خرید و فروش پیچ و مهره آهنی و گالوانیزه و استیل، انواع پیچ خودکار DIN دین انواع مهره و خار فروشنده واشر آهنی قاشقک و انکربولت انواع پیچ و مهره سازه ای و صنایع پتروشیمی و نفت پیچ مهره های استادبولت دوسر رزوه مغزی و سر خزینه در شرکت کیمیاصنعت. اتصالات خاری فنری و روش های استفاده آن و همچنین قبول سفارش ساخت انواع پیچ و مهره توسط آریابولت پذیرفته می شود.

پیچ ساختگی خرید و فروش انواع پیچ و مهره ساختگی طبق سفارش مشتری با متریال مرغوب و مورد نظر طبق نقشه طراحی و ساخته می گردد.
قبول سفارش ساخت انواع پیچ و مهره ساختگی آهنی و فولادی با بهترین کیفیت و کمترین زمان و قیمت، آموزش استفاده از انواع پیچ و مهره واشر و انواع خار توسط پرسنل مجرب آریابولت. آموزش نحوه استفاده از پیچ و مهره خار و واشر های ساختگی توسط آریابولت ارائه می گردد.

ساخت انواع پیچ و مهره طبق نقشه مشتری با بهترین مواد و متریال و جدیدترین دستگاه ها مطابق با استانداردهای روز دنیا DIN
پیچ

پیچ نوعی از اتصالات است که به صورت استوانه ای رزوه شده می باشد که معمولا از جنس فلزی یا فولادی می باشد
انواع رزوه پیچ

نوع خط الراس های حلزونی یا نوع رزوه به صورت رزوه مثلثی ، رزوه مربعی ، رزوه ذوزنقه ای و رزوه نیم دایره ای و غیره میباشد که سطح استوانه پیچ را احاطه کرده است
موارد استفاده پیچ

پیچ ها (screw ) گاهی اوقات برای محکم کردن درون سطحی فرو میروند که نوک رزوه تیزی دارند

گاهی اوقات نیز پیچ ( bolt ) با مهره مناسب به صورت نری و مادگی برای اتصال قطعات به یکدیگر استفاده میشود
انواع گل پیچ

سر پیچ یا اصطلاحاً گل پیچ انواع مختلفی دارد نظیر سر شش گوش ، سر چهار گوش ، خزینه آلنی ، خزینه پیچ گوشتی خور ، اتاقی ، بدون سر ، تی ، سر پهن ، سر سوراخدار ، بکسی
کاربرد پیچ

پیچ کاربرد فراوانی در زندگی روزمره بشر دارد و طیف استفاده از آن در صنعت و زندگی روزمره بشری بسیار گسترده است نظیر استفاده از پیچ در پریز برق یا استفاده از پیچ پالایشگاه های صنعتی یا استفاده از پیچ در صنایع پزشکی یا استفاده از پیچ در صنعت خودروسازی و …
انواع پیچ

طیف گسترده ای از پیچ نظیر سر شش گوش ، آلنی ، سر مته ای ، اتاقی ، استوانه ای ، سر خزینه ، خروسکی ، چوب ، ام دی اف ، سر چهار گوش و غیره وجود دارد
مهره

مهره نوعی از اتصالات است که به صورت حفره یا استوانه ای رزوه شده می باشد
موارد استفاده از مهره

مهره معمولا در مقابل پیچ به صورت جفت قرار میگرد و برای اتصال قطعات به یکدیگر استفاده میشود

پیچ و مهره با ترکیبی از اصطکاک رزوه های خود قطعات را نگه میدارند ، کشش اندکی از پیچ باعث فشرده شدن قطعات می باشد

گاهاً ممکن است در برخی ماشین آلات لرزش یا چرخش وجود داشته باشد که از یک مهره شل استفاده میشود
انواع مهره

طیف گسترده ای از مهره ها نظیر مهره شش گوش ، مهره سه گوش ، مهره قفلی ، مهره مربعی ، مهره گرد ، مهره چشمی ، مهره تی ، مهره جوشی ، مهره آجدار ، مهره ته بست و غیره وجود دارد

یکی از رایج ترین انواع مهره ، مهره شش گوش می باشد زیرا مهره شش گوش ، به صورت شش ضلعی می باشد و موقعیت بهتری جهت سفت کردن و شل کردن به ابزارها میدهد
گریدهای کششی مهره

مهره ها جهت سازگاری با پیچ های مختلف در گریدهای کششی گوناگون دسته بندی می شوند .

برای مثال، با توجه به استاندارد ایزو iso یا دین din یک مهره شش گوش کلاس 10 قادر به پشتیبانی از بار و فشار پیچ خشکه کلاس10.9 می باشد به همین ترتیب، یک مهره شش گوش کلاس 5 قادر به پشتیبانی از بار و فشار پیچ کلاس 5.6 می باشد

مهره ها معمولا از مواد مختلفی نظیر فولاد یا آهن یا پلاستیک ساخته می شوند
کاربرد مهره

مهره ها کاربردهای فراوانی دارند نظیر مهره های استفاده شده در وسایل خانگی یا مهره های استفاده شده در صنایع خاص که هر یک به صورت تخصصی با استانداردهای مختلف فنی طراحی میشوند.اشر چیست

منشاء کلمه واشر ناشناخته است و اولین بار این کلمه در سال 1346 میلادی استفاده شده است ولی با این حال اولین بار تعریف از واشر در سال 1611 میلادی ثبت شده است .

واشر یک صفحه نازک (معمولا پلیت) با یک سوراخ (معمولا در وسط) است که به طور معمول برای توزیع بار و فشار از یک سطح موضعی، مانند پیچ و مهره استفاده می شود.
انواع واشر

واشر معمولا به دو دسته واشر فلزی و پلاستیکی تقسیم میشود و طیف گسترده ای از واشرها نظیر واشر تخت ، واشر فنری ، کروی ، قفلی ، چهارگوش وجود دارد

در پیچ فولادی برای افزایش سطح اصکاک و محکم بسته شدن پیچ و از دست نرفتن فشار پیش بار از واشر فولادی یا فلزی استفاده میشود
موارد استفاده واشر

از واشر گاهی بعنوان یک جداکننده ، گاهی بعنوان پخش کننده بار و فشار از یک سطح مانند پیچ و مهره ، گاهی بعنوان برای کاهش لرزش یک سطح یا برای آب بندی و عایق بودن و جلوگیری از نشت مواد استفاده میشودمعمولاً قطر خارجی واشر دو برابر قطر داخلی آن می باشد

گاهی اوقات به درزگیرهای فیبری و لاستیکی هم واشر گفته میشود در صورتی که تنها کار این درزگیر ها جلوگیری از عدم نشت مواد و مایعات می باشد واشر همچنین برای جلوگیری از خوردگی سطوح استفاده میشود.

از واشر بعنوان عایق برای جلوگیری از خوردگی پیچ فولادی از سطوح آلومینیومی استفاده میشود

کیمیاصنعت  فروش انواع پیچ ومهره استیل خشگه اهنی واشر

55377092
09121896961
پیچ ومهره ؛55377093پیچ ومهره استیل.پیچ استنلس استیل .پیچ استیل اچاری -پیچ الن استیل.پیچ ومهره آهنی-پیچ خشگه،پیچ اهنی-پیچ گالوانیزه اهنی،پیچ خشگه سفید،پیچ سفید-پیچ واشردار.پیچ ومهره استیل.پیچ شیروانی،پیچ اچ وی hv-پیچ استیل_پیچ نیم دنده-پیچ تمام دنده،پیچ الن.پیچ سرتخت،پیچ خاص_پیچ ساختگی؛خرید فروش پیچ ومهره-پیچ ارزون،پیچ پیچ پیچ و مهره مهره مهره.
ییچ و مهره از آن جمله فرآورده های عام صنعتی است که در ساخت تقریبا تمام ماشینها ،ابزار ، وسایل و قطعات مکانیکی ،لوازم خانگی و کارهای ساختمانی و غیره کاربرد دارد .اهمیت پیچ و مهره به گونه ای است که ساخت هیچ وسیله صنعتی بدون آن میسر نیست .بدین ترتیب صنعت پیچ و مهره علیرغم مختصاتش جزو صنایع اساسی و ضروری کشور محسوب می شود
کاربرد پیچ و مهره55378039

از کاربردهای مهم پیچ و مهره می توان به موارد زیر اشاره کرد . کاربرد پیچ ومهره در صنعت ساختمان شامل اسکلت فلزی پیچ و مهره ای و سازه های فلزی پیچ و مهره ، سازه های فضایی و سازه های سبک می باشد . پیچ و مهره های پر کاربرد در اسکلت فلزی شامل پیچ و مهره های فولادی گرید 8.8 و 10.9 با استاندارد DIN 931 – DIN 933 – DIN 934 وپیچ و مهره های HV در استاندارد DIN 6914 – DIN 6915 و واشرهای فولادی در استاندارد DIN 6916 است . امروزه این نوع پیچ و مهره ها در صنعت از کاربرد بالایی برخوردار می باشد . از دیگر کاربردهای پیچ و مهره در صنعت ساختمان می توان به بولتهای صفحه ستون که به آن انکر بولت می گویند که به صورت L شکل می باشد را می توان نام برد . پیچ و مهره در کابینت و درب و پنجره ها و … در صنعت ساختمان پر کاربرد می باشد یکی از پر کاربردترین پیچ و مهره ها ، پیچ و مهره سازه های فضایی می باشد که کیمیاصنعت پیچ توانایی تولید این محصولات را در حجم انبوه دارا می باشد . پیچ و مهره در صنعت نفت و گاز و پتروشیمی از کاربرد فراوانی برخوردار می باشد که با نام پیچ و مهره های شرکت نفتی شناخته شده اند . پیچ و مهره های پر کاربرد در صنعت نفت و گاز و پترو شیمی شامل استاد بولت با استاندارد A193 گریدهای B8 – B8M – B7 – B7M- L7 – L7Mو 55377092و … می باشد که به همراه مهره با استاندارد A194 در گرید 2H و 2HMو مهره گرید است که در تجهیزات خطوط لوله و شیرآلات و لوله و اتصالات سر چاهی مورد استفاده میشود . مهره و واشر های مورد استفاده در صنعت نفت و گاز و پتروشیمی از ارتفاع بلندتر نسبت به مهره های معمولی برخوردار می باشند . این پیچ و مهره ها با نوع پوشش های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد . که شامل پوشش گالوانیزه گرم و پوشش روی نیکل و پوشش تفلون و … کاربرد دارد . هر یک از این پوشش ها مقاومت پیچ و مهره را در مقابل سرما و گرما و رطوبت و حرارت بالا میبرد و از اهمیت بالایی برخوردار می باشند . شرکت آماد پیچ با استفاده از پرسنل با تجربه ، توانایی تولید پیچ و مهره های شرکت نفتی را بر اساس تقاضای کارفرمایان محترم را دارد . پیچ و مهره در صنعت آب و فاضلاب نسبت به صنعت نفت و گاز پتروشیمی دارای تفاوت هایی می باشند . البته ظاهراً پیچ و مهره های مصرفی در صنعت آب و فاضلاب با صنعت نفت و گاز و پترو شیمی شباهت هایی دارند با این تفاوت که در این صنف پیچ و مهره از گرید و سختی پایین تری استفاده می شود و چیزی که مورد اهمیت می باشد نوع پوشش آن است . چون پیچ و مهره ها در معرض رطوبت می باشد 55377092.
پیچ استیل

انواع پیچ های استیل :

انواع پیچ و مهره را توسط کادری مجرب انجام میدهد.

واردات انواع پیچ های استنلس استیل (۳۱۶) A4-80 و (۳۰۴) A2-70

پیچ خودکار استیل سرگرد و سرتختDin 7981 &Din 7982 , پیچ آلن استیل Din 912 پیچ آلن سرتخت Din 7991 , پیچ مغزی استیل Din 916 , پیچ مغزی نوکدار استیل Din ۹۱۴ , پیچ چوب Din 97 , پیچ آچاری تمام دنده و نیم دنده Din 933 & Din 931 , پیچ استوانه سرگرد Din 7985 , پیچ سرتخت Din 965 وانواع مهره , اعم از مهره واشردار Din 6923 , مهره سربسته Din 1587 , مهره خروسکی Din 315 , مهره شش گوش Din 934 , مهره کاسه نمدی Din 985

لازم بذکر است این شرکت در صورت نیاز شما قابلیت واردات انواع پیچ و مهره و پیچهای شیروانی نوک مته ای(بکسی ) سرگرد نوک مته ای و سرتخت نوک مته ای , انواع پیچ های خودکار سرتخت – سرگرد مهره شش گوش و انواع میخ پرچ آهنی را دارد

ما مفتخریم اعلام نماییم واردات انواع پیچ و مهره استیل و آهنی را طبق درخواست و نقشه شما انجام می دهیم.

در صورت نیاز مبرم ما می توانیم کالای شما را سریعا سفارش داده و در کوتاه ترین مدت زمان تحویل شما دهیم.

1-پیچ آچاری استیل در گریدهای 304- 316 – تمام دنده و نیم دنده

2-آلن با سر استیل Din: 912 / 304 آلن سر خزینه استیل Din: 7991 / 304

آلن مغزی استیل Din:916 آلن گل قارچی استیل ISO: 7380

3- پیچ متری استیل: متری میلیمتر 304-316/ Din:975

متری اینچی 304- 316 / ASTM 193

4-پیچ استوانه و سر تخت استیل: استوانه و سر تخت چهارسو استیل 304/ Din:7985-965

استوانه و سر تخت دو سو 304 /Din:84 – 963

5-پیچ خودکار استیل: پیچ خودکار سر استوانه 304/ Din: 7981

پیچ خودکار سر تخت 316 / Din7982

6-پیچ شیروانی و تلگرافی استیل : شیروانی استیل 304

تلگرافی استیل 304 / Din 571
استفاده ازپیچ ومهره استنلس استیل درمحیطهای صنعتی وشرایط آب وهوایی گرم ومرطوب بسیارمتداول است.وجودموادشیمیایی خورنده واسیدی درمحیط های صنعتی وبه خصوص صنایع نفت,گازوپتروشیمی که بسیاری ازآنها به دلیل وجود هیدروکلریدها ونمکهای معدنی دراین محیط ها است استفاده ازپیچ های استنلس استیل به عنوان فستنر رااجتناب پذیر میکند.

علاوه برصنایع نفت,گازوپتروشیمی که به صورت مستقیم بامواداسیدی وخورنده سروکاردارند استفاده ازپیچ ومهره استیل درمناطق گرم ومرطوب که پبچ های آهنی وحتی گالوانیزه طول عمرکوتاهی دارند ودچارزنگ زدگی می شوند بسیارمرسوم است؛ درمحیط های کاری آمونیاک نیزاستفاده ازاین نوع پیچ ومهره هاتوصیه می شود.

مقاومت دربرابرخوردگی پیچ ومهره های استنلس استیل بخاطروجوددرصدنسبتآ بالایی ازکروم درآلیاژاین فلزاست. آلیاژ استنلس استیل به کاررفته دراین نوع ازپیچ ومهره ها معمولآ ازاستاندارد های 304-312 و 316 می باشد که هریک دارای درصدمشخصی ازکروم ونیکل می باشد.هرچه این استاندارد بالاتررود مقاومت پیچ ومهره ها دربرابرعوامل خورنده نیزبالاترمی رود.

ترکیب آلیاژی مواد درپیچ ومهره های استنلس استیل

درصدوزنی مواداستفاده شده به عنوان مثال درپیچ ومهره های استیل تیپ 304 به شرح ذیل می باشد:

آهن 65%

کروم 17%

نیکل 8%

منگنز2%

البته پیچ ومهره استنلس استیل 304 نیزخودبه دودسته 304 کم کربن و کربن بالا تقسیم می شود که درحالت باکربن بالا حدودآ 0.08 درصد کربن ودرحالت کم کربن 0.03 درصدکربن وجوددارد.

ویژگی های پیچ ومهره استنلس استیل:

1-مقاومت بسیاربالایی دربرابر زنگ زدگی وخوردگی درمحیط های اسیدی دارند.

2-ویژگی ها وخواص خودرا دردمای بسیار بالا وپایین حفظ می کنند.

3-جلا پذیر وبراق هستند.

4-به دلیل وجود عنصر مولیبیدن که حدودآ 2-3 % ساختارآنهاراتشکیل می دهد مقاومت بسیاربالایی نسبت به سایرپیچ ومهره های آهنی وگالوانیزه دارند وازآنها دراعماق دریاهاودرصنایع نفت وگازوپتروشیمی ومخازن بسیارحساس استفاده می شود.
انواع پیچ ومهره

شش گوش شامل پیچ فولادی گرید 8.8 -فولادی گرید 10.9-خشکه 8.8-خشکه 10.9-پیچ فولادی HV-فولادی استاندارد A490-فولادی din 6914-فولادی din 931-فولادی din 933-استیل-شش گوش 8.8-شش گوش 10.9-پیچ شش گوش HV 10-شش گوش استیل-آچاری فولادی-آچاری خشکه-آهنی-شش گوش آهنی-پیچ آجاری آهنی-گرید 5.6-استیل استاندارد A 304-فولادی استاندارد A 325-استاندارد A470 استاد بولت شامل استاد بولت گرید B7-استاد بولت گرید B7M-استاد بولت گرید 8.8-استاد بولت گرید 10.9-استاد بولت گرید B6-استاد بولت گرید B5-استاد بولت گرید B8-استاد بولت گرید L7M-استاد بولت استاندارد A193-استاد بولت din2510 آلن شامل پیچ آلن din 912-آلن din 913-آلن din 916-آلن گرید 8.8-آلن گرید 10.9-آلن گرید 12.9-آلن سر ستاره ای-آلن چهارگوش-پیچ آلن شش گوش-آلن استاندارد ASTM A837 پیچ سرمته ای شامل سرمته ای سرتخت-سرمته ای سر گرد-سرمته ای آچاری-سر مته ای واشر دار-شیروانی-پیچ سرمته ای استاندارد Din 7504-سرمته ای استاندارد din 231 انکربولت که نام دیگر آن یولت صفحه ستون است یو بولت (پیچ U) که شامل پیچ یو استاندارد din 3570-یو بولت آهنی-یو بولت استیل-Uبولت A304-یو بولت A316-یو بولت گالوانیزه سرد-یو بولت سفید-یو بولت آبکاری شده رول بولت شامل رول بولت استاندارد NMG115-رول بولت NMG116- رول بولت NMG 121 پیچ متری شامل متری آهنی-متری فولادی-متری خشکه-متری گرید 8.8-متری گرید 10.9-متری آبکاری شده-پیچ متری گالوانیزه-متری سفید-متری گالوانیزه سرد استیل شامل پیچ آچاری استیل استاندارد A304-استیل استاندارد A316-شش گوش استیل-استیل نیم دنده-استیل تمام دنده-آچاری استیل-آلن سرخزینه استیل-آلن مغزی استیل-آلن گل قارچی استیل-متری استیل-استوانه استیل-پیچ سرتخت استیل-سرتخت چهارسو-سر تخت دو سو استیل-خودکار استیل-پیچ حودکار سراستوانه استیل-خودکار سر تخت استیل-شیروانی استیل-تلگرافی استیل-متری اینچی استیل-پیچ متری میلیمتر استیل

پیچ چیست؟ سطح شیبداری است حول یک محور یا استوانه، در واقع قطعات چوبی یا فلزی را به یکدیگر وصل می‌کنند. انواع پیچ: تنوع در نوع بسیار گسترده است که با توجه به قطر ،نوع رزوه ، شکل سر پیچ وکاربرد دارای زیر مجموعه های مختلفی هستند .اما بطور کلی انواع پرکاربرد آنها به شرح زیر می باشند: پیچ شش گوش( hex head bolts)، استاد بولت(threaded rods)، پیچ یو بولت،پیچ کرپی ، پیچ خودکار(self tapping screw)، پیچ سرمته ای(self tapping screw) پیچ آلن(Allen) پیچ تی(T Bolt) پیچ خشکه پیچ فولادی HV پیچ 8.8 و… مهره چیست؟ مهره جسمی است حلقه‌ای شکل، گرد یا چندضلعی که داخل سوراخ آن رزوه شده است. مهره‌ها، یراقی کمکی برای پیچ‌ها هستند تا به واسطه آنها پیچ‌ها سفت تر در مسیر چرخش خود بسته شوند. پیچ و مهره اصطلاحاً با حالت مادگی و نری درون هم چفت می‌گردند. رزوه و شیار مهره‌ها با رزوه و شیار پیچ‌ها باید دارای تناسب خاص برای چرخش صحیح باشد. همچنین جنس پیچ و مهره باید با هم تطابق داشته باشد.

انواع مهره: مهره شش گوش- مهره چهار گوش –مهره کاسه نمدی- مهره سر بسته- مهره خروسکی – مهره آجدار و مهره آهنی …

واشر چیست؟ واشر واسطه بين مهره و بدنه بوده و حلقه‌ای است از جنس فلز و یا گاه لاستیک. واشرها معمولا جهت توزیع بار پیچ و مهره‌ها استفاده می‌شوند.

رزوه چیست؟ شیارهای مارپیچ شکل درون مهره و روی پیچ رزوه می‌گویند. انواع رزوه یا دنده(کلمات متداول در بازار): دنده میلیمتری-دنده درشت-دنده ریز- دنده ریز آلمان-دنده ژاپنی-و…. کاربرد دنده پیچ در میزان لقی پیچ به نسبت جاییکه پیچ بسته میشود است.مثلا در مورد پیچ و مهره های شش گوش هر چه رزوه ها ریزتر باشند برای قطعاتی که لرزش بیشتری دارند مناسب تر هستند.در مورد پیچ های خودکار هر چه جنس قطعات نرم تر باشد دنده های درشت تر لقی کمتری خواهند داشت(مثل دیوار گچی). همچنین مقدار رزوه ها بر اساس استانداردهای مختلف متفاوت است(نیم رزوه ،تمام رزوه درمورد پیچ)

انواع واشر: واشر تخت HV- واشر تخت آهنی- فنری- خورشیدی- بشقابی و…

کاربردپیچ و مهره: مهمترین کاربرد پیچ و مهره در صنعت ساختمان شامل اسکلت فلزی پیچ و مهره ای سازه فضایی، سازه فولادی، سازه فلزی ، سوله ، سازه های سبک ، درب و پنجره دو جداره(UPVC) ، بولت های صفحه ستون ،درب و پنجره ام دی اف و … میباشد.در صنعت نفت و گاز و پتروشیمی ، صنعت ماشین سازی و ادوات کشاورزی ، خودرو سازی همچنین برق و مخابرات نیز کاربرد دارد. اسکلت فلزی: آنچه در طراحی پیچ و مهره اسکلت فلزی باید مد نظر قرار داد مبحث دهم مقررات ملی ساختمان سه نوع پیچ را برای به کار گرفتن در اسکلت فلزی تعریف کرده است ، پیچهای معمولی ،پیچهای پر مقاومت و پیچهای مقاومت متوسط که به ترتیب رده مقاومتی 5.6 و4.6 برای پیچهای معمولی یا آهنی پیچهای پر مقاومت 10.9 و پیچهای فولادی با مقاومت متوسط با گرید 8.8 در اسکلت فلزی می باشد. این اعداد معرف مقدار تنش جاری شدن و تنش گسیختگی پیچ می باشد. به عنوان مثال در گرید 8.8 در اسکلت فلزی پیچ و مهره منظور از 8 اول حداقل مقاومت نهایی پیچ برابر 8000 کیلو گرم و منظور از 8 دوم تنش جاری شدن پیچ در اسکلت فلزی برابر 8000 می باشد که معادل 6400 کیلوگرم بر سانتیمتر میباشد.X0.08 استانداردdin بر ابعاد پیچ تمرکز دارد که din931 پیچ نیم رزوه و din933 پیچ تمام رزوه در پیچ و مهره های اسکلت فلزی می باشد که این پیچها می تواند با گرید 5.6 و 8.8 و 10.9 تهیه شوند و برای اتصالات اتکایی در اسکلت فلزی مناسب می باشد. مهره ای که در اسکلت فلزی استفاده می شود ب din934 شناخته می شود اما din6914 تنها با گرید 10.9 تولید می شود که استحکام کششی این پیچها 10000 kg/cm و تنش کششی آنها 9000 kg/cm است که از مقاومت بالایی در اسکلت فلزی برخوردار است و در اتصالات اصطکاکی به کار گرفته می شود. باید در نظر داشت که این پیچها رزوه کمتر و گل بزرگتری دارند یعنی آچاگیر آنها بزرگتر است. مهره مجاز برای این سازه های فولادی(اسکلت فلزی) din6915 و واشر آن din6916 می باشد و اما استاندارد ASTM برای پیچهای شش گوش اسکلت فلزی در سه نوع تعریف شده است که به ترتیب ASTM A307 و ASTM A325 و ASTM A490 می باشد.پیچ  ,پیچ شش گوش, استاد بولت, پیچ آلن, بولت صفحه ستون(انکر بولت, پیچ سرخزینه, یو بولت(پیچ U شکل)، پیچ تی T ،رول بولت ,پیچ اتاقی ,پیچ استوانه ,پیچ خودکار ,پیچ آلن مغزی ,پیچ استیل ,پیچ متری ,پیچ سرمته ای,پیچ شیروانی,پیچ چهارسو,پیچ شرکت نفتی,پیچ آهنی,پیچ فولادی,پیچ خشکه,پیچ استیل,پیچ چشمی,پیچ چوبی,پیچ پلاستیکی,پیچ آلومینیومی,پیچ ورشویی,پیچ پیچ شش گوش, استاد بولت, پیچ آلن, بولت صفحه ستون(انکر بولت), پیچ سرخزینه, یو بولت(پیچ U شکل), پیچ تی T ,رول بولت ,پیچ اتاقی ,پیچ استوانه ,پیچ خودکار ,پیچ آلن مغزی ,پیچ استیل ,پیچ متری ,پیچ سرمته ای,پیچ شیروانی,پیچ چهارسو,پیچ شرکت نفتی,پیچ آهنی,پیچ فولادی,پیچ خشکه,پیچ استیل,پیچ چشمی,پیچ چوبی,پیچ پلاستیکی,پیچ آلومینیومی,پیچ ورشویی,پیچ

کاربرد اسکلت فولادی پیچ و مهره ای

چکیده
کیفیت مناسب اتصالات در سازههای فولادی عامل اصلی یکپارچگی سیستمهای سازهای بوده و تخریب بسیاری ازساختمانهای فولادی طبق گزارش زلزله های گذشته ناشی از مشکل جوشکاری اتصالات تعیین شده است. یک اتصال ضعیف ونامناسب می تواند منجر به یک سری زوال های پی در پی و بنیادی در سازه فولادی گردد. با جوشکاری اتصالات حساس مثل جوش شیاری نفوذی اتصال گیردار تیر به ستون در محل کارخانه و نصب اسکلت فولادی صرفا با پیچ کردن قطعات از پیش ساخته شده میتوان علاوه بر تسریع در اجرای پروژه، به ارتقای کیفیت ساخت کمک شایانی نمود. در این مقاله ضمن ارائه
مزایا و معایب اتصالات پیچی، انواع پیچ ها از لحاظ نوع و مقاومت، عملکرد و کاربرد آنها به اختصار بیان گردیده و استفاده ازاتصال پیچی برای پیش سازی ساختمان های فولادی و بهبود کنترل کیفیت اجرایی توصیه می شود.
کلید واژهها: اتصالات پیچی، سازههای فولادی، ضعفهای جوشکاری، پیچ های پر مقاومت، زلزله.
مقدمه
اتصالات در کلیه سازه ها ازجمله سازه های فولادی یکی از اجزای اساسی سازه بوده و عامل اصلی یکپارچگی سیستم های سازه ای می باشند. یک اتصال ضعیف و نامناسب می تواند منجر به یک سری زوال های پی در پی و بنیادی در سازه فولادی
گردد. از آنجا که زوال اعضای سازه ای خیلی کم اتفاق می افتد، بسیاری از زوال های سازه ای ناشی از طراحی ضعیف اتصالات و یا ضعف در جزئیات اجرائی می باشد. در طراحی و اجرای اتصالات ساختمانهای فولادی باید توجه ویژه ای بشود که حتی در
ساختمانهای در حال احداث نیز مشکلات متعددی دیده می شود که به هنگام زلزله شکست جوش و گسیختگی اتصال ساده و .[ یا گیردار تیر به ستون ساختمانهای فولادی زیاد تجربه شده است [ ۱ و ۲ و ۳
امروزه اجزای سازه ای فولادی توسط جوش یا پیچ و یا ترکیبی از این دو به یکدیگر متصل می گردند. تا چند دهه قبل اتصالات توسط جوش و یا پرچ انجام می شد. برای نخستین بار در سال ” ۱۹۴۷ کمیته تحقیقاتی اتصالات پیچی وپرچی ” آمریکا تشکیل شد. این کمیته اولین دستورالعمل خود را در سال ۱۹۵۱ انتشار داد. در این دستورالعمل ضوابط جایگزین نمودن پیچهای پر مقاومت به جای پرچ ارائه گردید. از آن تاریخ به بعد استفاده از پیچ به خصوص پیچ های با مقاومت زیاد بسیار رایج و مرسوم شد به طوریکه امروزه در سازه های فولادی دیگر از پرچ استفاده نمی شود. دلایلی را برای
این تغییر (یعنی استفاده از پیچ به جای پرچ) می توان برشمرد، ازجمله آنکه:
• برای نصب یک پیچ به دو کارگر معمولی نیاز است درصورتیکه یک پرچ توسط چهار کارگر ماهر اجرای می شد.
• اجرای پرچ یک عملیات به علت حمل پرچ گداخته از محل کوره تا محل نصب نسبتا خطرناک و پر سروصدا است.
• اجرای اتصالات پیچی بسیار سریع انجام میگیرد و زمان نصب را به طور چشمگیری کاهش میدهد.
٨۶
ارائه AISC با این وجود ضوابط مربوط به ساخت و اجرای اتصالات پرچی کنار گذاشته نشده است و هنوز توسط آئین نامه
می شود. زیرا بسیاری از سازه های فولادی موجود در گوشه و کنار جهان دارای اتصالات پرچی می باشند و شناخت رفتار
آنها برای ارزشیابی مقاومت این سازه ها و ترمیم سازه های قدیمی الزامی می باشد. به طورکلی، اصول آنالیز و طراحی
اتصالات پرچی نظیر اتصالات پیچی می باشد با این تفاوت که خصوصیات مصالح آنها متفاوت می باشد.
نوع دیگر عامل اتصال، جوش است که بسیار مرسوم بوده و دارای چندین مزیت نسبت به پیچ می باشد. یک اتصال جوشی از
نظر طراحی، براساس مفاهیمی نسبتا ساده استوار می باشد. بعضی از اتصالات پیچی که طراحی و اجرای آنها پیچیده باشد با
شکل باید با I سهولت بیشتر توسط جوش طراحی و اجرا می شوند. به عنوان مثال برای ساخت یک تیر ورق با مقطع
استفاده از نبشی، پرچ و یا پیچ، مهره و واشر بال ها را به جان متصل کرد در صورتیکه توسط جوش این تیر ورق به سادگی
.( قابل ساخت می باشد شکل ( ۱
جوش پرچ
شکل ( ۱): جزئیات شماتیک ساخت یک تیر ورق با استفاده از پرچ (یا پیچ) و جوش
از طرف دیگر جوش نیز مشکلات خاص خود را دارد و یکی از مهمترین موضوعات درهر ساختمان فولادی، کنترل جوشکاری
آن است. جوشکاری باید توسط استادکاران ماهر انجام شده و جوش اجرا شده مورد بازرسیهای لازم براساس نوع جوش قرار
گیرد. بازرسی جوش عملیاتی دقیق، زمان گیر و پرهزینه است. جوشها درهمه بخشها بایستی منطبق بر اطلاعات نقشه بوده و
از لحاظ بعد و طول جوش و کنترل کیفیت لازم بررسی گردد. دراین خصوص حتی ممکن است در یک ساختمان فولادی
بر روی جوش نیاز باشد. در استاندارد ۲۸۰۰ , آزمایشات اولتراسونیک و (NDT) کوچک به انجام آزمایشات غیر مخرب
رادیوگرافی برای کنترل اتصالات جوشی قابهای خمشی ویژه اجباری شده است[ ۴] که البته بسته به تشخیص مهندس ناظر در
سایر حالات نیز انجام می گیرد. این مشکل را میتوان با اجرای جوش در کارخانه به جای جوشکاری در محل به حداقل
ممکن رسانید. اجرای جوش با کیفیت مطلوب در شرایط کنترل شده کارگاهی با سهولت بیشتری نسبت به محل پروژه
میسر می باشد. درصورتیکه اتصال از ترکیب جوش و پیچ ساخته می شود باید عملیات جوشکاری در کارگاه و نصب پیچ ها
در سایت انجام پذیرد. به عنوان نمونه در یک اتصال برشی تیر به ستون، ورق اتصال در کارگاه به بال ستون جوش شده و
.( سپس در محل ساختمان توسط پیچ به جان تیر متصل می شود، شکل ( ۲
شکل ( ۲): اتصال برشی تیر به ستون
٨٧
امروزه استفاده از پیچ به عنوان یک وسیله مناسب و قابل اطمینان در ساخت و اجرای سازه های فولادی بسیار رایج و متداول
گردیده است (اشکال ۳ و ۴). چون عموما در ساخت و تولید پیچ ها از فولادهای مخصوص با عملیات ویژه استفاده می کنند،
مصالح پیچ ها دارای مقاومت گسیختگی به مراتب بالاتر از فولادهای ساختمانی معمولی می باشند. دست یابی به پیچ های
پرمقاومت و با کیفیت مناسب موجب فراهم شدن افق های جدیدی در زمینه اتصالات انواع سازه های فولادی اعم از
ساختمان، پل و تاسیسات صنعتی گردیده است.
شکل ( ۳): در سالهای اخیر استفاده از پیچ به عنوان یک وسیله مناسب و قابل اطمینان در ساخت و اجرای سازه های فولادی
۱۰ تا ۴۰ طبقه در کشور متداول گردیده است.
شکل ( ۴): جهت بهبود کیفیت عملیات جوشکاری در کارگاه و نصب پیچ ها در سایت انجام میپذیرد.
در این مقاله ضمن اشار های به خسارات ساختمانهای فولادی در زلزله، مروری بر جزئیات علل تخریب و خسارات ناشی از ضعف
جوش، ارائه مزایا و معایب اتصالات پیچی، انواع پیچ ها از لحاظ نوع و مقاومت، عملکرد و کاربرد باختصار بیان گردیده و
استفاده از اتصال پیچی برای پیش سازی ساختمان های فولادی، صنعتی کردن ساخت (افزایش سرعت و کیفیت) و ارتقای
کنترل کیفیت اجرایی توصیه می شود.
٨٨
مزایا و معایب اتصالات پیچی:
:[ مزایای اتصالات پیچی به شرح زیر است[ ۵
۱) سرعت نصب و مونتاژ بالا: سرعت نصب و اجرای سازه های فولادی به کمک اتصالات پیچی بسیار بالا بوده و در
مدت کوتاهی می توان یک سازه فولادی را به کمک پیچ سرپا کرد.
۲) امکان بازنمودن سازه و استفاده مجدد: اعضای سازه های فولادی را که با پیچ به یکدیگر متصل شده اند، می توان
از هم جدا نمود و در محل دیگری مجددا آنها را به یکدیگر متصل و سازه جدیدی را احداث نمود. این موضوع در
اجرای سازه های موقت نظیر پل ها و داربست های غیردائم اهمیت ویژه ای دارد.
۳) محدودیت در تامین وسایل و تجهیزات جوشکاری: در مواردی که امکان فراهم نمودن تجهیزات و وسایل نظیر
دستگاه جوش برق مورد نیاز نباشد، استفاده از پیچ در اتصالات به عنوان یک روش جایگزین چاره ساز خواهد بود.
۴) عدم نیاز به کارگر ماهر
۵) بی سروصدا بودن هنگام نصب و اجرا: اصولا اجرای سازه های فولادی به کمک اتصالات پیچی همراه با سروصدای
زیاد نمی باشد. در حالی که اجرای سازه های فولادی به کمک پرچ توام با سروصدای زیاد و در مواردی آزاردهنده
است.
۶) شرایط محیطی کار: برای اجرای مناسب اتصالات جوشی لازم است درجه حرارت محیط، تهویه هوا، محل استقرار
و نیز فضای دسترسی به اتصال در شرایط مناسب و قابل قبولی باشد. در حالی که محدودیت های ذکر شده در
اجرای سازه های فولادی به کمک اتصالات پیچی به مراتب کمتر است.
۷) عدم محدودیت در اعضای اتصال: در اجرای سازه های فولادی ممکن است مواردی پیش آید که امکان جوش
پذیری اعضای سازه به آسانی و با کمک تجهیزات و وسایل موجود میسر نباشد، در این صورت استفاده از اتصالات
پیچی چاره ساز است.
۸) کم هزینه بودن کارهای نصب و اجرا: چون در اجرای سازه های فولادی به کمک اتصالات پیچی، به وسایل
معمولی نیاز بوده و احتیاج به تجهیزات خاص و نیز کارگرهای ماهر و متخصص نمی باشد هزینه اجرای سازه کاهش
می یابد.
۹) ضمنا چنانچه بنا به عللی در هنگام نصب، سفت کردن پیچ ها قبل از اعمال بار به خوبی انجام نشده باشد امکان
محکم کردن دوباره میسر می باشد.
مشکل عمده در اجرای سازه های فولادی با اتصالات پیچی در اثر اجرای غلط و نامناسب سوراخ ها و عدم رعایت میزان پیش
تنیدگی در پیچ ها و عدم انطباق آنها هنگام اجرا و نصب پدید می آید. بنابراین در تعبیه سوراخ های اعضا در کارگاه های
صنایع فلزی باید به دقت محل سوراخ ها تعیین و با وسایل و تجهیزات مناسب عمل سوراخ نمودن اعضا صورت گیرد.
جلوگیری از خوردگی:
دوام اتصالات به درجه خوردگی محیط در دوران سرویس بستگی دارد. خرابی های ناشی از زنگ زدگی باعث گسیختگی پیش
از موقع می شود، بنابراین محافظت در برابر خوردگی به منظور حفظ تمامیت و یکپارچگی سازه در طول عمر خود باید مورد
توجه قرار گیرد. پیچ ها و مهره ها در سازه های فولادی یکی از اجزای مهم بوده که تمامیت کل سازه به آنها بستگی دارد.
برای محافظت در برابر خوردگی می توان از فلزهای مقاوم و یا پوشش های محافظ قبل و بعد از نصب استفاده نمود. استفاده از
اتصالاتی که از آلیاژهای مقاوم ساخته شده اند بهترین راهکار در محیط های بسیار خورنده می باشد. پوشش های محافظ
شامل روی، کادمیوم و فلزات گران قیمتی مانند نیکل و قلع می باشد که باید پیش از نصب مورد استفاده قرار گیرند. در مورد
فلزات فعال تر مانند روی و کادمیوم ضخامت پوشش اهمیت زیادی دارد اما پوشش های نازک نیکل و قلع می تواند در
درازمدت به خوبی از سازه محافظت نماید.
٨٩
انواع پیچ ها:
تقسیم بندی پیچ های معمولی و پیچ های پرمقاومت با توجه به مقاومت نهایی کششی آنها و نوع مصالحی که در ساخت و
تولید آنها به کار می رود، انجام می گیرد. هر دو نوع پیچ معمولی و پرمقاومت دارای شکل ظاهری مشابه یکدیگر هستند.
پیچ های معمولی: مصالح پیچ های معمولی از نوع فولاد نرمه با کربن کم می باشند. پیچ های معمولی در استاندارد
مشخص می شوند. قیمت پیچ های معمولی از پیچ های پرمقاومت کمتر بوده و با قطرهای A با علامت ۳۰۷ ASTM
محدود ساخته می شوند. مورد مصرف آنها در سازه های سبک مانند خرپاهای کوچک، سازه های موقتی و اعضای
درجه دوم سازه ها مانند مهاربندها و لاپه ها می باشد. از پیچ های معمولی به عنوان وسیله کمکی مونتاژ نیز در
اتصالاتی که اعضای اصلی آن توسط جوش و یا پیچ های پرمقاومت متصل می شوند استفاده می شود. براساس
برای این نوع پیچ: AISC آئین نامه J3- جدول ۲
۳۱۰MPa = 3100kg/cm2 = تنش کششی اسمی
۱۶۵MPa = 1650kg/cm2 = تنش برشی اسمی
۴,۸ و ۵,۶ در زمره پیچ های معمولی محسوب می شوند. پیچ ۴,۶ برای ، ۴,۶ ، در استاندارد آلمان، پیچ های ۳,۶
مصرف می شوند. ST و پیچ ۵,۶ برای اتصالات با فولاد ۵۲ ST اتصالات اتکایی از نوع فولاد ۳۷
.[ آلمان برای شناسایی پیچ ها بیشتر مورد توجه می باشد[ ۶ DIN در کشور ما استاندارد
پیچ های پرمقاومت: عرضه پیچ های پرمقاومت تحول زیادی در صنعت سازه های فولادی و اتصالات آنها به وجود
آورد. مصالح پیچ های پرمقاومت از فولاد با کربن متوسط است که خود و مهره آنها به وسیله عملیات مرغوب سازی
(حرارت دهی و کاهش حرارت) تولید می شوند و قبل از شروع عملیات مرغوب سازی حدود ۱۶ تا ۲۵ ساعت
گداخته می شوند.
از A 5600-6300 و ۴۹۰ kg/cm با تنش تسلیم حدود ۲ A و ۴۹۰ A پیچ های با علامت ۳۲۵ ASTM در استاندارد
۸۰۰۰-۹۰۰۰ معرفی می شوند. kg/cm نوع فولاد آلیاژدار با تنش تسلیم ۲
پیچ های پرمقاومت به دلیل قابلیت تحمل خوب نیروهای پیش تنیدگی برای اتصالات اصطکاکی کاربرد وسیع دارند.
پیچ های معمولی ممکن است تحت تاثیر بارهای متناوب نظیر نیروهای ناشی از لرزش، نوسان، ضربه و نیروهای
دینامیکی شل شده و مهره ها از پیچ جدا شوند. برای جلوگیری از شل شدن مهره ها می توان از دو مهره، ورق های
شیاردار بر روی مهره، خار خم شده یا فنری در پشت مهره یا واشر فلزی استفاده نمود.
امکان شل شدن پیچ ها در اتصالات اصطکاکی به علت اعمال نیروی پیش تنیدگی بر روی مهره وجود ندارد و این
نوع پیچ ها برای نیروهای دینامیکی نیز مناسب هستند. برای جلوگیری از شل شدن پیچ ها می توان از چسب های
مخصوص که دندانه پیچ در آن آغشته شده و پس از آن مهره بسته می شود، استفاده کرد.
پیش تنیدگی پیچ های پرمقاومت:
در مواردی که لازم باشد هیچ گونه لغزشی بین ورق های اتصال پدید نیاید، پیچ های پرمقاومت پیش تنیده می شوند. نیروی
.[ پیش تنیدگی باید حتی الامکان بزرگ بوده و از طرفی نباید باعث تغییر شکل دائمی و یا گسیختگی در پیچ شود[ ۶
(kN) جدول ( ۱): حداقل نیروی پیش تنیدگی
(mm) قطر پیچ A پیچ ۳۲۵ A پیچ ۴۹۰
M16 91 114
M20 142 179
M22 176 221
M24 205 257
M27 267 334
M30 326 408
M36 475 595
٩٠
هریک از این مقادیر ۷۰ % مقاومت کششی پیچ مربوطه می باشد.
برای ایجاد نیروی پیش تنیدگی روش های مختلفی وجود دارد که معمول ترین آنها عباتند از:
پیچاندن مجدد مهره ها به مقدار زاویه معین پس از محکم شدن اولیه آنها: جداولی وجود دارد که براساس نسبت
طول پیچ به قطر آن، تعداد دورهای اضافی که می باید مهره پس از محکم کردن اولیه آن چرخانیده شود را ارائه می
نمایند. با استفاده از این جداول و محکم کردن مهره، کشش اولیه مورد نظر در پیچ به وجود می آید.
استفاده از آچارهای مدرج دستی یا مکانیکی: با بهره گیری از این آچار میزان لنگر پیچشی به منظور رسیدن به
کشش مورد نظر در یک پیچ با طول، قطر و رده خاص به صورت کاملا کنترل شده قابل اعمال می باشد.
استفاده از پیچ های مخصوص: این پیچ ها دارای این ویژگی می باشند که تحت اثر نیروی کششی معین، انتهای
ساق پیچ را می توان به راحتی با پیچاندن جدا نمود. برای نصب این گونه پیچ ها می باید از آچارهای مخصوص
استفاده نمود.
استفاده از شاخص اندازه گیری کشش مستقیم: ساده ترین این شاخص ها یک واشر فنری می باشد. وقتی که مهره
محکم می شود با اعمال فشار اولیه دو انتهای واشر که در یک صفحه واقع نمی باشند در یک صفحه قرار می گیرند
و در پیچ نیز کشش متناظر با این فشار حاصل می شود.
انواع اتصالات:
به طور کلی در یک سازه اتصالات به دو گروه اتصالات اصلی و اتصالات ثانویه تقسیم بندی می شوند. در اتصالات ثانویه
.[ استفاده از پیچ های معمولی مجاز و رایج می باشد. در اتصالات اصلی الزاما باید از پیچ های پرمقاومت استفاده شود[ ۵
اتصالات اصلی که با به کارگیری پیچ های پرمقاومت اجرا می شوند به دو گروه اتصالات اصطکاکی و اتصالات اتکایی یا
تماسی تقسیم می شوند. در یک اتصال اصطکاکی نیروی اعمال شده نباید از نیروی اصطکاک بیشتر شود. لذا رعایت
ملاحظات مربوط به اعمال نیروی پیش تنیدگی ضروری می باشد. در پل ها که اتصالات تحت سیکل های زیاد بارهای رفت
و برگشتی قرار می گیرند باید از این نوع اتصالات استفاده شود زیرا درصورتی که لغزش رخ دهد نیروی ناشی از خستگی در
پیچ ها بحرانی می شود. اگر جلوگیری از لغزش یک پارامتر تعیین کننده نباشد می توان از اتصالات اصطکاکی استفاده
نمود. در اکثر سازه ها اتصالات از نوع اتکایی می باشند زیرا لغزش اتصالات یک عامل دلخواه در استهلاک انرژی و در نتیجه
فقط در اتصالات اتکایی می توانند مورد استفاده قرار A کاهش نیروی اعمال شده به عناصر سازه ای می باشد. پیچ های ۳۰۷
گیرند.
گرچه از نظر تئوری در اتصالات اصطکاکی پیچ ها تحت اثر نیروی برشی و نیروی اصطکاکی قرار نمی گیرند ولی باید به
منظور مقابله با امکان افزایش نیرو که منجر به لغزش می گردد این پیچ ها دارای مقاومت برشی و مقاومت اصطکاکی کافی
باشند.
برای سوراخ های استاندارد از رابطه زیر محاسبه می شود: ، Rstr ، مقاومت اتصالات اصطکاکی
تعداد پیچ ها و Nb ،(( حداقل کشش اولیه (براساس جدول ( ۱ Tm ،( در این رابطه ضریب اصطکاک استاتیکی (معمولا ۰,۳۳
تعداد صفحات برش عبوری از ساق یک پیچ می باشد. Ns
ظرفیت پیچ های پرمقاومت:
در یک اتصال، پیچ تحت اثر تنش های برشی، کششی و یا ترکیب آن ها قرار می گیرد. بدین منظور تعیین ظرفیت یک پیچ
.[ در وضعیت های مختلف تنش، پارامتر اساسی طراحی اتصال می باشد[ ۵و ۶
٩١
مقاومت برشی پیچ های پرمقاومت به عبور یا عدم عبور صفحه A • مقاومت برشی: برخلاف پیچ های معمولی ۳۰۷
برش از محدوده حدیده شده ساق پیچ بستگی دارد. در این صورت ظرفیت برشی به میزان
۰,۷۵ کاهش می یابد. مقادیر مقاومت برشی پیچ های پرمقاومت در زیر خلاصه شده است: Athreaded/Aunthreaded
Rn=48Ab : صفحه برش واقع در ساق حدیده شده A پیچ ۳۲۵ : (i)
Rn=60Ab : صفحه برش غیر واقع در ساق حدیده شده A پیچ ۳۲۵ : (ii)
Rn=60Ab : صفحه برش واقع در ساق حدیده شده A پیچ ۴۹۰ : (iii)
Rn=75Ab : صفحه برش غیر واقع در ساق حدیده شده A پیچ ۴۹۰ : (iv)
X را با حرف (iv) و (ii) و پیچ های ردیف (A490‐N و A325‐N بصورت ) N را با حرف (iii) و (i) پیچ های ردیف
مشخص می نمایند. (A490‐X و A325‐X (بصورت
• مقاومت کششی: زمانی که یک پیچ پر مقاومت بدون کشش اولیه تحت اثر نیروی کششی خارجی قرار گیرد،
نیروی کششی درون پیچ با نیروی اعمال شده برابر می باشد. درصورتیکه پیچ پیش تنیده شده باشد، درصد بسیار
زیادی از نیروی کششی خارجی صرف ایجاد نیروهای فشاری اعمال شده به اجزای اتصال می شود. به دلیل آنکه
معمولا کشش بوجود آمده در پیچ های پرمقاومت ناشی از نیروی کششی خارجی در لحظه جدا شدن قطعات از
یکدیگر حدود ۱۰ % بیش از کشش در ابتدای بارگذاری می باشد لذا می باید کلیه پیچ های پر مقاومت که تحت
اثر کشش مستقیم قرار می گیرند صرف نظر از نوع اتصال (اصطکاکی و یا اتکایی) حتما پیش تنیده شوند.
• ترکیب برش و کشش: پیچ ها در اکثر موارد تحت اثر همزمان برش و کشش قرار می گیرند. در این موارد درحالت
کلی اتصال تحت اثر نیروی خارج از مرکز قرار گرفته است. در حالت ساده زیر ، شکل ( ۵)، امتداد نیروی اعمال
شده از مرکز ثقل اتصال می گذرد بنابراین چنین فرض می شود که پیچ ها به نسبت مساوی در تحمل مولفه های
F بار حاصل از نیروی اعمال شده به اتصال مشارکت می نمایند. می توان چنین فرض نمود که مولفه قائم نیروی
را در یک پیچ به وجود می آورد. در این صورت می (Tu)bolt و مولفه افقی این نیرو، کشش (Vu)bolt باعث ایجاد برش
باید رابطه اندرکنش زیر برآورده شود:
شکل ( ۵): اتصال پیچی تحت اثر ترکیب برش و کشش
در این رابطه مقاومت طرح پیچ در کشش و مقاومت طرح پیچ در برش می باشد.
برای اتصالات اصطکاکی که هر پیچ تحت اثر همزمان برش و کشش قرار دارد، بر اثر نیروی کششی اعمال شده نیروی
برای در نظر گرفتن این اثر از ضریب کاهنده برای کاهش مقاومت AISC اصطکاکی کم می شود. آئین نامه
.[ برشی پیچ ها در اتصالات اصطکاکی استفاده می نماید[ ۵
٩٢
• اتصالات با خروج از مرکزیت: در این اتصالات که اصطلاحا اتصالات خارج از مرکز نامیده می شوند برآیند نیروهای
اعمال شده به اتصال از مرکز ثقل پیچ ها نمی گذرد. درصورتیکه اتصال دارای یک صفحه تقارن باشد، مرکز سطح
برش پیچ ها را می توان به عنوان مرکز مختصات انتخاب نمود و فاصله عمود از خط امتداد نیرو تا این مرکز سطح
“خرو ج از مرکزیت” نامیده می شود. اتصال تیر به ستون نشان داده شده در شکل ( ۶) یک اتصال خارج از مرکز
متداول تیر به ستون می باشد.
شکل ( ۶): اتصال با خروج از مرکزیت تیر به ستون
در این اتصال دو سیستم انتقال نیرو و اعمال آن به پیچ ها و جود دارد: اتصال نبشی به جان تیر و اتصال نبشی به
بال ستون. در اتصال نبشی به جان تیر پیچ ها تحت اثر برش و پیچش واقع در صفحه اتصال قرار می گیرند و
ایجاد تنش های برشی و پیچشی می کنند. انتقال نیروی تکیه گاهی تیر به ستون توسط مکانیزم برش و خمش
صورت می گیرد. در این صورت تمامی پیچ های اتصال دهنده نبشی به جان ستون تحت اثر برش قرار گرفته
علاوه بر آن تعدادی از آنها تحت اثر کشش و تعدادی تحت اثر فشار نیز قرار می گیرند. پیچ هایی که در قسمت
فوقانی اتصال قرار گرفته اند تحت اثر ترکیب همزمان برش و کشش و پیچ هایی که در قسمت پایین اتصال می
باشند صرفا تحت اثر برش طراحی می شوند (زیرا نیروی فشاری به وجود آمده ناشی از خمش باعث اتصال هر چه
بیشتر نبشی به بال ستون می شود). بوجود آمدن این نیروی فشاری نه تنها سبب کاهش ظرفیت پیچ ها نمی شود
بلکه بسیار مفید هم می باشد. شایان ذکر آنکه در طراحی لرزه ای اتصالات (به علت ماهیت رفت و برگشتی
نیروها) برای پیچ های پایین چنین اتصالی نیز از همان پیچ های فوقانی (با آرایش یکسان) استفاده می شود.
• اتصال تحت اثر برش خارج از مرکز: نمونه ای از این نوع اتصال و بار برشی اعمال شده در شکل ( ۷) نشان داده شده
است. برای تحلیل این گونه اتصالات دو روش” آنالیز الاستیک ” و ” آنالیز مقاومت نهایی “وجود دارد.
شکل ( ۷): اتصال تحت اثر برش خارج از مرکز
٩٣
در روش آنالیز الاستیک بار برشی خارج از مرکز با یک بار اعمال شده در مرکز سطح پیچ ها و لنگر پیچشی ناشی
از خروج از مرکزیت نیروی برشی جایگزین می شود. در این صورت فرض می شود که کلیه پیچ ها دارای ظرفیت
یکسان در مقابله با نیروی برشی متمرکز و لنگر پیچشی اعمال شده می باشند. به علت آنکه تنش های حاصل
برشی هستند با استفاده از روابط معمول مقاومت مصالح و فرض آنکه رابطه نیرو- جابجایی خطی بوده و تنش های
بوجود آمده از تنش تسلیم فراتر نمی روند کل ظرفیت سیستم به سهولت قابل محاسبه می باشد. این روش گرچه
دقیق نمی باشد ولی به علت سادگی روش محاسباتی و همچنین محافظه کارانه بودن نتایج آن متداول بوده و
بسیار مورد استفاده قرار می گیرد.
با استناد به نتایج آزمایشگاهی مشخص شده است که برای یک پیچ نمی توان تنش تسلیم برشی دقیقی تعیین
نمود. لذا همانگونه که اشاره شد روش آنالیز الاستیک چندان دقیق نمی باشد. روش مقاومت نهایی از روش آنالیز
الاستیک دقیق تر بوده ولی از پیچیدگی محاسباتی بیشتری نیز برخوردار می باشد. این روش براساس فرضیات زیر
استوار می باشد:
– در شرایط زوال، گروه پیچ ها حول یک نقطه به نام مرکز آنی دوران می کنند.
– تغییر شکل هر پیچ در جهت عمود بر شعاع دوران و متناسب با فاصله آن از مرکز آنی می باشد.
– ظرفیت اتصال براساس ظرفیت نهایی دورترین پیچ محاسبه می شود.
– قطعات اتصال داده شده در کلیه مراحل اعمال و انتقال نیرو به پیچ ها دارای رفتار صلب می باشند.
اتصال تحت اثر برش و خمش: در یک چنین اتصالی که نمونه ای از آن در شکل ( ۸) نشان داده شده است لنگر
ناشی از انتقال نیرو به مرکز سطح اتصال) سبب افزایش تنش کششی در پیچ های ردیف بالا می شود. ) Pe خمشی
نیز قرار می گیرند. P واضح است که کلیه پیچ ها بصورت همزمان تحت اثر برش یکسان ناشی از نیروی متمرکز
شکل ( ۸): اتصال تحت اثر برش و خمش
درصورتی که پیچ های پرمقاومت پیش تنیده باشند، سطح تماس بین بال ستون و بال سپری اتصال قبل از آنکه بار خارجی
اعمال شود تحت اثر فشار یکنواخت قرار می گیرد. این تنش فشاری تماسی برابر است با کل نیروی کششی درون پیچ ها
فشار موجود در سطح تماس در ناحیه فوقانی کاهش و در ناحیه تحتانی افزایش می P تقسیم بر سطح تماس. با اعمال بار
یابد. لحظه ای که تنش فشاری در قسمت فوقانی سطح تماس صفر می شود بال سپری اتصال از بال ستون جدا شده و
ناشی از خروج از Pe کشش فقط توسط کشش بوجود آمده در پیچ ها تحمل خواهد شد. طراحی اتصال به علت وجود
.[ مرکزیت با تغییر متغیرهای طراحی و برآورده نمودن رابطه اندرکنش انجام می شود[ ۵
کنترل کیفیت و تضمین کیفیت:
عدم توجه به نیازمندی های کیفی خاص اتصالات پیچی موجب می شود تا اختلاف فاحشی میان اتصالات اجرا شده با
مفروضات طراحی وجود داشته باشد. به منظور حصول اطمینان از کیفیت اتصالات پیچی کنترل های زیر، پیش و پس از انجام
عملیات نصب در سازه های فولادی به ویژه در سازه های با کاربرد خاص و حساس توصیه می شوند.
٩۴
کنترل بازرسی پیچ و مهره: نظام نامه تضمین کیفیت باید در برگیرنده فهرست تمامی بازرسی های مورد نیاز در
زمینه پیچ و مهره های پروژه بوده و مسئول انجام هر بازرسی باید مشخص باشد. این بازرسی ها ممکن است توسط
واحد کنترل کیفیت پیمانکار، بازرس ویژه و یا بازرس خاص پیچ و مهره صورت پذیرد.
بازرسی چشمی از وضعیت عمومی سوراخ ها باید قبل از نصب قطعات و سفت کردن اولیه توسط بازرس صورت
پذیرفته و در رابطه با اتصالات اصطکاکی انجام بازرسی چشمی از وضعیت سطوحی که روی هم قرار می گیرند،
الزامی است.
برنامه کنترل پیچ و مهره: برنامه کنترل کیفیت پیمانکار در زمینه پیچ و مهره باید حداقل موارد زیر را در بر داشته
باشد:
گواهینامه و کارخانه سازنده قطعات به منظور کنترل مطابقت روند تولید با الزامات پروژه اخذ شود.
گواهینامه های کارخانه سازنده در پرونده پروژه نگهداری شود.
محل مناسبی به منظور نگهداری قطعات در نظر گرفته شود.
سیستم مناسبی به منظور کنترل مواد در نظر گرفته شود. همچنین باید کنترل مواد برحسب محموله تولیدی
صورت پذیرد.
یک ابزار کالیبراسیون آچار که حداکثر یک سال قبل در آزمایشگاه معتبر کالیبره شده، موجود باشد.
دستورالعمل های مدون در خصوص روش های بستن و سفت کردن پیچ و مهره تهیه شود.
پرسنل اجرایی باید از روش اتخاذ شده جهت بستن و سفت کردن پیچ و مهره ها مطلع باشند.
بازرسین پیچ و مهره باید دوره های آموزشی مربوطه را گذرانده و دارای دانش کافی باشند.
تائید صلاحیت نصاب پیچ و مهره: پرسنلی که به منظور نصب قطعات و ایجاد نیروی پیش تنیدگی در پیچ های
مقاومت بالا به کار گرفته می شوند باید از حداقل اطلاعات و مهارت های لازم در این خصوص برخوردار باشد.
بکارگیری نیروهای واجد صلاحیت منجر به حصول اطمینان از بکارگیری مواد صحیح در محل خود، احراز شرایط
لازم در خصوص سفت کردن اولیه و اعمال صحیح روش پیش تنیدگی خواهد شد. برنامه تائید صلاحیت نصاب پیچ
و مهره منجر به کاهش زمان بازرسی و همچنین مغایرت های احتمالی می شود. پرسنل مسئول نصب و سفت کردن
پیچ ها باید حداقل اطلاعات زیر را دارا باشند:
شناسایی رده پیچ و مهره ها
اندازه گیری طول پیچ ها
شرایط روغنکاری
استفاده از فهرست کارگاهی پیچ و مهره ها
برآورد شرایط سفت شدن اولیه
روش های صحیح به منظور ایجاد نیروی پیش تنیدگی در پیچ ها
در روش چرخش مهره پرسنل باید اطلاعات لازم در خصوص میزان پیچش مورد نیاز بعد از سفت کردن اولیه، روش
های صحیح علامت گذاری و استفاده از آچار اعمال گشتاور را دارا باشند. در روش استفاده از آچار کالیبره، پرسنل
باید اطلاعات لازم را در خصوص نحوه کالیبراسیون آچار، چگونگی کالیبراسیون مجدد و نحوه استفاده از آن دارا
باشند. در روش استفاده از پیچ با قطعه جداشونده پرسنل باید از اطلاعات لازم در زمینه نحوه بکارگیری آچار
الکتریکی برای سفت کردن اولیه و چگونگی ایجاد نیروی پیش تنیدگی با استفاده از آچار الکتریکی برای سفت
کردن اولیه و چگونگی ایجاد نیروی پیش تنیدگی با استفاده از آچار مخصوص برخوردار باشند.
صلاحیت پرسنل نصاب پیچ و مهره و آگاهی آنها از الزامات فوق و خصوصا روش اعمال نیروی پیش تنیدگی، باید
طی یک آزمون کتبی توسط بازرس پروژه ارزیابی شود. علاوه براین نصاب باید قبل از آغاز عملیات اجرایی سه
آزمایش بستن پیچ و مهره تحت نظارت بازرس انجام دهد. پس از انجام این آزمایش ها، پرسنل می توانند نسبت به
٩۵
نصب قطعات، سفت کردن اولیه و پیش تنیدگی در پیچ های پروژه اقدام نمایند. تائید صلاحیت های نصاب پروژه
.[ نباید هیچ اثری بر میزان بازرسی های حین نصب داشته باشد[ ۵
وظایف بازرس پیچ و مهره: بازرس پیچ و مهره باید به منظور انجام بازرسی های مربوطه هماهنگی کامل و نزدیک با
پیمانکار و سایر بازرسین پروژه داشته باشد. تمامی بازرسی های مورد اشاره در مدارک قرارداد، نظام نامه تضمین
کیفیت و مشخصات فنی و آئین نامه ساختمانی باید توسط بازرس پیچ و مهره صورت پذیرد. بازرسی ها باید در زمان
های مشخص و طی یک برنامه زمان بندی به گونه ای انجام شود که از ایجاد وقفه در عملیات اجرایی اجتناب شود و
پیمانکار ملزم شود تا بلافاصله پس از وقوع هرگونه مغایرت اجرایی، نسبت به اصلاح آن اقدام نماید.
مطالعه دقیق مباحث اجرایی مشخصات فنی، نقشه های قرارداد، نقشه های کارگاهی ساخت و نقشه های نصبی
پروژه
مطالعه تمام “گواهی نامه های مطابقت مواد” که از طرف کارخانه سازنده صادر شده است و حصول اطمینان از
تطابق ویژگی های مواد قطعات با الزامات پروژه
تائید شناسایی مواد پیچ و مهره ها
تائید وجود شرایط مناسب و تحت کنترل جهت انبار قطعات
تائید وجود دستورالعمل های مصوب نصب پیچ و مهره
حصول اطمینان از آگاهی تمام نیروهای کاری از دستورالعمل های نصب پیچ و مهره
مشاهده آزمایش پیش از نصب که در ابتدای کار و به ازای هر محموله انجام می شود.
در روش استفاده از آچار کالیبره، عملیات کالیبراسیون آچار در ابتدای هر شیفت کاری کنترل شود.
کنترل کفایت وضعیت اتصال اعم از وضعیت ابعاد سوراخ ها، عدم وجود وضعیت نامناسب در سوراخ هایی که
گشاد شده و یا برقو زده شده اند.
در اتصالات اصطکاکی، کنترل مناسب بودن وضعیت سطوح ورق های احتمالی که بر روی یکدیگر قرار
می گیرند.
کنترل سفت شدن اولیه تمام پیچ ها قبل از اعمال نیروی پیش تنیدگی
در اتصالاتی که باید پیش تنیده شوند، در قالب یک برنامه زمان بندی مناسب عملیات پیش تنیدگی کنترل
شود تا از صحت انجام این عملیات اطمینان حاصل شود.
هرگونه اختلاف نظر در خصوص دست یابی به میزان پیش تنیدگی مورد نظر باید بلافاصله حل و فصل شود.
گزارش کاملی در خصوص اتصالات مشاهده و بازرسی شده که مورد قبول قرار گرفته اند، تهیه شود. این گزارش
باید طبق برنامه و در زمان های مربوط به مسئول معرفی شده تحویل شود.
نتیجهگیری
زلزلههای قبل به مثابه آزمایشگاه بسیار بزرگ , نکات زیاد ی را که هر یک با صرف هزینه هنگفتی می توانست آزمایش شود به
ما یادآور شده اند. عدم وجود سیستم مقاوم جانبی موثر و عدم تقارن مهاربندی در پلان و ارتفاع (وقوع طبقه نرم) دلیل اصلی
تخریب ساختمانهای با اسکلت فولادی در زلزله های قبل می باشد. اشکالات اجرایی زیادی بوی ژه در اتصالات و نحوه و میزان
جوشکاری آنها, متناقض با آئین نامه ها در ساختمانهای آسیب دیده و در حال احداث دیده می شود . برای جلوگیری از
حوادثی مشابه بم در کشور نباید فرصت را از دست داد و از یکسو باید با بهبود فرهنگ ساخت و ساز در کشور، زمینه های
اصلاح مکانیزم کنترل کیفیت طراحی و نظارت اجرای ساختمان های جدیدالاحداث را فراهم آورد . ساختمانهای فولادی پیچ و
مهره ای جایگزین مناسبی برای موارد متداول با اتصالات جوشی جهت رفع مشکلات اجرائی جوش است . علاوه بر ارتقای
کیفی و امکان پیش سازی و صنعتی کردن ساختمانهای فولادی، با اتصالات پیچ و مهره ای در ساخت پروژه های انبوه سازی
تسریع می شود.