بدون شک در دنیای مدرن کنونی، برای طراحی هر سازه مهندسی استفاده از استانداردهای مختلف امری اجتناب ناپذیر است. اتصالات پیچ و مهره ای نیز به طبع از این قاعده مثتثنی نیست. طراحی اتصالات پیچ و مهره ای بر اساس استانداردهای مختلفی از جمله DIN، ASTM، EN، ISO، ANSI و غیره انجام می شود. در صنعت سازه های فلزی و دیگر صنایع کشور به طور سنتی (بیشتر) از استاندارد DIN استفاده می شود. با این وجود، با افزایش سطح دانش طراحان و آشنایی با دیگر استانداردها، استفاده از استانداردهایی نظیر ASTM و EN نیز در کشور در حال افزایش است. دنیای پیچ و مهره و استاندادهای آن بسیار متنوع است و تنها استاندارد DIN بالغ بر 150 استاندارد برای پیچ و مهره دارد. در ادامه، انواع استانداردهای مختلف مورد استفاده برای اتصالات پیچ و مهره سازه های فلزی معرفی می شوند.

استاندارد ASTM

استاندارد ASTM پیچ و مهره های گوناگون با اندازه و گرید متنوع برای کاربرد در سازه های فلزی را مشخص می کند. این پیچ و مهره ها معمولا در دو حالت کوئنچ شده و تمپر شده عرضه می شوند و دارای دو نوع 1 و3 (type 1 و type 3) هستند.

ASTM A325 یا ASTM A325M (متریک): شامل پیچ های فولادی سخت کاری شده با استحکام معمولی
ASTM A490 یا ASTM A490M (متریک): شامل پیچ های فولادی سخت کاری شده با استحکام بالا
ASTM F2280: پیچ و مهره های کنترل کششی {tension control bolt (TCB) یا تی سی بولت} استحکام بالا
ASTM F1825 : پیچ و مهره های کنترل کششی {tension control bolt (TCB) یا تی سی بولت} استحکام معمولی
کمیته ASTM F16 با رهبری موسسه فلزی آمریکا و شورای تحقیق اتصالات فلزی طرح پیشنهادی تلفیق این استانداردها و ایجاد یک استاندارد واحد را مورد بررسی قرار داده است. تلفیق استانداردها نیاز های صنعت را مشخص و راه حل های ارزشمندی به صورت متمرکز پیشنهاد می دهد. بنابراین استاندارد ASTM F 3125 به صورت تلفیقی از استانداردهای بالا ارائه شده است:

جدول 1. استاندارد ASTM F3125 تلفیقی از تمامی استانداردهای موجود سازه های فلزی ASTM
ASTM

امروزه صد ها میلیون اتصال پیچ و مهره ای بر اساس مشخصات تعیین شده توسط استانداردهای ASTM تولید می شود. با در نظر گرفتن این حجم بالا، استفاده از یک استاندارد واحد به اسم ASTM F3125 کمک بسیار بزرگی در راستای طراحی آسان تر خواهد بود.

استاندارد DIN:

استاندارد DIN مورد استفاده در سازه های فلزی بزرگ استحکام بالا DIN6914، DIN6915 و DIN6916 است.

DIN6914: پیچ های با گل شش گوش بزرگ، مخصوص سازه های فلزی بزرگ استحکام بالا-اتصالات اصطکاکی (گرید 10.9).

DIN6915: مهره شش گوش بزرگ، مخصوص سازه های فلزی بزرگ استحکام بالا-اتصالات اصطکاکی (گرید 10.9).

DIN6916: واشر مخصوص سازه های فلزی بزرگ استحکام بالا-اتصالات اصطکاکی (گرید 10.9).

DIN931: این پیچ دو نوع نیم-رزوه و تمام-رزوه دارد و در سازه های مختلف می تواند مورد استفاده قرار گیرد-اتصالات اتکایی (در گریدهای مختلف تولید می شود).

DIN933: این پیچ تمام-رزوه است و در سازه های مختلف می تواند مورد استفاده قرار گیرد-اتصالات اتکایی (در گریدهای مختلف تولید می شود).

DIN934: مهره مورد استفاده در سازه های مختلف-اتصالات اتکایی (در گریدهای مختلف تولید می شود).

در جدول 2 معادل ASTM گرید های مختلف استاندارد DIN ( یا ISO) لیست شده است. این جایگزین ها تنها باید به صورت کلی در نظر گرفته شود و قبل از هر گونه جایگزینی بین استانداردها جوانب مختلف باید در نظر گرفته شود تا از عملکرد مناسب پیچ جایگزین شده اطمینان حاصل شود. برای مثال گرید 8.8 برای تمامی قطر ها تا M80 نیاز به خواص مکانیکی مشابهی دارد، در حالی که معادل ASTM آن یعنی A449 با افزایش قطر نیاز به خواص مکانیکی کمتری دارد. همچنین گرید 12.9 که برای پیچ های متریک معمول است، معادل ASTM آن تنها A574 است که دارای گل سوکت دار است و معادل گل شش گوش ندارد. بنابراین هر گونه جایگزینی بین پیچ های مختلف نیازمند بحث و آنالیز کارشناسی است.

جدول 2. معادل ASTM گرید های مختلف پیچ و مهره DIN

DIN and ASTM

گروه آکــــــــو با کمال میل حاضر به پاسخگویی به سوالات و نیازهای شما عزیزان است. در صورت نیاز به جایگزینی بین استانداردهای مختلف، ما قادر به همکاری با شما می باشیم تا بهترین و ارزان ترین گزینه را به شما معرفی کنیم.

بررسی استانداردهاي موجود در مورد محصول
با مراجعه به فهرست استانداردهاي تدوین شده موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران ، استانداردهاي ملی زیر براي محصولات مورد مطالعه استخراج شده است .

بررسی و ارائه اطلاعات لازم در زمینه قیمت تولید داخلی و جهانی محصول
بررسی قیمتهاي داخلی
قیمت پیچ و مهره بر اساس مشخصه هاي زیر تعیین می گردد:
• ابعاد و اندازه
• جنسمواد
• استاندارد مورد استفاده ساخت
• پوشش سطح
• تعداد خرید
• گام پیچ
با توجه بر مطالب ذکر شده می توان گفت که تنوع پیچ و مهره ها بسیار بالا بوده و هر کدام از آنها از قیمت متفاوتی برخوردار هستند و لذا نمی توان قیمت خاصی را براي آنها ارائه کرد ولی بطور کلی می توان قیمت فروش هر کیلو پیچ و مهره را معادل ۲۵۰۰۰ تا ۳۰۰۰۰ ریال عنوان کرد .

مروري بر قیمت هاي جهانی
همانند مطالب عنوان شده قبل ، در مورد قیمت جهانی پیچ و مهره ها نیز نمیتوان اقدام به تعریف رقم خاصی نمود. چرا که قیمت ها تابع مشخصات فنی محصول تولیدي خواهد بود و نظر بر اینکه یک کارخانه تولید کننده پیچ و مهره اقدام به تولید رنج وسیعی از پیچ و مهره ها مینماید از اینرو ارائه قیمت واحد براي آن امکان نایذیر میباشد. لازم به ذکر است که در بررسی امکان پذیري صادرات قطعات صنعتی ، عموما مزیت هاي رقابتی تولید در کشور مبداء با موارد مشابه در کشور مقصد مورد مقایسه قرار می گیرد و در صورت وجود مزیت ، صادرات شکل می گیرد.

معرفی موارد مصرف و کاربرد محصولات
پیچ و مهره ها بعنوان اتصالات بازشدنی در بسیاري از صنایع و محصولات مختلف داراي کاربرد هستند . نقش این قطعات اتصال دو یا چند قطعه به همدیگر است . همچنین پیشتر نیز ذکر گردید که پیچ و مهره هاي تولیدي طرح حاضر براي مصارف صنعتی تخصصی در نظر گرفته شده است و این قطعات محصولات خاص محسوب می گردند . از اینرو با توجه بر مشخصات پیچ و مهره هاي تولیدي طرح ، موارد کاربرد آن به شرح زیر خواهد بود :
• اتصالات خط لوله نفت و گاز

• اتصالات و لوله کشی هاي اتنقال بخار
• اتصالات کلیه گازها و سیال هاي تحت فشار
• دیگ هاي بخار
• قالب ها
• ماشین آلاتصنعتی
• ماشین آلات سنگین
• کلیه نقاط اتصال که نیازمند تحمل نیروي بالا براي پیچ و مهره لازم است

بررسی کالاهاي جایگزین و تجزیه و تحلیل اثرات آن بر مصرف محصول
پیچ و مهره هاي صنعتی در محل هاي مورد استفاده بدون جایگزینی مورد استفاده قرار می گیرند . این نوع محل ها )اتصالات( نیازمند بکار گیري اتصالاتی است که قابلیت تحمل نیروهاي وارده را داشته باشد . استحکام مکانیکی ، استحکام کششی ، مقاومت در مقابل بارهاي ضربه اي و غیره از خصوصیات بارز پیچ و مهره هاي مورد استفاده در این اتصالات می باشد . و لذا در مجموع می توان گفت که به جز پیچ و مهره هاي مورد مطالعه ، سایر پیچ و مهره ها در این اتصالات نمی توانند مورد استفاده قرار گیرند و در نهایت قابل نتیجه گیري است که محصولات مورد مطالعه داراي کالاي جایگزین نمی باشند .