اهداف کمی و کیفی مشخصی را دیکته می کند – درک صحیح خواسته های مشتریان و تلاش در جهت تامین این خواسته ها – ارتقاء کیفیت محصولات تولیدی با استفاده از روشها و تکنولوژیهای جدید در تمامی زمینه های ساخت و تولید – ایجاد محیط مناسب کاری برای پرسنل و گسترش کار گروهی

تعهد کامل به رعایت الزامات قانونی مقررات ملی و سایر الزاماتی که سازمان تقبل نموده است..

آموزش مستمر کلیه پرسنل در رده های مختلف سازمانی

نظارت بر عملکرد کمی و کیفی

شناسایی فرصتهای موجود به منظور بهبود مستمر شاخص های کیفیت و بهره وری

امیدواریم که با اتکا به خداوند و جلب رضایت روزافزون مشتریان و به کارگیری توانمندی های فنی و پشتوانه های علمی و انسانی خود بتوانیم دراین مسیر دشوار موفق باشیم.انـــــواع زنجیر. پیچ شش گوش.پیچ استوانه , پیچ خودکار, پیچ اهنی , پیچ خشگه , پیچ الن , پیچ الن سر تخت , پیچ الن مغزی , پیچ سرمته , پیچ چشمی , پیچ استیل , پیچ تک خار , پیچ متری , پیچ متری دنده کبریتی , پیچ تی , پیچ جوشی , پیچ چهار گوش , پیچ دنده درشت , پیچ دنده ریز , پیچ گالوانیزه , پیچ گالوانیزه گرم , پیچ میلیمتر , پیچ دنده ژاپنی , پیچ نیم متری , پیچ یک متری , پیچ کفشکی , پیچ نیم رزوه , پیچ تمام رزوه پیچ خشکه 8.8 مهره اهنی , مهره خشگه , مهره باریک , مهره شش گوش , مهره چهار گوش , مهره خاردار , مهره داربستی , مهره فلنچی , مهره گالوانیزه , مهره گالوانیزه گرم , مهره , مهره دنده کبریتی , مهره کاسه نمدی , مهره واشر دار , واشر تخت , واشر فنری , واشر مسی , واشر چهار گوش ,واشر خورشیدی , واشر خاردار , واشر تخت گالوانیزه , واشر تخت گالوانیزه گرم , واشر فنری گالوانیزه , واشر فنری گالوانیزه گرم

اتصالات سازه‌های فولادی

اتصالات سازه‌های فولادی
اتصالات در تمامی سازه‌ها از جمله سازه‌های فولادی یکی از اجزای اساسی سازه بوده و عامل اصلی یکپارچگی سیستم‌های سازه‌ای است. یک اتصال ضعیف و نامناسب می‌تواند منجر به یک سری زوال‌های پی در پی و بنیادی در سازه فولادی شود. از آنجا که زوال اعضای سازه‌ای خیلی کم اتفاق می‌افتد، بسیاری از زوال‌های سازه‌ای ناشی از طراحی ضعیف اتصالات‌ یا ضعف در جزئیات اجرائی است. در طراحی و اجرای اتصالات ساختمان‌های فولادی باید توجه ویژه‌ای بشود که حتی در ساختمان‌های در حال احداث نیز مشکلات متعددی دیده می‌شود که به هنگام زلزله شکست جوش و گسیختگی اتصال ساده‌، یا گیردار تیر به ستون ساختمان‌های فولادی زیاد تجربه شده است.

امروزه اجزای سازه‌ای فولادی توسط جوش یا پیچ‌ یا ترکیبی از این دو به یکدیگر متصل می‌شوند. تا چند دهه قبل اتصالات توسط جوش ‌یا پرچ انجام می‌شد. بعد استفاده از پیچ به خصوص پیچ‌های با مقاومت زیاد بسیار رایج و مرسوم شد به طوری که امروزه در سازه‌های فولادی دیگر از پرچ استفاده نمی‌شود. دلایلی را برای این تغییر (یعنی استفاده از پیچ به جای پرچ) می‌توان برشمرد، از جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

برای نصب یک پیچ به دو کارگر معمولی نیاز است در صورتی که یک پرچ توسط چهار کارگر ماهر اجرای می‌شد.
اجرای پرچ یک عملیات به علت حمل پرچ گداخته از محل کوره تا محل نصب نسبتا خطرناك و پر سر و صدا است.
اجرای اتصالات پیچی بسیار سریع انجام می‌گیرد و زمان نصب را به طور چشمگیری کاهش می‌دهد.
زیرا با این وجود ضوابط مربوط به ساخت و اجرای اتصالات پرچی کنار گذاشته نشده‌ و هنوز توسط آئین نامهAICS ارائه می شود. بسیاری از سازه‌های فولادی موجود در گوشه و کنار جهان دارای اتصالات پرچی هستند و شناخت رفتار آنها برای ارزشیابی مقاوم‌ترین سازه‌ها و ترمیم سازه‌های قدیمی الزامی است. به طور کلی، اصول آنالیز و طراحی اتصالات پرچی نظیر اتصالات پیچی بوده با این تفاوت که خصوصیات مصالح آنها متفاوت است. نوع دیگر عامل اتصال، جوش است که بسیار مرسوم بوده و دارای چندین مزیت نسبت به پیچ است. یک اتصال جوشی از نظر طراحی، بر اساس مفاهیمی نسبتا ساده استوار است. بعضی از اتصالات پیچی که طراحی و اجرای آنها پیچیده باشد با سهولت بیشتر توسط شکل باید با استفاده از نبشی، پرچ و یا پیچ، مهره و I جوش طراحی و اجرا می‌شوند. به عنوان مثال برای ساخت یک تیر ورق با مقطع، واشر بال‌ها را به جان متصل کرده، در صورتی که توسط جوش این تیر ورق به سادگی قابل ساخت است.

از طرف دیگر جوش نیز مشکلات خاص خود را دارد و یکی از مهمترین موضوعات در هر ساختمان فولادی، کنترل جوشکاری آن است. جوشکاری باید توسط استادکاران ماهر انجام شده و جوش اجرا شده مورد بازرسی‌های لازم بر اساس نوع جوش قرار گیرد. بازرسی جوش عملیاتی دقیق، زمان گیر و پرهزینه است. جوش‌ها در همه بخش‌ها بایستی منطبق بر اطلاعات نقشه بوده و از لحاظ بعد و طول جوش و کنترل کیفیت لازم بررسی شود. امروزه استفاده از پیچ به عنوان یک وسیله مناسب و قابل اطمینان در ساخت و اجرای سازه‌های فولادی بسیار رایج و متداول شده است. چون عموماً در ساخت و تولید پیچ‌ها از فولادهای مخصوص با عملیات ویژه استفاده می‌کنند. مصالح پیچ‌ها دارای مقاومت گسیختگی به مراتب بالاتر از فولادهای ساختمانی معمولی هستند. دست یابی به پیچ‌های پرمقاومت و با کیفیت مناسب موجب فراهم شدن افق‌های جدیدی در زمینه اتصالات انواع سازه‌های فولادی اعم از ساختمان، پل و تاسیسات صنعتی شده است.

مزایا و معایب اتصالات پیچی‌
مزایای اتصالات پیچی به شرح زیر است.

‌سرعت اجرا
سرعت اجرای سازه‌های با اتصالات پیچ و مهره‌ای نسبت به اتصالات جوشی بالاتر و کاملاً قابل لمس است و زمان ساخت سازه‌های پیچ و مهره‌ ای کمتر از سازه‌های با اتصالات جوشی است و با توجه به مدت زمان بالای اجرای پروژه‌های کشورمان این نوع از سازه‌ها جهت کاهش زمان ساخت پیشنهاد میشود.

سرعت نصب
در این گونه از سازه‌ها بدلیل حذف کامل جوشکاری در محل نصب سازه‌، فقط با جای گذاری قطعات و بستن تعدادی پیچ و مهره محدود می‌شود که این عامل باعث افزایش چشمگیر سرعت نصب می‌شود و خطاهای نصب به حداقل خود می‌رسد.

امکان باز نمودن سازه و استفاده مجدد
اعضای سازه‌های فولادی را که با پیچ به یکدیگر متصل شده‌اند، می‌توان از هم جدا نمود و در محل دیگری مجدداً آنها را به یکدیگر متصل و سازه جدیدی را احداث نمود. این موضوع در اجرای سازه‌های موقت نظیر پل‌ها و داربست‌های غیردائم اهمیت ویژه‌ای دارد.

‌کیفیت ساخت
کیفیت ساخت سازه با امکانات موجود در کارخانه و طبق نقشه‌های طراحی شده و تحت نظارت واحد کنترل کیفی قابل مقایسه با سازه‌های جوشی که در محل نصب سازه ساخته می‌شوند نبوده و دارای کیفیت بسیار بالایی است.

پرت مصالح
معمولاً دست محاسب در انتخاب مقاطع خاص مانند IPE بسته بوده و مجبور است با اضافه کردن ورق و جوشکاری اضافی به مقطع مورد نظر خود برسد. حال آنکه در ساختمان پیچ و مهره‌ای امکان اجرا و تولید مقاطع سبک‌تر و با مقاومت بیشتر وجود دارد. استفاده از ورق در ساخت مقاطع و پرت آهن آلات به حداقل می‌رسد‌.

‌ایمنی و پایداری سازه
چه به لحاظ تئوری و چه به لحاظ عملی ثابت شده‌ که ساختمان‌های پیچ و مهره‌ای به دلیل کیفیت بهتر، پایداری و مقاومت بیشتری در برابر زلزله و نیروهای جانبی دارند.

‌هزینه کمتر
اجرای ساختمان پیچ و مهره‌ای به لحاظ اقتصادی می‌تواند هزینه کمتری را به مالک تحمیل کند ولی این بدان معنی نیست که در دو سازه که کاملاً مقاطع آن یکسان است سازه پیچ و مهر‌ه‌ای کم هزینه‌تر باشد‌. ولی به دلیل باز بودن دست طراح در بهینه سازی و ساخت مقاطع با وزن کمتر، امکان کاهش وزن سازه توسط طراح به راحتی امکان پذیر است.

‌مقاومت در برابر آتش سوزی
در دماهای بالا معمولا اتصالات پیچ و مهره‌ای مقاومت بیشتری در برابر حرارت دارند و احتمال تخریب سازه بسیار کمتر از اتصالات جوشی است .

‌عدم نیاز به فضای کار
معمولاً در شهر‌ها به دلیل عدم وجود موقعیت و مکان مناسب جهت ساخت‌، اغلب پیمانکاران دچار زحمت فراوان شده که با استفاده از این نوع سازه‌ها، قابلیت اجرا در شلوغ‌ترین و کم حجم‌ترین موقعیت‌ها را فراهم کرده است.

‌رواج جهانی
در تمامی کشورهای آمریکایی و اروپایی تمامی سازه‌ها به صورت پیچ و مهره‌ای اجرا می‌شود مگر در سازه‌های بسیار کم اهمیت که اتصالات آن جوشی اجرا می‌شود. ‌از دلایل مهم استفاده از این نوع سازه‌ها در این کشور‌ها‌، عملکرد بهتر آن و تجربه بیشتر آن کشور‌ها در ساخت سازه‌های فولادی است.

خوردگی سازه
در سازه‌های پیچ و مهره‌ای قبل از رنگ آمیزی‌، قطعات داخل دستگاه‌های سندبلاست و وایر برس تحت نظر واحد کنترل کیفی زنگ زدایی می‌شوند که در سازه‌های جوشی این عملیات انجام نمیشود و همچنین در سازه‌های جوشی بجای رنگ غنی شده با روی‌، که در سازه‌های پیچ و مهره‌‌ای استفاده می‌شود‌، ضد زنگ بکار می‌‌رود که این امر باعث خوردگی سریع سازه می‌شود.

‌امکان استفاده در مدیریت حوادث
با توجه به امکان جابجایی این گونه سازه‌ها امکان جابجایی و نصب آن در مناطق بحران زده مانند سیل و زلزله امکان پذیر است.

‌شرایط محیطی کار
برای اجرای مناسب اتصالات جوشی لازم است درجه حرارت محیط، تهویه هوا، محل استقرار و نیز فضای دسترسی به اتصال در شرایط مناسب و قابل قبولی باشد. در حالی که محدودیت‌های ذکر شده در اجرای سازه‌های فولادی به کمک اتصالات پیچی به مراتب کمتر است.

مشکل عمده در اجرای سازه‌های فولادی با اتصالات پیچی در اثر اجرای غلط و نامناسب سوراخ‌ها و عدم رعایت میزان پیش تنیدگی در پیچ‌ها و عدم انطباق آنها هنگام اجرا و نصب پدید می‌آید. بنابراین در تعبیه سوراخ‌های اعضا در کارگاه‌های صنایع فلزی باید به دقت محل سوراخ‌ها تعیین و با وسایل و تجهیزات مناسب عمل سوراخ نمودن اعضا صورت گیرد.

جلوگیری از خوردگی اتصالات‌
دوام اتصالات به درجه خوردگی محیط در دوران سرویس بستگی دارد. خرابی‌های ناشی از زنگ زدگی باعث گسیختگی پیش از موقعی شود، بنابراین محافظت در برابر خوردگی به منظور حفظ تمامیت و یکپارچگی سازه در طول عمر خود باید مورد توجه قرار گیرد. پیچ‌ها و مهره‌ها در سازه‌های فولادی یکی از اجزای مهم بوده که تمامیت کل سازه به آنها بستگی دارد. برای محافظت در برابر خوردگی می‌توان از فلزهای مقاوم و یا پوشش‌های محافظ قبل و بعد از نصب استفاده نمود. استفاده از اتصالاتی که از آلیاژهای مقاوم ساخته شده‌اند بهترین راهکار در محیط‌های بسیار خورنده است. پوشش‌های محافظ شامل روی، کادمیوم و فلزات گران قیمتی مانند نیکل و قلع است که باید پیش از نصب مورد استفاده قرار گیرند. در مورد فلزات فعال‌تر مانند روی و کادمیوم ضخامت پوشش اهمیت زیادی دارد اما پوشش‌های نازك نیکل و قلع می‌تواند در دراز مدت به خوبی از سازه محافظت نماید.

‌انواع پیچ‌ها‌ در اتصالات
تقسیم بندی پیچ‌های معمولی و پیچ‌های پرمقاومت با توجه به مقاومت نهایی کششی آنها و نوع مصالحی که در ساخت و تولید آنها به کار می‌رود، انجام می‌گیرد. هر دو نوع پیچ معمولی و پرمقاومت دارای شکل ظاهری مشابه یکدیگر هستند.

پیچ‌های معمولی‌
مصالح پیچ‌های معمولی از نوع فولاد نرمه با کربن کم هستند. پیچ‌های معمولی در استاندارد ASTM ۳۰۷ با علامت A مشخص می‌شوند. قیمت پیچ‌های معمولی از پیچ‌های پرمقاومت کمتر بوده و با قطرهای‌ محدود ساخته می‌شوند. مورد مصرف آنها در سازه‌های سبک مانند خرپاهای کوچک، سازه‌های موقتی و اعضای درجه دوم سازه‌ها مانند مهاربندها و لاپه‌ها هستند. از پیچ‌های معمولی به عنوان وسیله کمکی مونتاژ نیز در اتصالاتی که اعضای اصلی آن توسط جوش و یا پیچ های پرمقاومت متصل می‌شوند استفاده میکنند.

پیچ‌های پرمقاومت
عرضه پیچ‌های پرمقاومت تحول زیادی در صنعت سازه‌های فولادی و اتصالات آنها به وجود آورد. مصالح پیچ‌های پرمقاومت از فولاد با کربن متوسط است که خود و مهره آنها به وسیله عملیات مرغوب سازی (حرارت دهی و کاهش حرارت) تولید می‌شوند و قبل از شروع عملیات مرغوب سازی حدود ۱۶ تا ۲۵ ساعت گداخته می‌شوند.

انواع عملکرد اتصالات پیچی‌
انواع اتصال‌های پیچی
به طور کلی دو فلسفه در عملکرد اتصالات پیچی وجود دارد که شامل اتصال اتکایی و اتصال اصطکاکی هستند.

عملکرد اتصال اتکایی

در عملکرد اتکایی، پیچ درون سوراخ صفحات اتصال قرار می‌گیرد و مهره بسته می‌شود. هنگامی که بار خارجی به پیچ وارد می‌شود، قطعات اتصال لغزش پیدا می‌کنند که در اثر آن، یک نیروی فشاری به لبه‌های اتصال وارد می‌شود که تبدیل به نیروی برشی در پیچ می‌شود. این اتصال تنها برای حالت بارگذاری ثقلی بوده و در طرح لرزه‌ای نباید از این نوع عملکرد در اتصال استفاده نمود. در این نوع اتصال هیچ نیروی پیش‌تنیدگی در پیچ ایجاد نمی‌شود و برای اجرای این اتصال، تنها سفت کردن پیچ به وسیله‌ی کارگر کفایت می‌کند.

عملکرد اتصال اصطکاکی

هنگامی که پیچ درون سوراخ صفحات اتصال قرار می‌گیرد، علاوه بر مهره باید از واشر نیز استفاده نمود‌. باید توجه شود که واشر مصرفی در اتصال اصطکاکی نباید از نوع واشر فنری باشد. در طراحی لرزه‌ای تنها باید از این فلسفه‌ی طراحی در اتصال استفاده شود. به عبارتی دیگر، در طراحی همه‌ی اتصالات قاب‌های خمشی و قاب‌های دوگانه و نیز اتصالات بادبندی و وصله‌ی ستون‌های باربر جانبی در قاب‌های ساده باید از این نوع عملکرد استفاده نمود. در این نوع اتصال، علاوه بر سفت کردن نخستین پیچ، باید به مقداری که در طراحی مشخص شده است، نیروی پیش‌تنیدگی نیز در پیچ ایجاد شود. با اعمال نیروی پیش- تنیدگی، در پیچ تحت کشش قرار گرفته و با اعمال بار، بین صفحات اتصال اصطکاك به وجود می‌آید که
باعث عدم لقی و کارکرد کامل اتصال می‌شود. باید در نظر داشت که شکل پیچ در اتصال اصطکاکی با شکل پبچ در اتصال اتکایی متفاوت است. به طوری که پیچ‌های اتصال اصطکاکی دارای سر پیچ بزرگتر هستند.

زمانی‌ که یک پیچ پرمقاومت بدون کشش اولیه، تحت اثر نیروی کششی خارجی قرار می‌گیرد، نیروی کششی درون پیچ با نیروی اعمال شده برابر می‌شود. در صورتی که پیچ پیش‌تنیده (پیش‌کشیده) شده باشد، درصد بسیار زیادی از نیروی کششی خارجی صرف ایجاد نیروهای فشاری و یا گیرهای اعمال شده به اجزای اتصال می‌شود. به دلیل آنکه به طور معمول کشش به وجود آمده در پیچ‌های پرمقاومت ناشی از نیروی کششی خارجی در لحظه‌ی جداشدن قطعات از یکدیگر نزدیک به ده درصد بیش از کشش در آغاز بارگذاری است، لذا باید همه‌ی پیچ‌هایی که تحت اثر کشش مستقیم قرار دارند، پیش‌کشیده شوند.

الزامات ضریب اصطکاك سطوح فولادی در اتصالات اصطکاکی‌

به طور کلی اصطکاك حاصل دو عامل بوده، یکی زبری سطح و دیگری نیروی پیش‌تنیدگی. در طراحی فرض بر رنگ نشدن و وجود زبری مناسب سطوح اتصال است، در نتیجه هنگامی که قطعات نصب می‌شوند، باید همه‌ی سطوح اتصال (شامل سطوح مجاور سرپیچ‌ها و مهره‌ها) از قسمت‌های پوسته شده و دیگر مواد زاید عاری بوده و به ویژه سطوح تماس اتصالات اصطکاکی باید به طور کامل تمیز باشد و اثری از پوسته‌ی زنگ، رنگ، لاك، انواع روغن و مصالح دیگر در آنها وجود نداشته باشد. بنابراین پس از اینکه اتصال به وجود آمد، محل همه‌ی پیچ‌های بسته شده رنگ آمیزی می‌شود.

محدودیت‌های اتصالات پیچی
وصله‌ی ستون‌ها در سازه‌های با ارتفاع ۶۰ متر و بیشتر.
وصله‌ی ستون‌ها در سازه‌های با ارتفاع بین ۳۰ تا ۶۰ متر در صورتی که نسبت بعد کوچک پلان به ارتفاع در آنها از ۴۰ % کمتر باشد
وصله‌ی ستون‌ها در سازه‌های با ارتفاع کمتر از ۳۰ متر در صورتی که نسبت بعد کوچک پلان به ارتفاع در آنها از ۲۵ % کمتر باشد.
در سازه‌های با ارتفاع بیش از ۴۰ متر، برای اتصال همه‌ی تیرها و شاهتیرها به ستون‌ها و یا اتصالات هر نوع تیر یا شاهتیری که مهار ستون‌ها با آنها مرتبط باشد.
همه‌ی سازه‌هایی که جراثقال‌های با ظرفیت بیش از ۵ تن تحمل می‌کنند. وصله‌ی خرپاها یا تیرهای شیبدار سقف، اتصال خرپاها به ستون‌ها، وصله‌ی ستون‌ها، مهار ستون‌ها، مهار زانویی بین خرپای تیر سقف و ستون و تکیه‌گاه‌های جرثقیل مشمول این امر هستند.
در اتصالات تکیه‌گاه‌های اعضایی که ماشین‌های متحرك یا بارهای زنده از نوعی را تحمل می‌کنند که تولید ضربه و یا معکوس شدن تنش‌ها را به همراه داشته باشد

مزایا و معایب اتصالات پیچی‌

مزایا و معایب اتصالات پیچی‌
مزایای اتصالات پیچی به شرح زیر است.

‌سرعت اجرا
سرعت اجرای سازه‌های با اتصالات پیچ و مهره‌ای نسبت به اتصالات جوشی بالاتر و کاملاً قابل لمس است و زمان ساخت سازه‌های پیچ و مهره‌ ای کمتر از سازه‌های با اتصالات جوشی است و با توجه به مدت زمان بالای اجرای پروژه‌های کشورمان این نوع از سازه‌ها جهت کاهش زمان ساخت پیشنهاد میشود.

سرعت نصب
در این گونه از سازه‌ها بدلیل حذف کامل جوشکاری در محل نصب سازه‌، فقط با جای گذاری قطعات و بستن تعدادی پیچ و مهره محدود می‌شود که این عامل باعث افزایش چشمگیر سرعت نصب می‌شود و خطاهای نصب به حداقل خود می‌رسد.

امکان باز نمودن سازه و استفاده مجدد
اعضای سازه‌های فولادی را که با پیچ به یکدیگر متصل شده‌اند، می‌توان از هم جدا نمود و در محل دیگری مجدداً آنها را به یکدیگر متصل و سازه جدیدی را احداث نمود. این موضوع در اجرای سازه‌های موقت نظیر پل‌ها و داربست‌های غیردائم اهمیت ویژه‌ای دارد.

‌کیفیت ساخت
کیفیت ساخت سازه با امکانات موجود در کارخانه و طبق نقشه‌های طراحی شده و تحت نظارت واحد کنترل کیفی قابل مقایسه با سازه‌های جوشی که در محل نصب سازه ساخته می‌شوند نبوده و دارای کیفیت بسیار بالایی است.

پرت مصالح
معمولاً دست محاسب در انتخاب مقاطع خاص مانند IPE بسته بوده و مجبور است با اضافه کردن ورق و جوشکاری اضافی به مقطع مورد نظر خود برسد. حال آنکه در ساختمان پیچ و مهره‌ای امکان اجرا و تولید مقاطع سبک‌تر و با مقاومت بیشتر وجود دارد. استفاده از ورق در ساخت مقاطع و پرت آهن آلات به حداقل می‌رسد‌.

‌ایمنی و پایداری سازه
چه به لحاظ تئوری و چه به لحاظ عملی ثابت شده‌ که ساختمان‌های پیچ و مهره‌ای به دلیل کیفیت بهتر، پایداری و مقاومت بیشتری در برابر زلزله و نیروهای جانبی دارند.

‌هزینه کمتر
اجرای ساختمان پیچ و مهره‌ای به لحاظ اقتصادی می‌تواند هزینه کمتری را به مالک تحمیل کند ولی این بدان معنی نیست که در دو سازه که کاملاً مقاطع آن یکسان است سازه پیچ و مهر‌ه‌ای کم هزینه‌تر باشد‌. ولی به دلیل باز بودن دست طراح در بهینه سازی و ساخت مقاطع با وزن کمتر، امکان کاهش وزن سازه توسط طراح به راحتی امکان پذیر است.

‌مقاومت در برابر آتش سوزی
در دماهای بالا معمولا اتصالات پیچ و مهره‌ای مقاومت بیشتری در برابر حرارت دارند و احتمال تخریب سازه بسیار کمتر از اتصالات جوشی است .

‌عدم نیاز به فضای کار
معمولاً در شهر‌ها به دلیل عدم وجود موقعیت و مکان مناسب جهت ساخت‌، اغلب پیمانکاران دچار زحمت فراوان شده که با استفاده از این نوع سازه‌ها، قابلیت اجرا در شلوغ‌ترین و کم حجم‌ترین موقعیت‌ها را فراهم کرده است.

‌رواج جهانی
در تمامی کشورهای آمریکایی و اروپایی تمامی سازه‌ها به صورت پیچ و مهره‌ای اجرا می‌شود مگر در سازه‌های بسیار کم اهمیت که اتصالات آن جوشی اجرا می‌شود. ‌از دلایل مهم استفاده از این نوع سازه‌ها در این کشور‌ها‌، عملکرد بهتر آن و تجربه بیشتر آن کشور‌ها در ساخت سازه‌های فولادی است.

خوردگی سازه
در سازه‌های پیچ و مهره‌ای قبل از رنگ آمیزی‌، قطعات داخل دستگاه‌های سندبلاست و وایر برس تحت نظر واحد کنترل کیفی زنگ زدایی می‌شوند که در سازه‌های جوشی این عملیات انجام نمیشود و همچنین در سازه‌های جوشی بجای رنگ غنی شده با روی‌، که در سازه‌های پیچ و مهره‌‌ای استفاده می‌شود‌، ضد زنگ بکار می‌‌رود که این امر باعث خوردگی سریع سازه می‌شود.

‌امکان استفاده در مدیریت حوادث
با توجه به امکان جابجایی این گونه سازه‌ها امکان جابجایی و نصب آن در مناطق بحران زده مانند سیل و زلزله امکان پذیر است.

‌شرایط محیطی کار
برای اجرای مناسب اتصالات جوشی لازم است درجه حرارت محیط، تهویه هوا، محل استقرار و نیز فضای دسترسی به اتصال در شرایط مناسب و قابل قبولی باشد. در حالی که محدودیت‌های ذکر شده در اجرای سازه‌های فولادی به کمک اتصالات پیچی به مراتب کمتر است.

مشکل عمده در اجرای سازه‌های فولادی با اتصالات پیچی در اثر اجرای غلط و نامناسب سوراخ‌ها و عدم رعایت میزان پیش تنیدگی در پیچ‌ها و عدم انطباق آنها هنگام اجرا و نصب پدید می‌آید. بنابراین در تعبیه سوراخ‌های اعضا در کارگاه‌های صنایع فلزی باید به دقت محل سوراخ‌ها تعیین و با وسایل و تجهیزات مناسب عمل سوراخ نمودن اعضا صورت گیرد.

جلوگیری از خوردگی اتصالات‌
دوام اتصالات به درجه خوردگی محیط در دوران سرویس بستگی دارد. خرابی‌های ناشی از زنگ زدگی باعث گسیختگی پیش از موقعی شود، بنابراین محافظت در برابر خوردگی به منظور حفظ تمامیت و یکپارچگی سازه در طول عمر خود باید مورد توجه قرار گیرد. پیچ‌ها و مهره‌ها در سازه‌های فولادی یکی از اجزای مهم بوده که تمامیت کل سازه به آنها بستگی دارد. برای محافظت در برابر خوردگی می‌توان از فلزهای مقاوم و یا پوشش‌های محافظ قبل و بعد از نصب استفاده نمود. استفاده از اتصالاتی که از آلیاژهای مقاوم ساخته شده‌اند بهترین راهکار در محیط‌های بسیار خورنده است. پوشش‌های محافظ شامل روی، کادمیوم و فلزات گران قیمتی مانند نیکل و قلع است که باید پیش از نصب مورد استفاده قرار گیرند. در مورد فلزات فعال‌تر مانند روی و کادمیوم ضخامت پوشش اهمیت زیادی دارد اما پوشش‌های نازك نیکل و قلع می‌تواند در دراز مدت به خوبی از سازه محافظت نماید.

وظایف بازرسان پیچ و مهره‌

وظایف بازرسان پیچ و مهره‌
مطالعه‌ی دقیق مباحث اجرایی مشخصات فنی، نقشه‌های قرارداد، نقشه‌های کارگاهی ساخت و نیز نصبی پروژه.
که از سوی کارخانه‌ی سازنده صادر شده است و حصول اطمینان از تطابق ویژگی‌های « گواهینامه‌های مطابقت مواد » مطالعه‌ی همه‌ی مواد قطعات با الزامات پروژه.
تایید شناسایی مواد پیچ و مهره‌ها.
تایید وجود شرایط مناسب و تحت کنترل جهت انبار قطعات.
تایید وجود دستور کارهای مصوب نصب پیچ و مهره و استفاده از این دستورکارها در روند عملیات اجرایی.
تایید صلاحیت همه‌ی پرسنل نصاب پیچ و مهره.
حصول اطمینان از آگاهی تمام نیروهای کاری از دستور کار نصب پیچ و مهره.
مشاهده‌ی آزمایش پیش از نصب که در آغاز کار و به ازای هر محموله انجام می‌شود.
در روش استفاده از آچار کالیبره، عملیات کالیبراسیون آچار در ابتدای هر شیفت کاری بررسی و بازرسی شود.
کنترل کفایت وضعیت اتصال اعم از وضعیت ابعاد سوراخ‌ها، عدم وجود وضعیت نامناسب در سوراخ‌هایی که گشاد شده و یا برق ‌زده شده‌اند.
در اتصالات اصطکاکی، کنترل مناسب بودن وضعیت سطوح ورق‌های اتصالی که بر روی هم قرار می‌گیرند.
کنترل سفت شدن نخستین همه‌ی پیچ‌ها، پیش از اعمال نیروی پیش‌تنیدگی.
در اتصالاتی که باید پیش‌تنیده شوند، در قالب یک برنامه‌ی زمان‌بندی مناسب عملیات پیش‌تنیدگی کنترل شود تا از درستی انجام آن اطمینان حاصل شود.
هر گونه اختلاف نظر در خصوص دستیابی به میزان پیش‌تنیدگی مورد نظر باید بلافاصله حل و فصل شود. گزارش کاملی در خصوص اتصالات مشاهده و بازرسی شده که مورد قبول قرار گرفته‌اند تهیه شود. این گزارش باید طبق برنامه و در زمان‌های مربوطه و از پیش مشخص به دستگاه مربوطه تحویل شود.